Giải mã ngôn ngữ giao tiếp bí mật của loài mèo qua cái chớp mắt
Nếu bạn cảm thấy những chú mèo cưng có phần lạnh lùng và xa cách, có thể là do bạn chưa biết cách giao tiếp với chúng.
Ý nghĩa của những cái chớp mắt
Một nghiên cứu được công bố năm 2020 đã chỉ ra rằng việc giao tiếp với mèo không hề phức tạp. Bạn chỉ cần mỉm cười với chúng nhiều hơn, không phải theo cách của con người bằng cách nhe răng, mà theo cách của mèo: nheo mắt và chớp mắt chậm rãi. Các nhà khoa học đã quan sát sự tương tác giữa mèo và con người, qua đó xác nhận rằng hành động này giúp mèo, dù là mèo nhà hay mèo lạ, cảm thấy tin tưởng và dễ tiếp cận con người hơn.
Bà Karen McComb - một nhà tâm lý học tại Đại học Sussex, chia sẻ: "Với tư cách là một nhà nghiên cứu hành vi động vật đồng thời là người nuôi mèo, tôi có thể chứng minh rằng mèo và con người thực sự có thể giao tiếp theo cách này".
Nếu bạn đã từng quan sát mèo khi chúng thư giãn, có lẽ bạn đã nhận thấy biểu cảm "mắt khép hờ" đi kèm với những cái chớp mắt chậm rãi. Đây được xem là phiên bản "nụ cười" của loài mèo, tương tự như cách mắt con người nheo lại khi cười.
Nhiều người nuôi mèo từ lâu đã tin rằng họ có thể bắt chước biểu cảm này để thể hiện thiện chí với mèo. Để kiểm chứng giả thuyết này, các nhà tâm lý học đã thiết kế hai thí nghiệm nhằm xác định liệu mèo có phản ứng khác nhau với những người chớp mắt chậm hay không.
Hãy chớp mắt nếu muốn giao tiếp với mèo. Ảnh: Getty
Trong thí nghiệm đầu tiên, các nhà khoa học quan sát 21 chú mèo giao tiếp với chủ nhân thông qua những cái chớp mắt trong khoảng cách 1m. Máy quay ghi lại biểu cảm của cả chủ lẫn mèo, sau đó so sánh với phản ứng của mèo trong những tình huống không có sự tương tác của con người. Kết quả cho thấy mèo có xu hướng chớp mắt lại với chủ khi được chủ chớp mắt trước.
Thí nghiệm thứ hai được thực hiện với 24 chú mèo. Lần này, không phải chủ nhân của chúng mà là các nhà nghiên cứu, cùng thực hiện hành động chớp mắt chậm. Kết quả cho thấy, không chỉ có nhiều mèo chớp mắt lại mà chúng còn có xu hướng tiến lại gần hơn sau khi người đó chớp mắt chậm. Điều này chứng minh rằng mèo không chỉ phản ứng với chủ nhân mà còn cảm thấy thoải mái hơn với những người xa lạ khi họ sử dụng cách giao tiếp này.
Bà McComb nhấn mạnh: "Nghiên cứu này là bước đầu tiên trong việc khám phá vai trò của cái chớp mắt chậm trong giao tiếp giữa mèo và con người. Đây là điều mà bất kỳ ai cũng có thể thử với mèo của mình hoặc với những chú mèo lạ trên đường phố. Hãy thử nheo mắt như thể bạn đang mỉm cười, sau đó từ từ nhắm mắt lại trong vài giây. Bạn sẽ thấy mèo phản ứng theo cách tương tự. Đó có thể là khởi đầu của một cuộc trò chuyện thú vị".
Mèo không lạnh lùng như bạn nghĩ
Dù không biểu lộ sự nhiệt tình như chó nhưng mèo hiểu con người nhiều hơn chúng ta tưởng. Các nghiên cứu gần đây cho thấy mèo có thể phản ứng tương tự với cách con người đối xử với chúng. Nếu bạn thấy mèo xa cách, rất có thể vấn đề không nằm ở mèo mà ở cách bạn tiếp cận chúng.
Mèo cũng có phản ứng trước cảm xúc của chủ nhân và chúng sẽ dễ dàng nhận thấy người chủ đang cảm thấy vui, buồn hay tức giận. Chúng thậm chí còn có thể nhận biết tên của chủ, dù chúng thường chọn cách phớt lờ. Mối liên kết giữa mèo và chủ nhân cũng sâu sắc hơn nhiều so với những gì chúng ta từng nghĩ.
Vậy tại sao mèo lại chớp mắt để giao tiếp với người? Một giả thuyết cho rằng đây là dấu hiệu thể hiện thiện chí, vì với mèo, ánh nhìn chằm chằm không chớp có thể mang ý nghĩa đe dọa. Tuy vậy, các nhà khoa học cũng đưa ra giả thuyết rằng mèo học được hành vi này thông qua tiếp xúc với người.
Dù lý do là gì, điều quan trọng là hành động tưởng chừng đơn giản này có thể giúp con người và mèo gắn kết hơn. Học cách giao tiếp với mèo không chỉ giúp cải thiện mối quan hệ giữa con người với thú cừng mà còn giúp chủ nhân ổn định cảm xúc của vật nuôi khi đưa chúng đến những môi trường mới hay tiếp xúc với những người xa lạ.
Nhà tâm lý học Tasmin Humphrey từ Đại học Sussex nhận định: "Hiểu rõ cách mèo và con người giao tiếp có thể giúp nâng cao nhận thức về hành vi loài mèo đối với chủ nuôi, đồng thời cung cấp thêm thông tin về khả năng nhận thức xã hội của loài vật ít được nghiên cứu này".
