Giao tranh tại Sudan: WHO lo ngại gia tăng thiệt hại về người
Khói bốc lên từ một tòa nhà trong cuộc giao tranh giữa quân đội Sudan và lực lượng bán quân sự RSF tại Khartoum, ngày 23/4/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các cuộc giao tranh tại Sudan từ giữa tháng 4 đến nay đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 459 người và khiến hơn 4.000 người bị thương.
WHO lo ngại các con số sẽ còn tăng lên do dịch bệnh bùng phát và thiếu nhu yếu phẩm cùng các trang thiết bị y tế cứu chữa cần thiết trong bối cảnh giao tranh tiếp diễn hiện nay.
Phát biểu họp báo ở Geneva (Thụy Sĩ), Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết hiện chỉ có 16% số cơ sở y tế tại thủ đô Khartoum còn hoạt động.
WHO ước tính rằng có khoảng 25% số người thiệt mạng trong các cuộc giao tranh tại Sudan lẽ ra có thể đã sống sót nếu được tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản.
Tổng Giám đốc WHO cho biết cơ quan này đang đánh giá mối đe dọa đối với sức khỏe cộng đồng sau khi các tay súng ở Sudan chiếm một phòng thí nghiệm quốc gia lưu giữ những mẫu bệnh phẩm gây chết người.
Ông bày tỏ lo ngại rằng những người chiếm giữ phòng thí nghiệm có thể vô tình tiếp xúc với mầm bệnh được lưu trữ ở đó. WHO đang tìm kiếm thêm thông tin và tiến hành đánh giá rủi ro”.
Thông báo trên được đưa ra một ngày sau khi lệnh ngừng bắn kéo dài 72 giờ do Mỹ làm trung gian đang có nguy cơ đổ vỡ do quân đội Sudan tiến hành những hoạt động không kích mới nhằm vào Lực lượng Hỗ trợ nhanh (RSF) ở thủ đô Khartoum vào cuối ngày 25/4.
Ngoài gây thương vong lớn về người, giao tranh trong vùng đô thị kéo dài gần 2 tuần đã kéo theo làn sóng di cư ồ ạt của người nước ngoài, trong khi LHQ cảnh báo một cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ mới có thể đang diễn ra.
Giám đốc Điều hành Chương trình Y tế Khẩn cấp của WHO Michael Ryan nhấn mạnh mối đe dọa chính đối với người dân ở quốc gia Đông Bắc Phi vào lúc này là giao tranh, bao gồm nhiều cuộc tấn công vào các cơ sở và đội ngũ nhân viên y tế.
Ngoài ra, việc thiếu nước sạch, vắc xin cũng như các vấn đề về vệ sinh cũng là những mối lo hàng đầu. Hiện LHQ và các đối tác cố gắng hỗ trợ cả người dân Sudan.
Ông Farhan Haq, phó phát ngôn viên của Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres, cho biết các cơ quan LHQ và đối tác tại Sudan cố gắng hỗ trợ những người gặp khó khăn trong nước, trong khi các tổ chức thế giới chuẩn bị cho dòng người tị nạn đổ sang các nước khác trong khu vực, bao gồm Cộng hòa Trung Phi, Chad, Ai Cập, Ethiopia và Nam Sudan.
Cao ủy LHQ về người tị nạn (UNHCR) ước tính khoảng 270.000 người có thể chạy sang Nam Sudan và Chad. UNHCR kêu gọi tất cả các quốc gia láng giềng Sudan tiếp nhận người dân chạy trốn xung đột. Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký LHQ về trẻ em và xung đột vũ trang, Virginia Gamba, và đại diện đặc biệt về bạo lực đối với trẻ em, Najat Maalla M'jid, đã đưa ra một tuyên bố chung về cuộc xung đột.
Hai quan chức này báo động về số lượng dân thường thiệt mạng hoặc bị thương trong các cuộc chiến, bao gồm cả trẻ em, và các cuộc tấn công nhằm vào bệnh viện cũng như hành động từ chối viện trợ nhân đạo cho người dân đang rất cần thực phẩm, nước và các hàng hóa thiết yếu khác.
Trước đó, ngày 25/4, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã kêu gọi các bên liên quan tuân thủ lệnh ngừng bắn trên toàn quốc trong 72 giờ và tiến tới thiết lập lệnh ngừng bắn vĩnh viễn.
Phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an LHQ về Sudan, ông Guterres nêu rõ xung đột giữa Lực lượng vũ trang Sudan (SAF) và Lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) đã gây tình trạng bạo lực và hỗn loạn nghiêm trọng trong gần 2 tuần qua. Tổng thư ký LHQ cảnh báo cuộc chiến tranh quy mô lớn và kéo dài tại nước này là không thể chấp nhận được.
Theo ông Guterres, Sudan giáp với 7 quốc gia và tất cả các nước này đều đang trải qua xung đột hoặc chứng kiến tình trạng bất ổn dân sự nghiêm trọng trong thập kỷ qua. Ngoài ra, đây cũng là cửa ngõ vào Sahel - nơi tình trạng mất an ninh và bất ổn chính trị đang khiến tình hình nhân đạo vốn đã thảm khốc càng trở nên tồi tệ hơn.
Do đó, cuộc đấu tranh quyền lực ở Sudan không chỉ khiến tương lai của đất nước này gặp rủi ro, mà còn có thể châm ngòi nổ xuyên biên giới, gây ra nỗi thống khổ cho người dân trong nhiều năm và khiến sự phát triển bị thụt lùi trong nhiều thập kỷ.
Tổng thư ký LHQ nhấn mạnh "cần nỗ lực toàn diện cho hòa bình" tại Sudan, đồng thời kêu gọi các bên tham gia lập tức chấm dứt giao tranh, ngồi vào bàn đàm phán và "đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu".
Xung đột khiến tình trạng thiếu hụt nhu yếu phẩm đang trở nên trầm trọng ở Sudan.
