Fed tiến thoái lưỡng nan

Thị trường chứng khoán toàn cầu giảm mạnh khi Tổng thống Donald Trump công bố kế hoạch áp thuế đối ứng với tất cả các quốc gia xuất khẩu vào Mỹ

Tổng thống Donald Trump vừa công bố kế hoạch áp thuế đối ứng với tất cả các quốc gia xuất khẩu vào Mỹ. Theo đó, mức thuế tối thiểu 10% sẽ được áp dụng từ ngày 6/4/2025, trong khi các nền kinh tế có thặng dư thương mại lớn với Mỹ phải đối mặt với mức thuế cao hơn đáng kể, có hiệu từ ngày 9/4/2025.

Cụ thể, trong danh sách dài 8 trang của Nhà Trắng liệt kê các nền kinh tế phải chịu thuế quan “có đi có lại” của Mỹ, Trung Quốc bị áp mức thuế 34%, trong khi Liên minh châu Âu là 20%, Việt Nam là 46% Nhật Bản là 24%, Hàn Quốc là 25%, Ấn Độ là 26%, Campuchia là 49%, Đài Loan (Trung Quốc) là 32%.

Đối với Trung Quốc, các khoản thuế mới được áp dụng trên mức thuế bổ sung 20% mà ông Donald Trump đã áp dụng trước đó. Bởi vậy, tổng mức thuế của Trung Quốc sẽ là 54%.

Canada và Mexico tiếp tục chịu mức thuế 25% đã bị Mỹ áp đặt từ trước (riêng mặt hàng năng lượng và kali của Canada chịu thuế 10%), đồng thời các miễn trừ đối với hàng hóa thuộc phạm vi của Hiệp định thương mại Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) mà ông Donald Trump làm trung gian đàm phán trong nhiệm kỳ Tổng thống 2017 - 2021 được duy trì.

Theo ước tính của Bloomberg Economics, với việc áp thuế mới, mức thuế quan trung bình đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ sẽ tăng từ 2,3% năm 2024 lên 22%. Thậm chí, ông Omair Sharif, Chủ tịch Inflation Insights LLC tính toán, mức thuế trung bình có thể lên tới 25 - 30%.

Các mức thuế cao hơn nhiều dự báo khiến thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc, tác động tiêu cực lan rộng sang các thị trường châu Á và các hợp đồng tương lai chỉ số cũng giảm mạnh.

Trên thị trường tiền tệ, đồng nhân dân tệ của Trung Quốc và các đồng tiền nhạy cảm với tăng trưởng kinh tế như đô la Australia, New Zealand đều suy yếu. Ngược lại, đồng Yên của Nhật Bản gia tăng giá trị và giá vàng lập kỷ lục mới, phản ánh tâm lý lo ngại của các nhà đầu tư.

Ông Jung In Yun, Giám đốc điều hành tại Fibonacci Asset Management Global ở Singapore dự báo: “Toàn bộ thị trường châu Á sẽ chứng kiến sự gia tăng biến động khi giá cổ phiếu bị ảnh hưởng. Khi có biến động cực đoan về tỷ giá, các nhà đầu tư nước ngoài thường rút lui khỏi châu Á, gây thiệt hại lan rộng đối với cổ phiếu”.

Bà Diane Swonk, Chuyên gia kinh tế trưởng tại KPMG đánh giá, chính sách thuế mới của Tổng thống Donald Trump là kịch bản tồi tệ nhất đối với Fed và làm tăng khả năng xảy ra suy thoái kinh tế ở Mỹ.

Ông Jay Bryson, Chuyên gia kinh tế trưởng của Wells Fargo & Co, nhận định: “Điều này đặt Fed giữa tảng đá và vách đá cứng. Một mặt, nếu tăng trưởng chậm lại và tỷ lệ thất nghiệp tăng lên, họ muốn nới lỏng (chính sách tiền tệ) hơn, muốn cắt giảm lãi suất. Mặt khác, nếu lạm phát tăng lên, họ muốn tăng lãi suất. Vì vậy, điều này thực sự đặt họ vào một tình thế khó khăn”.

Nhiều nhà kinh tế cho rằng, Fed có thể sẽ phải hoãn việc hạ lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế trong khi đánh giá tác động tiềm tàng của thuế quan đối với lạm phát.

Việc tăng thuế của ông Donald Trump dự kiến sẽ làm tăng chi phí của hàng nghìn tỷ USD hàng hóa được nhập khẩu hàng năm vào Mỹ và người tiêu dùng nước này là đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Đáng lưu ý, các chuyên gia cảnh báo, một cuộc chiến thương mại toàn diện, với các mức thuế trả đũa leo thang giữa Mỹ và các quốc gia khác, có thể gây gián đoạn chuỗi cung ứng, tái kích hoạt lạm phát và làm xấu thêm triển vọng kinh tế đang xuống dốc.

Hơn nữa, căng thẳng thương mại gia tăng có thể khuyến khích nhiều quốc gia hình thành các liên minh thương mại không bao gồm Mỹ, làm thay đổi cấu trúc kinh tế toàn cầu trong dài hạn.

Anh Quý / Theo báo chí nước ngoài