Giảm 30% tiền thuê đất: Doanh nghiệp vui mừng nhưng chưa hết lo
Nhiều doanh nghiệp thở phào khi được giảm tiền thuê đất nhưng vướng mắc thủ tục, hợp đồng hết hạn chưa gia hạn khiến họ chưa thể tiếp cận chính sách hỗ trợ.
Nhiều doanh nghiệp tại TP.HCM và các tỉnh thành khác đang hưởng lợi từ chính sách giảm 30% tiền thuê đất của Nhà nước. Chính sách này không chỉ giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng tài chính trong bối cảnh kinh tế nhiều thách thức mà còn tạo điều kiện để họ duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh ổn định hơn.
Tuy nhiên, bên cạnh niềm vui khi chi phí thuê đất giảm, không ít doanh nghiệp vẫn lo ngại về thủ tục hành chính phức tạp và những vướng mắc liên quan đến hợp đồng thuê đất.
Chính sách hỗ trợ thiết thực
"Chính sách giảm tiền thuê đất là một sự hỗ trợ thiết thực từ Nhà nước" - ông Phạm Hải Long - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thực phẩm Agrex Saigon khẳng định. Theo ông Long, chính sách này đã được áp dụng từ năm 2023, hướng đến các doanh nghiệp thuê đất từ Nhà nước, đặc biệt là trong các khu công nghiệp.
Công ty Agrex Saigon có nhiều địa điểm thuê đất, trong đó hai khu vực lớn ở quận 8 và kho Phú Thuận (quận 7). Những khu đất này có diện tích rộng nhưng chưa thể triển khai hoạt động kinh doanh hoặc cho thuê, dẫn đến khoản tiền thuê đất hàng năm lên đến hàng tỉ đồng. Đặc biệt, khu đất trên đường Bến Nghé (quận 7) có mức tiền thuê cao nhất, khiến tổng chi phí thuê đất của công ty trở thành một áp lực không nhỏ.
Theo ông Long, việc được giảm 30% tiền thuê đất giúp doanh nghiệp tiết kiệm khoảng 3 tỉ đồng mỗi năm. Ông đánh giá: "Đây là một sự hỗ trợ quan trọng, giúp công ty duy trì hoạt động và giảm bớt áp lực tài chính".
Doanh nghiệp giảm được hàng tỉ đồng tiền thuê đất, ổn định sản xuất, kinh doanh nhờ chính sách giảm 30% tiền thuê đất. Ảnh: QH
Không chỉ Agrex Saigon, các doanh nghiệp ngành gỗ cũng hưởng lợi từ chính sách này. Ông Trần Quốc Mạnh, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Phát triển Sản xuất Thương mại Sài Gòn (SADACO), nhận định chi phí thuê đất là một trong những gánh nặng tài chính lớn đối với doanh nghiệp. Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, chính sách này giúp các doanh nghiệp ổn định sản xuất.
Theo ông Mạnh, tiền thuê đất tăng nhanh những năm gần đây do điều chỉnh bảng giá đất, tạo áp lực lớn. "Mặc dù được giảm 30% nhưng do giá đất vẫn tăng nên chi phí tổng thể của doanh nghiệp vẫn cao hơn so với trước đây" - ông Mạnh phân tích. Đặc biệt, đối với những doanh nghiệp thuê đất trực tiếp từ Nhà nước, áp lực càng lớn hơn khi phải tuân theo các quy định điều chỉnh giá đất định kỳ.
Giảm 30% tiền thuê đất giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng tài chính trong bối cảnh kinh tế nhiều thách thức. Ảnh: QH
Ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA) đánh giá chính sách giảm tiền thuê đất sẽ tạo động lực lớn để doanh nghiệp duy trì hoạt động trong giai đoạn khó khăn hiện tại. Việc hỗ trợ này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính mà còn góp phần ổn định môi trường đầu tư, giữ chân doanh nghiệp tiếp tục sản xuất, kinh doanh.
Nút thắt hợp đồng thuê đất chưa được tái ký
Dù chính sách giảm tiền thuê đất mang lại nhiều lợi ích nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng tiếp cận được do vướng mắc về thủ tục hành chính. Một trong những vấn đề lớn nhất là nhiều hợp đồng thuê đất đã hết hạn nhưng chưa được chính quyền địa phương gia hạn, khiến doanh nghiệp không đủ điều kiện hưởng chính sách hỗ trợ.
Ông Tô Ngọc Ngời, Tổng giám đốc Công ty sản xuất và xuất nhập khẩu lâm sản Sài Gòn - VinaFor Saigon Jco, cho biết doanh nghiệp của ông gặp khó khăn khi một số lô đất hết hạn hợp đồng từ năm 2020 nhưng đến nay vẫn chưa được gia hạn. Muốn được giảm 30% tiền thuê đất thì phải có hợp đồng cho thuê đất, không thì hồ sơ không hợp lệ.
Doanh nghiệp kiến nghị chính quyền xem xét gia hạn ký hợp đồng thuê đất để được giảm 30% tiền thuê đất. Ảnh: QH
"Chúng tôi đã nộp đầy đủ hồ sơ xin gia hạn nhưng vẫn chưa nhận được phản hồi, điều này khiến doanh nghiệp không thể hưởng mức giảm 30% tiền thuê đất dù vẫn đóng tiền thuê đúng hạn"- ông Ngời nói.
