'Gen Z' làm báo: Dấn thân để trưởng thành

Phóng viên thâm nhập thực tế cảnh người dân xếp hàng nộp hồ sơ xác nhận đủ điều kiện để mua nhà ở xã hội

1.

Khi còn ngồi trên ghế nhà trường, chưa bao giờ tôi nghĩ sẽ làm báo kinh tế. Trường tôi thiên về lĩnh vực văn hóa - xã hội. Tuy vậy, tôi bước vào nghề như một định mệnh đã vạch sẵn con đường - nghề tìm đến tôi. Khi làm việc tại Báo Đầu tư (nay là Báo Tài chính - Đầu tư), chính Ban Biên tập và các anh chị đi trước đã truyền động lực cho tôi. Họ cũng có xuất phát điểm trái ngành, có người xuất phát từ mảng văn chương, có người lại thuần về cơ khí. Tuy nhiên, họ vẫn trở thành những nhà báo xuất sắc và giành nhiều giải thưởng danh giá.

Là một trong những phóng viên trẻ nhất tại Tòa soạn, ngay từ đầu, mảng được phân công theo dõi lại tương đối khó nhằn với tôi - bất động sản. Thị trường địa ốc rộng lớn và đa dạng. Dòng tiền của người tiêu dùng, nhà đầu tư luân chuyển từ những tòa chung cư xa hoa, tới các dãy biệt thự cao cấp; từ những con hẻm chật hẹp cho tới các khu đất ngoại thành đồng không mông quạnh. Nhiệm vụ của phóng viên là theo dấu dòng tiền và cung cấp những thông tin khách quan, chân thực nhất tới độc giả.

Ngay trong năm 2024, năm đầu tiên làm việc tại Tòa soạn, tôi đã có những trải nghiệm và thử thách đáng nhớ. Nửa cuối năm đó, ánh mắt của giới đầu tư miền Bắc đổ dồn vào các phiên đấu giá đất. Giá đất vùng ven bỗng vọt lên hơn 100 triệu đồng/m2 khiến nhiều người sững sờ. Tôi đã tới trực tiếp huyện Hoài Đức (Hà Nội), nơi có giá đất được “thổi” gấp 18 lần khởi điểm, để tìm hiểu sự việc.

Tại các phiên đấu giá, hầu hết chỉ có sự xuất hiện của giới đầu tư và các nhân viên môi giới (cò). Họ rất thận trọng khi chia sẻ thông tin với người lạ. Tôi đã phải hóa thân thành một “cò đất” đúng nghĩa. Khi đã trà trộn được vào giữa những nhà đầu tư “chuyên nghiệp” là lúc tôi có được những thông tin quý giá. Những thông tin về thị trường địa phương, mức giá thật, giá được rao bán chênh lệch, những hội nhóm đứng sau phiên đấu giá, những mánh thổi giá, đánh tháo… dần được hé lộ. Làm thế nào để có được những tấm ảnh thời sự nóng bỏng mà không để lộ thân phận cũng là điều thực sự gay cấn. Trong lòng tôi lúc đó rất lo lắng. Tuy nhiên, thành quả cũng thật xứng đáng, những bài báo của tôi đã được Tòa soạn ghi nhận, đánh giá cao.

Qua lần tác nghiệp này, tôi hiểu rằng, một bài báo chỉ có thể hấp dẫn khi thấm đẫm những giọt mồ hôi; thực sự dấn thân của người cầm bút. Đó cũng là cách duy nhất để tôi trưởng thành.

Đóng vai khách có nhu cầu mua đất đấu giá để tìm hiểu thị trường này

2.

Những tháng đầu năm 2025, thị trường đất nền khắp nơi “tăng nhiệt”. Nhiều người sáng làm văn phòng, chiều tranh thủ về sớm xem đất. Thậm chí, có người còn dốc toàn bộ vốn liếng để đánh cược vào những mảnh đất “khỉ ho cò gáy”, với hy vọng nhân đôi, nhân ba giá trị tài sản. Còn với phóng viên, đây là cơ hội để tìm hiểu sự thật và có những bài báo hay.

Giữa lúc nhiều người mải miết chạy theo “cơn sốt” đất, thị trường sẽ cần có những thông tin trung lập, khách quan để cân bằng các góc nhìn. Tôi đã cố gắng liên hệ với các chuyên gia và doanh nghiệp trong ngành để tìm kiếm những nhận định khách quan nhất. Và thế là các bài viết cảnh báo rủi ro ra đời. Trong đó, tôi không phủ nhận khả năng thanh khoản và tiềm năng tăng giá “phi mã” của đất nền. Tuy nhiên, bài báo đã lý giải sức nóng của thị trường và đưa ra những dự đoán về thời điểm phân khúc này “hạ nhiệt”.

