Giải phóng nguồn lực đầu tư công, tạo đột phá về kết cấu hạ tầng
Các chính sách mới tại Luật Đầu tư công được kỳ vọng sẽ phát huy hiệu quả trong việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng, phê duyệt và triển khai Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030.
Chiều 20/12, Văn phòng Chủ tịch nước đã họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước công bố các luật đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 8, trong đó có Luật Đầu tư công (sửa đổi).
Đẩy mạnh phân cấp phân quyền
Thông tin về dự án luật này, ông Nguyễn Đức Tâm - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ, việc xây dựng Luật Đầu tư công sửa đổi theo phương châm thay đổi tư duy và phương thức quản lý từ "tiền kiểm" sang "hậu kiểm", từ "quản lý" sang "quản lý cho kiến tạo phát triển" và "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm"; cắt giảm đơn giản hóa thủ tục hành chính, tránh tạo cơ chế "xin - cho".
Theo ông Tâm, các chính sách sửa đổi tại Luật là các vấn đề "đã chín", "đã rõ", thực sự quan trọng, thực sự cấp bách và điểm kiểm nghiệm trên thực tế, đặt ra yêu cầu phải thể chế hóa tại Luật.
Luật Đầu tư công mới cũng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phát huy trách nhiệm của người đứng đầu, nâng cao sự linh hoạt, chủ động của các cấp, các ngành trong quản lý, thực hiện kế hoạch đầu tư công. Luật cũng thúc đẩy thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn ODA và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài.
Ông Nguyễn Đức Tâm - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại họp báo (Ảnh: Trọng Quỳnh).
Ông Tâm cũng cho biết, Luật Đầu tư đã cụ thể hóa 5 nhóm chính sách lớn. Trong đó, nhóm chính sách về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền bao gồm 8 nội dung cụ thể.
Theo đó, Luật đã phân cấp thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn NSTW giữa các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương từ Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho Thủ tướng Chính phủ.
Phân cấp thẩm quyền quyết định sử dụng dự phòng chung vốn NSTW, các khoản vốn NSTW chưa phân bổ trong kế hoạch đầu tư công trung hạn từ Quốc hội cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Nâng quy mô vốn đầu tư công của dự án quan trọng quốc gia từ 30.000 tỷ đồng trở lên; dự án nhóm A, nhóm B, nhóm C với quy mô gấp 2 lần so với các quy định hiện hành.
Phân cấp thẩm quyền cho người đứng đầu bộ, cơ quan Trung ương quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm A do cơ quan, tổ chức mình quản lý với quy mô vốn dưới 10.000 tỷ đồng.
Phân cấp thẩm quyền cho UBND các cấp quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm B, nhóm C do cấp mình quản lý…
Đơn giản hóa việc sử dụng vốn ODA
Về chính sách nâng cao chất lượng chuẩn bị đầu tư, khai thác nguồn lực, năng lực thực hiện dự án đầu tư công của địa phương, doanh nghiệp Nhà nước, ông Tâm cho biết, Luật cho phép sử dụng nguồn chi thường xuyên và các nguồn vốn hợp pháp khác để chuẩn bị đầu tư dự án.
Cho phép doanh nghiệp Nhà nước là cơ quan chủ quản thực hiện dự án đầu tư công theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Cho phép Ban Quản lý dự án, đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương được lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án.
Luật cũng cho phép giao nhiệm vụ và kế hoạch vốn hằng năm cho chủ đầu tư dự án không phải là đơn vị trực thuộc.
Luật Đầu tư công (sửa đổi) sẽ giải phóng nguồn lực đầu tư công, đáp ứng yêu cầu phát triển, thực hiện 3 đột phá chiến lược, nhất là đột phá về kết cấu hạ tầng trong thời gian tới (Ảnh: Phạm Tùng).
Về nhóm chính sách về thúc đẩy thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn ODA và vốn nước ngoài, Thứ trưởng cho biết, Luật cho phép giải ngân kế hoạch vốn nước ngoài nguồn NSTW và vốn cho vay lại của ngân sách địa phương không phụ thuộc vào tỉ lệ cấp phát và cho vay lại.
Cạnh đó là phân cấp thẩm quyền, đơn giản hóa trình tự, thủ tục phê duyệt, điều chỉnh chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư dự án sử dụng vốn nước ngoài. Bổ sung quy định về thời gian bố trí kế hoạch vốn của các dự án sử dụng vốn nước ngoài và giải ngân kế hoạch vốn nước ngoài.
Luật cũng đã bổ sung quy định dừng sử dụng vốn ODA và vốn nước ngoài. Đơn giản hóa việc thực hiện dự án sử dụng vốn ODA viện trợ không hoàn lại.
Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong thời gian tới, các chính sách mới được quy định trong Luật Đầu tư công (sửa đổi) sẽ phát huy hiệu quả trong việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng, phê duyệt và triển khai kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030.
"Qua đó, giải phóng nguồn lực đầu tư công, đáp ứng yêu cầu phát triển, thực hiện 3 đột phá chiến lược, nhất là đột phá về kết cấu hạ tầng trong thời gian tới", ông Tâm nói.
Luật Đầu tư công có hiệu lực từ tháng 1/1/2025, ông Tâm cho biết trong tháng 1 năm sau sẽ hoàn thành hướng dẫn văn bản thi hành luật để đưa luật vào cuộc sống.
