Gắn sản phẩm OCOP với công tác giảm nghèo ở xã Trường Sơn

Lợi thế từ danh hiệu OCOP

Trong khu nhà xưởng rộng với những thiết bị máy móc hiện đại như máy sao, máy sấy, máy đóng gói,… các lao động dân tộc Sán Chí, Dao của Hợp tác xã dược liệu công nghệ cao Trường Sơn (thôn Nhân Lý) đang khẩn trương thực hiện những công đoạn cho kịp đơn hàng cuối năm. Giám đốc Hợp tác xã Nguyễn Hồng Đức chia sẻ: "Trà hoa vàng là một dược liệu quý của vùng núi Tây Yên Tử, vì vậy, chúng tôi rất mong phát triển sản phẩm để tạo ra giá trị kinh tế lớn hơn và việc làm cho các lao động địa phương. Với việc đầu tư máy móc chế biến, quy trình sản xuất bảo đảm, năm 2023 Hợp tác xã mang sản phẩm trà hoa vàng tham gia Chương trình OCOP của tỉnh và được công nhận OCOP 4 sao. Đó là động lực để Hợp tác xã nâng cao sức tiêu thụ, mỗi năm khoảng 8 tấn trà hoa vàng tươi, 20 tấn lá trà hoa vàng, 10 tấn cao dược liệu, dược liệu khô như ba kích, đinh lăng, núc nác. Năm 2024, Hợp tác xã có thêm sản phẩm đông trùng hạ thảo được công nhận OCOP. Hiện nay, Hợp tác xã đang tạo việc làm cho 12 lao động thường xuyên và 20 lao động theo thời vụ với mức thu nhập khoảng 6 - 8 triệu đồng/người/tháng. Quan trọng hơn, từ việc phát triển sản phẩm đặc sản, đơn vị đã tạo ra sinh kế cho 100 hộ liên kết trong xã và lân cận với vùng trồng dược liệu mở rộng lên 50 ha".

Với sức tiêu thụ tốt sau khi có sản phẩm OCOP, Hợp tác xã Dược liệu công nghệ cao Trường Sơn tạo nhiều việc làm cho lao động địa phương.

Cũng mong muốn nâng cao giá trị nông sản địa phương, ông Hà Văn Dũng, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Vô Tranh (thôn Đồng Mận) đầu tư máy móc chế biến để tạo ra sản phẩm Dầu lạc Dũng Ngân. Mỗi năm Hợp tác xã tạo ra 1.000 lít dầu, tiêu thụ khoảng 30 tấn lạc cho nông dân cho khu vực. "Lạc là sản phẩm đặc trưng của vùng núi đồi chúng tôi, thơm ngon, tỷ lệ dầu cao, nhưng thời gian thu hoạch rất ngắn, chỉ trong 2 tháng. Nếu chỉ bán tươi tại ruộng hoặc sản phẩm phơi khô thì giá thành rẻ, dễ bị ép giá khi thu hoạch hàng loạt. Việc chế biến thành dầu lạc chất lượng tốt, mở ra cơ hội tiêu thụ cho nông sản, đồng thời tạo doanh thu cho hợp tác xã khoảng 200 triệu đồng/ năm" - ông Dũng khẳng định.

Trong khi đó, vợ chồng ông Trần Văn Tư và bà Trần Thị Thủy (thôn Mai Sưu) tỉ mỉ nghiên cứu công thức, chế tạo ra một đặc sản độc đáo của địa phương - món nem chua riềng. Sản phẩm này được chế biến từ thịt lợn chất lượng cao trộn với riềng vàng, tạo nên hương vị chua, cay, thơm đặc trưng và cuốn hút. Quá trình sản xuất nem chua riềng Tư Thủy được thực hiện trong nhà xưởng khép kín, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm và thời gian bảo quản từ 5-7 ngày.

Bà Lê Thị Thủy, chủ hộ kinh doanh chia sẻ: "Từ một sản phẩm bình dân tiêu thụ tại địa phương, song với suy nghĩ phải phát triển thương hiệu, góp thêm hương vị cho bữa tiệc, bữa cơm của mỗi nhà, tôi đã tham gia đăng ký, đánh giá sản phẩm nem chua riềng và được công nhận OCOP 3 sao năm 2024. Nhờ đó, lượng tiêu thụ sản phẩm mỗi ngày đạt hơn 30kg thịt. Tôi còn đầu tư bao bì, mẫu mã để phục vụ nhu cầu biếu, tặng. Điều tôi mong muốn là có thể mở rộng sản xuất, thu hút nhiều nhân công để có thể đăng ký đánh giá OCOP thêm một số sản phẩm của cơ sở như giò, chả, lạp xưởng".

