Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường:Hoàn thiện chính sách hỗ trợ chuyển đổi sang nền kinh tế xanh

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu tại cuộc làm việc. Ảnh: Phạm Thắng

Xử lý tồn tại quá khứ, phòng ngừa hiện tại và phát triển bền vững trong tương lai

Tại cuộc làm việc giữa Đoàn giám sát của Quốc hội với Chính phủ, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã thay mặt Chính phủ kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ủng hộ đề xuất bổ sung các quan điểm của Đảng về công tác bảo vệ môi trường trong Văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Trong đó, khẳng định rõ vị trí, vai trò của bảo vệ môi trường trong phát triển bền vững, đặt ngang hàng với kinh tế và xã hội, coi đây là ba trụ cột trung tâm; đồng thời, xây dựng các chỉ tiêu môi trường để đánh giá chất lượng, hiệu quả của quá trình phát triển kinh tế - xã hội gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường.

Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng phát biểu tại cuộc làm việc. Ảnh: Phạm Thắng

Đồng thời, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, chỉ đạo tiếp tục rà soát, sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường 2020 trình Quốc hội xem xét, thông qua trong năm 2026, trong đó ưu tiên cắt giảm thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương theo nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, thúc đẩy phát triển kinh tế xanh, tuần hoàn, ít phát thải carbon, đầu tư vào vốn tự nhiên, huy động tối đa nguồn lực xã hội cho bảo vệ môi trường.

Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh sự cần thiết bổ sung các quan điểm của Đảng về công tác bảo vệ môi trường trong Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, trong đó khẳng định rõ vai trò, vị trí của bảo vệ môi trường trong phát triển bền vững, đặt ngang hàng với kinh tế - xã hội, coi đây là 3 trụ cột trung tâm; đồng thời xây dựng các chỉ tiêu môi trường để đánh giá chất lượng, hiệu quả của quá trình phát triển kinh tế - xã hội gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu tại cuộc làm việc. Ảnh: Phạm Thắng

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, đây là lần đầu tiên Việt Nam đặt môi trường ở vị trí trung tâm cùng với kinh tế và xã hội, tiếp cận theo thông lệ quốc tế về phát triển bền vững với 17 nhóm chỉ tiêu của Liên Hợp Quốc.

Phó Thủ tướng đề xuất Trung ương ban hành một Nghị quyết mới về phát triển đất nước theo mô hình kinh tế xanh, tuần hoàn, carbon thấp, để môi trường không đi sau kinh tế mà gắn chặt trong từng bước phát triển, đồng thời tạo ra các ngành kinh tế mới như công nghiệp, dịch vụ môi trường.

Phó Thủ tướng cũng đề xuất, “bộ luật về bảo vệ môi trường cần làm rõ ba giai đoạn là xử lý tồn tại quá khứ, phòng ngừa hiện tại và bảo tồn, phát triển bền vững trong tương lai; cùng với đó là bộ chỉ số toàn diện để đánh giá môi trường quốc gia và môi trường địa phương”.

Theo Phó Thủ tướng, chúng ta cần tiếp tục củng cố bộ máy, tập trung đào tạo nguồn nhân lực môi trường; coi bảo vệ môi trường là trách nhiệm của cả Nhà nước, doanh nghiệp và người dân; từ đó, tạo nền tảng để hình thành đô thị xanh, nông thôn sinh thái, khu công nghiệp tuần hoàn, góp phần phát triển bền vững đất nước.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Khẩn trương đề xuất các giải pháp đột phá kiểm soát ô nhiễm

Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan ghi nhận các đề xuất của Chính phủ và cho rằng, thời gian tới, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật về bảo vệ môi trường.

Theo đó, chủ động nghiên cứu, kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu trong Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, nhất là báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương.

Đồng thời, tiếp tục tổ chức thực hiện quyết liệt các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đã được nêu trong Nghị quyết Trung ương 7 khóa XI về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường, Kết luận số 56-KL/TW ngày 23/8/2019 và Kết luận số 81-KL/TW ngày 4/6/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa XI, thể chế hóa kịp thời “bộ tứ nghị quyết trụ cột” trong quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường. Hoàn thiện các văn bản hướng dẫn, quy định chi tiết thi hành để triển khai có hiệu quả Luật bảo vệ môi trường năm 2020, đáp ứng yêu cầu xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp.

Quang cuộc làm việc. Ảnh: Phạm Thắng

Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Chính phủ khẩn trương nghiên cứu đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ môi trường để kịp thời tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc, bất cập.

Chính phủ tiếp tục rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách đầu tư phát triển các công trình bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; quan trắc, cải thiện chất lượng môi trường không khí ở các đô thị lớn, chất lượng nước các lưu vực sông. Ưu tiên nguồn lực đầu tư từ ngân sách kết hợp huy động các nguồn xã hội hóa cho công tác bảo vệ môi trường, nhất là trong xử lý chất thải rắn sinh hoạt, nước thải sinh hoạt; sớm khắc phục những hạn chế, bất cập trong phân bổ, sử dụng nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường.

Tập trung hoàn thiện các chính sách hỗ trợ quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế carbon thấp; các quy định về quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi tín chỉ carbon trong nước và ra nước ngoài trên cơ sở bảo vệ lợi ích quốc gia trước mắt và lâu dài, tránh để xảy ra những hệ lụy sau này. Thiết lập hệ thống đăng ký quốc gia về tín chỉ carbon, quản lý các chương trình, dự án, hoạt động giảm phát thải khí nhà kính và tạo tín chỉ carbon phục vụ triển khai thí điểm và phát triển thị trường carbon trong nước, trao đổi với quốc tế.

Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, trước mắt cần tiếp tục tiếp tục thực hiện hiệu lực, hiệu quả cáccông cụ, biện pháp quản lý theo tinh thần của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Nâng cao hiệu quả công tác quản lý phòng ngừa, kiểm soát nguồn ô nhiễm, quản lý chất thải. Các vấn đề môi trường trọng điểm, cấp bách phải cơ bản được giải quyết; chất lượng môi trường từng bước được cải thiện, phục hồi; nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu, đẩy mạnh giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

Chính phủ chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương thúc đẩy việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, đề án về bảo vệ môi trường đã được cấp thẩm quyền phê duyệt.

Đồng thời, khẩn trương rà soát, điều chỉnh, hoàn thiện các mục tiêu, chỉ tiêu về môi trường phấn đấu đạt được trong năm 2025, giai đoạn 2026-2030. Khẩn trương đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp đột phá nhằm kiểm soát ô nhiễm, cải thiện chất lượng môi trường. Xây dựng kế hoạch, lộ trình hợp lý để tăng cường đầu tư hạ tầng kỹ thuật, đầu tư tăng các trạm quan trắc chất lượng môi trường không khí, môi trường nước.

Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số, trong đó ưu tiên xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu về môi trường, bảo đảm công khai, đồng bộ, hiện đại, kết nối, tích hợp, chia sẻ. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, thúc đẩy nhân rộng các mô hình, điển hình tốt về bảo vệ môi trường, thúc đẩy phong trào toàn dân, mỗi tổ chức, cá nhân có ý thức và hành động chung tay bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.

“Chính phủ nghiên cứu phát động phong trào xóa bỏ các bãi rác tạm, các điểm thu gom, tập kết chất thải rắn sinh hoạt gây ô nhiễm môi trường, bảo vệ cảnh quan môi trường sống là bảo vệ sức khỏe của mỗi chúng ta”, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị.

Anh Thảo