Giấc mơ an cư lạc nghiệp trên miền sơn cước

Những dãy núi trùng điệp của Hòa Bình không chỉ mang vẻ đẹp hùng vĩ, mà còn che giấu bao khó khăn, thiếu thốn của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Hàng nghìn hộ gia đình vẫn đang sống trong cảnh nghèo khó, thiếu nhà ở, thiếu nước sạch, thiếu đất sản xuất - những điều kiện cơ bản nhất để có một cuộc sống đầy đủ. Hàng chục năm qua, những mái nhà tranh dột nát, những con đường đất lầy lội, những giếng nước cạn khô đã in dấu vào ký ức của biết bao người dân nơi đây.

Tỉnh Hòa Bình, với địa hình chủ yếu là đồi núi hiểm trở, đang gánh trên vai trọng trách xóa đói giảm nghèo cho hơn 20.306 hộ gia đình (tính đến 23/9/2024). Thực tế phơi bày những khó khăn chồng chất: 6.362 hộ sống trong nhà tạm, dột nát; 3.194 hộ đang cần nhà ở khẩn cấp; thiếu đất ở và đất sản xuất khiến đời sống người dân, đặc biệt là đồng bào DTTS, vô cùng khó khăn. Thêm vào đó, tình trạng thiếu nước sạch trầm trọng ở các xã vùng cao như Đà Bắc, Tân Lạc, Mai Châu… đang là thách thức lớn. Hệ thống cấp nước cũ kỹ, xuống cấp nghiêm trọng khiến nhiều bể chứa bị bỏ hoang, không đáp ứng được nhu cầu thiết yếu.

Để giải quyết vấn đề này, tỉnh Hòa Bình đã triển khai Dự án 1 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (giai đoạn 2021-2030). UBND tỉnh đã ban hành các quyết định quan trọng: Quyết định số 2725/QĐ-UBND (22/11/2021) phê duyệt kế hoạch, và Quyết định số 1887/QĐ-UBND (31/8/2022) điều chỉnh, bổ sung kế hoạch. Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được phân công hướng dẫn thực hiện các nội dung liên quan đến nhà ở, đất đai và nước sinh hoạt. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hòa Bình đóng vai trò quan trọng trong giám sát, vận động cộng đồng tham gia.

Tỉnh Hòa Bình hỗ trợ đồng bào DTTS an cư, lạc nghiệp. Ảnh minh họa

Nghị quyết số 357/NQ-HĐND (28/3/2024) của HĐND tỉnh đã phân bổ 381.084 triệu đồng cho Chương trình, trong đó Dự án 1 được cấp 25.830 triệu đồng. Tuy nhiên, Quyết định số 1853/QĐ-UBND (20/9/2024) đã điều chỉnh giảm tổng kinh phí các dự án 15.150 triệu đồng, trong đó Dự án 1 giảm 2.858 triệu đồng.

Từ năm 2022 đến 15/6/2024, Ban Dân tộc tỉnh đã hỗ trợ 116 hộ nghèo (kể cả DTTS và dân tộc Kinh) với 9.744 triệu đồng (Trung ương: 4.640 triệu; huyện: 464 triệu; tín dụng: 4.640 triệu). Năm 2024, Quyết định số 250/QĐ-UBND ngày 19/2/2024 đã phê duyệt 33.913 triệu đồng (Trung ương: 33.598 triệu; huyện: 170 triệu; nguồn khác: 145 triệu) để hỗ trợ khoảng 840 hộ nghèo về nhà ở.

Huyện Lạc Sơn, với tổng kinh phí 54,252 tỷ đồng (Trung ương: hơn 47,1 tỷ; Ngân hàng Chính sách xã hội: hơn 7 tỷ) cho Dự án 1, đã giải ngân hơn 24,4 tỷ đồng (51,7%) từ ngân sách Trung ương. Năm 2024, huyện này được bổ sung gần 10,7 tỷ đồng hỗ trợ nhà ở và đã phân bổ gần 6,8 tỷ đồng hỗ trợ máy móc sản xuất cho 180 hộ (vốn năm 2022) và 498 hộ (vốn năm 2023). Hơn 14 tỷ đồng được dùng để hỗ trợ nước sạch cho 4.848 hộ, bao gồm 4.630 bồn chứa nước, 169 máy bơm và 43 hệ thống ống dẫn. Tại huyện Đà Bắc (DTTS chiếm gần 90% dân số), trên 700 hộ ở 16 xã đã được hỗ trợ téc chứa nước.

Tính đến 30/9/2024, tỉnh Hòa Bình mới giải ngân được 39,09% (204.114 triệu đồng trên 522.155 triệu đồng) vốn đầu tư phát triển và 13,05% (77.822 triệu đồng trên 596.359 triệu đồng) vốn sự nghiệp. UBND tỉnh đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ giải ngân, tập trung đầu tư, tránh dàn trải, và tăng cường kiểm tra, giám sát. Đây là một cuộc chiến gian nan, nhưng với sự quyết tâm cao độ và sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị và người dân, hy vọng sẽ mang đến một cuộc sống tốt đẹp hơn cho đồng bào trên mảnh đất Hòa Bình.

Giấc mơ an cư lạc nghiệp của đồng bào dân tộc thiểu số Hòa Bình không chỉ là những con số, mà là khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn, là tương lai tươi sáng cho thế hệ mai sau. Hành trình ấy đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng nghỉ từ cả chính quyền và người dân, để những ngôi nhà mới không chỉ là nơi trú ngụ, mà còn là nơi ươm mầm hy vọng, là điểm tựa vững chắc cho một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Tâm Hiền