Hiện lô đất VinaFor Saigon Jco đang thuê chưa được gia hạn, chưa có hợp đồng thuê, doanh nghiệp vẫn phải trả tiền thuê đất khoảng 600 triệu đồng/năm. Theo đại diện doanh nghiệp này, nếu được giảm 30%, doanh nghiệp có thể tiết kiệm khoảng 200 triệu đồng – một khoản đáng kể trong giai đoạn khó khăn.
Tình trạng này xảy ra với nhiều doanh nghiệp lĩnh vực khác. Dù đã gửi công văn xin gia hạn hợp đồng nhưng do chưa có hướng dẫn cụ thể, chính quyền địa phương vẫn chưa ký lại hợp đồng.
Nhiều doanh nghiệp đóng tiền thuê đất hàng năm lo chi phí tăng khi bảng giá đất sẽ được các địa phương ban hành, áp dụng theo từng năm, sát với giá thị trường.
Bên cạnh đó, tiền thuê đất tăng nhanh theo điều chỉnh giá đất hàng năm cũng là một vấn đề lớn. Trước đây, bảng giá đất được điều chỉnh mỗi 5 năm nhưng theo Luật Đất đai mới, các địa phương sẽ điều chỉnh giá đất hàng năm sát giá thị trường. Điều này có thể khiến tiền thuê đất tăng mạnh, tạo thêm áp lực tài chính.
Đại diện Hiệp hội Xuất khẩu Thủ công Mỹ nghệ Việt Nam, cho biết có những doanh nghiệp đã chứng kiến tiền thuê đất tăng cao trong vài năm qua. "Điều này không chỉ ảnh hưởng đến dòng tiền của doanh nghiệp mà còn tác động đến kế hoạch mở rộng sản xuất, đầu tư trong tương lai"- vị này bày tỏ lo ngại.
Cần sự ổn định và dài hạn
Để chính sách hỗ trợ thực sự phát huy tác dụng, các doanh nghiệp kiến nghị Nhà nước cần có giải pháp tháo gỡ vướng mắc về thủ tục đất đai. Cụ thể, địa phương cần đẩy nhanh tiến độ gia hạn hợp đồng thuê đất để doanh nghiệp được hưởng chính sách giảm 30%. Bên cạnh đó, cần có cơ chế điều chỉnh tiền thuê đất hợp lý, tránh việc tăng đột biến gây áp lực.
Nên có các gói hỗ trợ tài chính khác đi kèm như ưu đãi lãi suất cho doanh nghiệp thuê đất, hoặc hỗ trợ tín dụng dài hạn để giảm áp lực tài chính trong giai đoạn hậu đại dịch. Việc kết hợp nhiều chính sách đồng bộ sẽ giúp doanh nghiệp vững vàng hơn, từ đó đóng góp tích cực vào sự phục hồi và phát triển của nền kinh tế.
TS Lê Bá Chí Nhân, chuyên gia kinh tế
Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng mong muốn có thêm chính sách hỗ trợ dài hạn, chẳng hạn như gia hạn thời gian giảm tiền thuê đất hoặc áp dụng mức giảm cao hơn đối với những doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến động kinh tế.
Các doanh nghiệp cũng mong muốn có thêm chính sách hỗ trợ dài hạn, chẳng hạn như gia hạn thời gian giảm tiền thuê đất. Ảnh: QH
"Việc giảm 30% tiền thuê đất là một chính sách quan trọng giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn. Tuy nhiên, để chính sách này thực sự hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và doanh nghiệp trong việc tháo gỡ vướng mắc về hợp đồng thuê đất và bảng giá đất. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế trong dài hạn"- đại diện Hiệp hội Xuất khẩu Thủ công Mỹ nghệ Việt Nam nhấn mạnh.
Đề xuất tiếp tục giảm tiền thuê đất năm 2025
Mới đây (11-3), Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất để Chính phủ ban hành nghị định giảm 30% tiền thuê đất trong năm 2024 nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn kinh tế. Chính sách này áp dụng cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang thuê đất trực tiếp từ Nhà nước.
Theo Bộ Tài chính, mức giảm 30% được tính trên số tiền thuê đất phải nộp năm 2024, không áp dụng cho khoản nợ từ các năm trước. Tổng số tiền thuê đất được giảm ước tính khoảng 4.000 tỉ đồng, tương ứng 0,26% tổng thu ngân sách nhà nước. Để hưởng chính sách, doanh nghiệp cần nộp giấy đề nghị cùng hợp đồng thuê đất cho cơ quan thuế hoặc UBND cấp tỉnh.
Bộ Tài chính cũng đề xuất tiếp tục giảm 30% tiền thuê đất trong năm 2025 nhằm hỗ trợ doanh nghiệp ổn định sản xuất. Nếu được thông qua, mức giảm sẽ áp dụng tương tự năm 2024, giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng tài chính và thúc đẩy phát triển kinh tế.
