Giá than châu Á xuống mức thấp nhất trong bốn năm

Than đá tập kết chờ đưa lên tàu xuất khẩu ở cảng Newcastle của Úc. Ảnh: APP

Hôm 17-4, giá than nhiệt lượng cao tương lai từ cảng Newcastle của Úc, thước đo chuẩn cho giá than châu Á, giảm xuống còn 94,25 đô la Mỹ/ tấn mức thấp nhất kể từ tháng 5-2021.

Giá than vận chuyển bằng đường biển đã giảm mạnh trong những tháng gần đây sau khi thời tiết mùa đông ôn hòa hơn làm hạn chế nhu cầu ở Trung Quốc và các nhà nhập khẩu lớn khác ở châu Á.

Trong tháng trước, sản lượng than của Trung Quốc mức cao kỷ lục 420 triệu tấn. Tình trạng cung vượt cầu trên thị trường than ở Trung Quốc trở nên trầm trọng hơn do sản lượng từ các nhà máy điện than giảm trong quí đầu tiên khi cuộc chiến thương mại "ăn miếng trả miếng" giữa Mỹ và Trung Quốc đe dọa đến tăng trưởng kinh tế và nhu cầu tiêu thụ than ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Các nhà máy nhiệt điện than ở Trung Quốc ghi nhận sản lượng điện giảm 2,3% trong tháng Ba, góp phần vào mức giảm 4,7% trong quí đầu tiên ngay cả khi nền kinh tế tăng trưởng nhanh hơn dự kiến là 5,4%. Sản lượng điện gió và điện mặt trời đều tăng trong giai đoạn này sau khi Trung Quốc lắp đặt số lượng kỷ lục các turbin và tấm pin mới trong năm 2024.

“Chúng tôi dự kiến giá than vận chuyển đường biển sẽ đi ngang trong một thời gian khi những tác động của tình trạng gián đoạn thương mại toàn cầu diễn ra”, Steve Hulton, phó chủ tịch cấp cao phụ trách thị trường than của hãng tư vấn Rystad Energy nói.

Theo Hiệp hội Vận tải và phân phối than Trung Quốc (CCTDA), giá than giao ngay của Trung Quốc đang gần chạm mức giá của các hợp đồng dài hạn do chính phủ quy định. Đây được xem là mức đáy lý thuyết cho thị trường than. Hôm 11-4, giá than giao ngay ở Trung Quốc giao dịch ở mức 676 nhân dân tệ (92,3 đô la)/tấn, thấp nhất kể từ tháng 3-2021.

Hồi tháng Hai, CCTDA và Hiệp hội than quốc gia Trung Quốc kêu gọi các công ty trong ngành điều chỉnh sản lượng để ngăn chặn tình trạng cung vượt cầu nghiêm trọng "trong bối cảnh giá cả giảm.

Các khách hàng mua than ở Trung Quốc đang tìm cách đàm phán lại các hợp đồng mua dài hạn để có mức giá tốt hơn. Li Wei, Chủ tịch Tập đoàn Năng lượng Sơn Đông, một trong những công ty khai thác than lớn nhất do nhà nước sở hữu cho biết, giá than trên thị trường giao ngay đã giảm xuống dưới mức thỏa thuận trong các hợp đồng cung cấp dài hạn.

Điều này gây áp lực lên việc thực hiện hợp đồng trong một lĩnh vực mà gần một nửa số công ty đang hoạt động thua lỗ.

Trong năm 2024, sản lượng than thô của Trung Quốc đạt 4,76 tỉ tấn, tăng 1,3% so với năm trước, đánh dấu năm thứ 4 liên tiếp sản lượng đạt mức cao kỷ lục. Dự kiến, Trung Quốc tiếp tục tăng sản lượng than trong năm 2025, với mục tiêu đạt 4,8 tỉ tấn, nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Việc sản xuất than vượt quá nhu cầu tiêu thụ đã dẫn đến tồn kho tăng cao và giá than giảm, ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngành. Điều này phản ánh thách thức của Trung Quốc trong việc cân bằng giữa mục tiêu an ninh năng lượng và hiệu quả kinh tế của ngành khai thác than trong bối cảnh chuyển dịch sang năng lượng sạch. Nhiều công ty khai thác than ở Trung Quốc sẽ thua lỗ nếu giá than giảm xuống dưới mức 400 nhân dân tệ (54,8 đô la) /tấn.

Trung Quốc đạt được cột mốc lịch sử vào năm 2024 khi nhập khẩu 542,7 triệu tấn than, mức cao nhất từng được ghi nhận.

Tuy nhiên, trong tháng 3-2025, nhập khẩu than của Trung Quốc giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống còn 38,73 triệu tấn do tồn kho cao và nhu cầu yếu. Nhu cầu nhập khẩu than của Trung Quốc dự kiến tiếp tục suy giảm trong những tháng tới.

Các nhà sản xuất than đang cắt giảm sản lượng để thể làm chậm tốc độ giảm giá. Tháng trước, Glencore (Thụy Sĩ), công ty kinh doanh than bằng đường biển lớn nhất thế giới cho biết sẽ cắt giảm sản lượng theo kế hoạch tại mỏ than nhiệt lượng cao Cerrejon ở Colombia để ngăn chặn tình trạng giá cả giảm kéo dài.

Theo Reuters, Bloomberg

Lê Linh