Giải pháp lâu dài

Biếm họa: GATIS SLUKA

Trước thực trạng số lượng quần thể cá và các loài động vật không xương sống dưới nước bị khai thác quá mức đã tăng gấp ba lần từ năm 1970 đến 2024, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp LHQ (FAO) cảnh báo rằng, khoảng 90% nguồn dự trữ cá biển toàn cầu đang đối mặt nguy cơ cạn kiệt do khai thác quá mức hoặc tận diệt. Việc đánh bắt quá mức hoặc tận diệt không chỉ làm suy giảm mà còn có thể xóa sổ nhiều loài sinh vật biển, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái đại dương. Hành động này cũng đặt ra mối đe dọa lớn đối với hàng triệu người phụ thuộc vào hải sản để bảo đảm lương thực và sinh kế.

LHQ dự báo, dân số toàn cầu tiếp tục tăng và sẽ chạm mốc 10 tỷ người vào năm 2050. Tuy nhiên, mức tiêu thụ hải sản (từ tự nhiên và nuôi trồng) đang tăng nhanh gấp đôi tốc độ tăng dân số. Biến đổi khí hậu cũng khiến số lượng cá đại dương suy giảm trong khi ngư dân vẫn giữ thói quen đánh bắt quá mức. Sự quản lý thiếu hiệu quả của nhiều nước vô hình trung thúc đẩy hoạt động đánh bắt bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Trong nỗ lực thúc đẩy đánh bắt bền vững và giảm tác động tiêu cực đến môi trường biển, đến nay đã có 99 thành viên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) ký thỏa thuận về trợ cấp nghề cá, trong đó có Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc, Nhật Bản, Philippines, Canada... Ngày 5/6 vừa qua, Ủy ban châu Âu (EC) đã thông qua Hiệp ước Đại dương châu Âu. Đây là lần đầu EU thống nhất tất cả các chính sách liên quan đại dương trong một khuôn khổ chung, thể hiện tầm nhìn “Một đại dương, một chiến lược”. Mặt khác, nhiều quốc gia đang xây dựng quy định chặt chẽ hơn về kiểm soát nghề cá và bảo tồn môi trường biển, đồng thời thiết lập các khu bảo tồn biển rộng lớn, cho phép các đàn cá phục hồi, bảo vệ các giai đoạn sống dễ bị tổn thương và bảo tồn đa dạng sinh học.

Theo ước tính của FAO, nếu chính phủ các nước bảo đảm nghề cá được quản lý bền vững, sẽ có thêm 16 triệu tấn cá mỗi năm, đủ cung cấp thực phẩm cho hàng chục triệu người. Quan trọng hơn, việc chấm dứt tình trạng đánh bắt quá mức mới là giải pháp lâu dài nhằm bảo tồn và khai thác nguồn lợi thủy sản bền vững cho các thế hệ mai sau.

AN LINH