Nằm ở vùng kinh tế còn nhiều khó khăn song một số hợp tác xã, hộ sản xuất ở xã Trường Sơn mạnh dạn đầu tư chế biến, cải tiến quy trình sản xuất để tạo ra sản phẩm chất lượng cao, đạt chứng nhận OCOP. Hiện cả xã có 7 sản phẩm được công nhận OCOP, được cơ quan chuyên môn đánh giá cao về chất lượng cũng như hình thức. Ngoài các sản phẩm trên còn có Hạt dẻ Lục Nam và bưởi Mai Sưu của HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Mai Sưu; Trà hoa vàng túi lọc của Hợp tác xã sản xuất dược liệu Lựu Chanh.

Tiếp tục xây dựng thương hiệu các sản phẩm chủ lực

Sau sáp nhập, xã Trường Sơn được hợp nhất từ 2 xã Trường Sơn và Vô Tranh thuộc huyện Lục Nam cũ có 10 dân tộc (Kinh, Hoa, Tày, Nùng, Sán Dìu, Sán Chí, Dao, Cao Lan, Mường, Chứt). Cơ cấu kinh tế của xã chủ yếu là nông, lâm nghiệp (chiếm 55%). Theo lãnh đạo xã Trường Sơn, Chương trình OCOP đã và đang đóng góp tích cực vào công tác giảm nghèo, an sinh xã hội tại địa phương. Thông qua việc đẩy mạnh xây dựng thương hiệu, phát triển các sản phẩm chủ lực gắn với chuỗi giá, nhiều hợp tác xã, hộ mạnh dạn chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa, nâng cao thu nhập. Trong đó, phát triển các cây lâm nghiệp, nông sản đặc sản với tổng diện tích trồng cây ăn quả, cây dược liệu 1.866,5 ha (diện tích trồng cây ăn quả 418,5 ha, như: cây chủ lực vải thiều, nhãn, cam canh, bưởi diễn; diện tích trồng chè hoa vàng, ba kích, sâm nam, sim… 35 ha). Giá trị thâm canh trên đơn vị diện tích đạt từ 110 - 120 triệu đồng/ha/năm. Nhờ vậy, số hộ nghèo trên địa bàn xã còn 284/4.561 hộ, tỷ lệ hộ nghèo 6,2%, trung bình từ năm 2020 đến nay giảm 2,3%/ năm.

Nem chua riềng Tư Thủy được đầu tư bao bì nhãn mác để phục vụ nhu cầu biếu tặng.

Nghị quyết Đại hội xã Trường Sơn lần thứ I đặt mục tiêu đến năm 2030, tốc độ tăng trưởng kinh tế phấn đấu bình quân đạt 8 - 9%/năm, đến năm 2027 không còn hộ nghèo trên địa bàn. Trên cơ sở đó, xã Trường Sơn sẽ đẩy mạnh Chương trình phát triển sản phẩm OCOP và thương hiệu đặc sản địa phương gắn với công tác giảm nghèo. Cụ thể, hỗ trợ đưa sản phẩm chủ lực (trà hoa vàng, mật ong, đông trùng, vải thiều, hạt dẻ…) tham gia chương trình OCOP 3-4 sao; chuẩn hóa bao bì, nhãn mác, thiết kế logo nhận diện. Hướng dẫn các hộ, đơn vị thực hiện đăng ký chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể; gắn mã QR truy xuất nguồn gốc.

Xây dựng câu chuyện sản phẩm gắn với văn hóa, lịch sử địa phương kết hợp du lịch trải nghiệm, truyền thông số. Nâng cấp, mở rộng chợ phát triển các cửa hàng nông sản sạch, điểm bán sản phẩm OCOP tại trung tâm xã và các trục đường TL 293, đường đi Cảng Mỹ An, An Sinh Quảng Ninh... Đưa sản phẩm nông nghiệp - đặc sản địa phương lên các sàn thương mại điện tử, kết nối Zalo OA, Facebook, TikTok bán hàng Chè hoa vàng, ba kích, mật ong, dầu lạc, các sản phẩm chủ lực địa phương… Tổ chức hội chợ nông sản, ngày hội OCOP, tuần lễ du lịch - nông sản xã Trường Sơn định kỳ hằng năm. Qua đó, phát triển huy hiệu quả của Chương trình OCOP, hình thành vùng nông nghiệp hàng hóa, du lịch cộng đồng để tạo sinh kế tại chỗ, cải thiện chất lượng sống người dân.

Huyền Thương