Giảm thuế nhập khẩu nhiều mặt hàng, cải thiện cán cân thương mại với các đối tác
Thủ tướng Chính phủ mới đây đã yêu cầu Bộ Tài chính khẩn trương trình Chính phủ việc sửa Nghị định 26/2023/NĐ-CP để điều chỉnh thuế suất một số nhóm mặt hàng đảm bảo hài hòa, hợp lý theo trình tự thủ tục rút gọn, hoàn thành trong tháng 3/2025.
Đây là một trong những động thái chính sách nhắm ứng phó với những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình địa chính trị kinh tế trên thế giới, đặc biệt việc thay đổi chính sách kinh tế, thương mại, thuế quan, tác động nhanh chóng, mạnh mẽ, sâu sắc, nhiều chiều đến kinh tế, đầu tư và thương mại toàn cầu, trong đó có Việt Nam.
Cải thiện cán cân thương mại, tăng sức mua tiêu dùng
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã xây dựng và gửi lấy ý kiến dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi của một số mặt hàng tại Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi theo Danh mục mặt hàng chịu thuế ban hành kèm theo Nghị định số 26/2023/NĐ-CP về Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế.

Ông Nguyễn Quốc Hưng, Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí.
Theo ông Nguyễn Quốc Hưng, Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí (Bộ Tài chính), đơn vị chủ trì soạn thảo dự thảo nghị định, Bộ Tài chính đã rà soát tổng thể các mức thuế, bao gồm: thuế nhập khẩu ưu đãi MFN (là mức thuế suất áp dụng cho các nước trong WTO), thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt (là mức thuế suất áp dụng cho các quốc gia có Hiệp định thương mại tự do - FTA với Việt Nam), thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng đối với các mặt hàng mà các nước quan tâm cũng như mức thuế mà các nước này đang áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu. Để từ đó, xây dựng, định hướng chính sách thuế của Việt Nam nhằm cải thiện cán cân thương mại.
“Việc xây dựng nghị định nhằm góp phần cải thiện cán cân thương mại với các đối tác thương mại; khuyến khích doanh nghiệp đa dạng hóa hàng hóa nhập khẩu, tạo sức mua cho người tiêu dùng; đảm bảo đơn giản, dễ hiểu, dễ thực hiện, tạo thuận lợi cho người nộp thuế”, ông Nguyễn Quốc Hưng nêu rõ.
Đồng thời, Bộ Tài chính cũng so sánh tổng thể các mức thuế với các quốc gia là Đối tác chiến lược Toàn diện của Việt Nam để xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung mức thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi của một số mặt hàng tại Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi theo Danh mục mặt hàng chịu thuế ban hành kèm theo Nghị định số 26/2023/NĐ-CP ngày 31/5/2023 của Chính phủ về Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan.
Bên cạnh đó, nguyên tắc xây dựng nghị định cũng được chỉ rõ là đảm bảo thực hiện các nguyên tắc ban hành thuế suất quy định tại Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; điều chỉnh thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng trong nước chưa sản xuất được hoặc đã sản xuất nhưng chưa đáp ứng đủ nhu cầu; tập trung điều chỉnh thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng có kim ngạch nhập khẩu cao các nước quan tâm; mức thuế suất điều chỉnh cơ bản không thấp hơn các mức thuế suất của các Hiệp định Thương mại tự do mà Việt Nam là thành viên; đảm bảo không phát sinh mức thuế suất mới tại Biểu thuế; đảm bảo thống nhất mức thuế suất đối với hàng hóa cùng tính chất, cùng chủng loại để hạn chế gian lận thương mại, gây khó khăn trong công tác phân loại, tính thuế hàng hóa.

Một số loại ô tô nhập khẩu sẽ được giảm thuế từ 64% về 32%.
Giảm thuế với 11 nhóm mặt hàng
Dự thảo nghị định đã đề xuất giảm thuế nhập khẩu MFN đối với các nhóm mặt hàng như sau:
Ô tô thuộc 03 mã hàng HS 8703.23.63, 8703.23.57, 8703.24.51 từ 64% và 45% về cùng một mức thuế suất là 32%;
Ethanol từ 10% xuống 5%;
Đùi gà đông lạnh từ 20% xuống 15%;
Hạt dẻ cười từ 15% xuống 5%;
Hạnh nhân từ 10% xuống 5%;
Quả táo tươi từ 8% xuống 5%;
Quả anh đào ngọt (Cherry) từ 10% xuống 5%;
Nho khô từ 12% xuống 5%;
Mặt hàng gỗ và các sản phẩm gỗ thuộc Nhóm 44.21, Nhóm 94.01 và 94.03 từ các mức thuế suất 20% và 25% xuống cùng một mức thuế suất là 5%;
Mặt hàng khí tự nhiên dạng hóa lỏng (LNG) từ 5% xuống 2%;
Mặt hàng Ethane: bổ sung mặt hàng Ethane vào Chương 98 với thuế suất 0%.
Khi thực hiện theo phương án này, ước tính số thu ngân sách sẽ giảm khoảng gần 58 triệu USD tính theo kim ngạch nhập khẩu chịu thuế MFN năm 2024.
Hiện nay, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam (chiếm 30% tổng xuất khẩu hàng hóa) và Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Hoa Kỳ. Năm 2024 tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đạt hơn 132 tỷ USD. Trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt gần 119 tỷ USD, tăng 23,3% so với cùng kỳ năm 2023; nhập khẩu từ Hoa Kỳ đạt 15 tỷ USD, tăng 7,3% so với cùng kỳ năm 2023. Thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ đạt khoảng 104 tỷ USD (gấp 7 lần trị giá nhập khẩu của Việt Nam từ Hoa Kỳ).
Những năm qua, trao đổi thương mại song phương giữa hai nước tăng trưởng mạnh mẽ ổn định; thặng dư thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ tăng tương ứng qua từng năm. Tuy nhiên, thâm hụt thương mại với Việt Nam cũng là vấn đề Hoa Kỳ quan ngại từ nhiều năm, đặc biệt từ năm 2019 khi Hoa Kỳ yêu cầu hai bên cùng xây dựng và triển khai một Kế hoạch hành động Việt Nam - Hoa Kỳ hướng đến cán cân thương mại hài hòa và bền vững.
Do đó, theo Bộ Tài chính, việc điều chỉnh mức thuế suất thuế nhập khẩu MFN đối với một số mặt hàng để đảm bảo đối xử công bằng giữa các Đối tác Chiến lược toàn diện của Việt Nam là cần thiết.
Ngày 11/9/2023, Việt Nam và Hoa Kỳ đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững. Đối tác chiến lược Toàn diện là mức độ cao nhất trong hệ thống các mối quan hệ ngoại giao giữa các quốc gia hoặc giữa quốc gia và tổ chức quốc tế.
Ngoài ra, Việt Nam đã thiết lập đối tác chiến lược toàn diện với 11 quốc gia khác: Trung Quốc, Liên bang Nga, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, Pháp, Malaysia, New Zealand, Indonesia, Singapore. 11/12 quốc gia là đối tác chiến lược toàn diện này đã nằm trong các Hiệp định thương mại song phương, đa phương và Việt Nam là thành viên, được hưởng các ưu đãi về thuế quan tại các Hiệp định này.