Giải pháp thi công cầu cạn hướng đến phát triển giao thông bền vững

Thi công cầu, đường dự án Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: THẾ ANH)

Giải pháp thi công cầu cạn đặt ra trong bối cảnh khu vực phía nam, đặc biệt là vùng đồng bằng sông Cửu Long đang phải đối diện với hàng loạt thách thức như: thiếu hụt vật liệu đắp nền đường, điều kiện địa chất yếu, và những yêu cầu khắt khe về bảo vệ môi trường.

TS Phan Hữu Duy Quốc, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tổng Công ty Xây dựng Số 1-CTCP, thành viên Tổ chuyên gia tư vấn Đề án xây dựng hệ thống đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh, đã cung cấp những thông tin khảo sát cho thấy tính cấp thiết của giải pháp cầu cạn trong việc phát triển hạ tầng giao thông Việt Nam nói chung và khu vực phía nam nói riêng.

Theo đó, hiện lượng cát đổ vào đồng bằng sông Cửu Long chỉ còn 2 đến 4 triệu m3/năm trong khi công suất khai thác cao hơn gấp 10 lần: 35-55 triệu m3/năm để phục vụ thi công các công trình cầu, đường, cao tốc. Như vậy nguồn cung cát quá thấp so với nhu cầu bởi hiện nay hệ thống đường cao tốc dài hơn 1.000km ở phía nam đã và đang được đầu tư xây dựng kéo theo tình trạng thiếu cát thi công rất nghiêm trọng.

“Trước thực trạng này, việc tìm kiếm các giải pháp hạ tầng bền vững và phù hợp với điều kiện địa phương trở thành yêu cầu cấp thiết. Trong đó giải pháp cầu cạn là lời giải cho các vấn đề thiếu hụt vật liệu và giảm thiểu tác động môi trường của đường trên đất đắp, giúp rút ngắn thời gian thi công công trình”, ông Phan Hữu Duy Quốc nhìn nhận.

Các chuyên gia cũng cho rằng, không nên chỉ quan tâm đến yếu tố chi phí mà các yếu tố tác động của công trình giao thông đến môi trường sống và phát triển bền vững cần được xem xét một cách thấu đáo khi thi công cầu cạn.

Các kỹ sư, diễn giả trình bày tại hội thảo khoa học.

Phát biểu tại Hội thảo, GS, TS Nguyễn Ngọc Trân, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước, băn khoăn: “Giải pháp cầu cạn không mới nhưng tại sao không được ứng dụng trong khi tình trạng nạo vét cát ở đồng bằng sông Cửu Long đến tận cùng. Môi trường và đời sống của người dân sẽ thế nào nếu tiếp tục làm đường bằng cát đắp nền, gây hệ lụy như dậy phèn, ngập mặn…”

Giáo sư cũng cảnh báo hậu quả khó lường của việc mang yếu tố mặn vào các vùng sinh thái ngọt khi dùng cát biển để san lấp thay cát sông.

Dẫn chứng thêm, ông Quốc cho hay, tuyến cao tốc đầu tiên của cả nước là Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương được khởi công vào năm 2004 với 14/61km thi công cầu cạn. Như vậy, giải pháp này không phải là mới mà vấn đề là cần vận dụng như thế nào để mang lại hiệu quả hay Nhà nước cần sớm có quy định chuẩn về giải pháp thi công cầu cạn.

Một số đơn vị thi công, tư vấn cũng chia sẻ tại Hội thảo các công nghệ mới trong thiết kế và thi công cầu cạn nhằm tối ưu hóa kinh phí đầu tư, mà vẫn bảo đảm tuổi thọ công trình như Ứng dụng cầu bản trên cọc PRC V+; Giải pháp cọc ống thép xoay cho cầu vượt đô thị; Giải pháp sử dụng cọc bê-tông ly tâm cho hạ tầng giao thông đường sắt, đường bộ và cầu cảng...

QUÝ HIỀN