Đây chính là những thông tin mà “cò đất” sẽ không bao giờ tiết lộ cho nhà đầu tư. Trong những lời chia sẻ như “rót mật vào tai” từ bên bán, bất động sản sẽ không bao giờ giảm giá. Một lần “lướt sóng” có thể thu về khoản tiền bằng cả năm đi làm vất vả…

Tuy nhiên, cơ hội đổi đời không diễn ra một cách dễ dàng như vậy. Không lâu sau đó, khi các thông tin sáp nhập địa phương được công bố, thị trường đã có những pha “quay xe” 180 độ. Không còn hình ảnh nhà đầu tư ngồi kín phòng công chứng, thị trường đã trở nên trầm lắng hơn. Giờ đây, những người không kịp thoát hàng lại bị chính những “cơn sóng” nhấn chìm. Hàng tỷ đồng cứ thế bị “mắc kẹt” tại những lô đất xa xôi, cách Hà Nội 50 - 60 km.

Trong sự quay cuồng của những cơn “sốt đất”, thông tin báo chí, đặc biệt là báo chí kinh tế mới thực sự quan trọng. Trong bối cảnh ma trận tin giả tung hoành trên mạng xã hội, công chúng rất cần những thông tin khách quan, công tâm và đáng tin cậy về thị trường. Các bài báo như vậy có thể ảnh hưởng tới quyết định của nhà đầu tư. Đó là điều tôi tâm niệm và theo đuổi.

3.

Hiện tại, nửa đầu năm 2025 đã trôi qua. Thị trường bất động sản đã không còn xôn xao bởi những pha đầu tư bạc tỷ. Ngược lại, phân khúc nhà ở xã hội lại trở thành tâm điểm bàn luận mới của công chúng. Mọi người chia sẻ sôi nổi về nghị quyết thí điểm mới, các dự án sắp khởi công, mức giá bán và cho thuê…

Trong hành trình “săn” những thông tin độc quyền, tôi gặp phải nhiều lời từ chối. Với các phóng viên trẻ, những cái xua tay, lắc đầu có thể khiến họ trở nên tự ti và yếu đuối. Tuy nhiên, với sự kỳ vọng của Ban Biên tập và bạn đọc, tôi đã cố gắng vượt qua nỗi sợ của bản thân. Trời không phụ lòng người, tôi cuối cùng đã nhận được cái gật đầu chấp nhận trả lời phỏng vấn của một công ty. Và còn gì vui hơn khi đó là chủ đầu tư của dự án nhà ở xã hội có lượng hồ sơ đăng ký mua cao kỷ lục tại Việt Nam.

Sau mỗi cuộc trao đổi với doanh nghiệp, tôi đều có những thông tin giá trị, chẳng hạn vấn nạn: rao bán suất ngoại giao, “phù phép” bảng lương, nhờ người đứng tên hộ để lách luật… Càng đi sâu vào chủ đề nhà ở xã hội, tôi càng viết say mê hơn. Những bài báo giờ đây không chỉ đơn thuần là nguồn cung cấp tin tức, mà còn là nơi bảo vệ quyền lợi của những người lao động thu nhập thấp, những cá nhân yếu thế trong xã hội trở thành niềm đam mê của tôi.

Với tôi, nhìn lại các bài báo của mình về lĩnh vực theo dõi cũng là lúc nhìn lại mình những lúc lắng lại và ý thức về nghề của bản thân. Vào lúc bí ý tưởng nhất, tôi đã nhìn lại và học hỏi từ chính các anh chị phóng viên tại Tòa soạn. Mỗi dịp 21/6, có lẽ mỗi người làm báo đều như dừng lại, nhìn lại sự dấn thân và trải nghiệm về sự thành công và kinh nghiệm của mình. Chặng đường làm nghề chưa dài, song tôi cảm thấy hạnh phúc vì đã đạt được một số kết quả đáng phấn khởi. Tôi cũng cảm thấy rất tự tin, vì có sự đồng hành, chỉ đạo, định hướng của Ban Biên tập, lãnh đạo các cấp, sự giúp đỡ, động viên của các anh chị đi trước, trong Tòa soạn. Cách nhìn nhận như vậy không thể hiện sự tự mãn. Thay vào đó, tôi nhận thức được sức nặng của ngòi bút và trách nhiệm của bản thân. Đây sẽ là động lực để tôi học hỏi và dấn thân nhiều hơn nữa.

Sau khi ra trường, những người bạn cùng lứa “gen Z” (sinh năm 1997 - 2012) hầu hết đều xin việc vào các công ty truyền thông. Tôi lại chọn con đường khác. Tình yêu của tôi với báo chí được nảy nở một cách tự nhiên, nhưng lại được nuôi dưỡng và vun đắp tại Tòa soạn Báo Tài chính - Đầu tư. Có những lúc, tôi cũng cảm thấy nghi ngờ về chính lựa chọn của mình. Tuy nhiên, khi được nghe những lời động viên từ Ban Biên tập và thấy tinh thần làm việc hăng say của các đồng nghiệp, tôi lại được tiếp thêm những nguồn năng lượng tích cực để tiếp tục phụng sự độc giả.

Gắn bó đủ lâu với nghề báo, ta sẽ nhận về những niềm vui đặc biệt. Mỗi lần mở điện thoại và nhận được tin nhắn của ban biên tập với nội dung “bài hôm nay của Vũ có nhiều người đọc lắm”, lòng tôi sẽ ngập tràn hạnh phúc trong cả ngày hôm đó. Có lẽ, sự ủng hộ của độc giả chính là “Dopamine” của người cầm bút, luôn luôn và mãi mãi là như vậy.

Thanh Vũ