Giữ lại những địa danh thân thuộc ở tên xã, tên phường sau sáp nhập

Sơ đồ Thành Đông năm 1804

Mấy tháng nay, vấn đề đặt tên các địa phương mới sau sáp nhập xôn xao trong dư luận và trên mạng xã hội, báo chí. Nhiều ý kiến nêu ra, có cái hợp lý, có cái chưa; nhiều cái phù hợp với chủ trương, có cái chưa phù hợp. Lại có cái chủ trương nêu rồi vẫn kiến nghị vì chưa nghiên cứu kỹ đã nói, đã viết.

Rồi có cả ý kiến thiếu xây dựng, thậm chí xuyên tạc, tiêu cực xung quanh việc đặt tên địa phương, cơ quan chức năng đã phải xử lý.

Nhưng quan trọng hơn sự hợp lý hay chưa hợp lý ở các ý kiến là sự quan tâm của quần chúng nhân dân đối với cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của cả nước nói chung và ở nơi họ đang sinh sống nói riêng rất lớn.

Đơn cử như chủ trương hợp nhất Hải Dương với Hải Phòng, có những ý kiến phân tích rất sâu sắc nên lấy tên là Hải Đông bởi đây là cái tên đã có trong lịch sử và bao trùm cả 2 vùng đất. Nhưng như thế cũng có những bất lợi. Ví dụ việc “xóa sổ” cả hai thương hiệu tên địa phương Hải Dương và Hải Phòng. Trong khi thương hiệu Hải Phòng mạnh hơn, được thế giới biết đến nhiều hơn. Đứng trên quan điểm phát triển thì lấy tên Hải Phòng hợp lý hơn...

Mấy ngày qua, tên xã, tên phường lại thu hút rất nhiều sự chú ý. Trước đây, không gian bàn bạc dường như bị thu hẹp vì Trung ương khuyến khích đặt tên đơn vị hành chính cấp xã theo số thứ tự hoặc theo tên của đơn vị hành chính cấp huyện (trước sắp xếp) có gắn với số thứ tự. Nhưng từ hôm Tổng Bí thư Tô Lâm khen ngợi cách đặt tên phường, tên xã của TP Hồ Chí Minh gắn với các địa danh ai cũng biết, thuận lợi cho người dân như phường Chợ Lớn, phường An Đông… thì không gian thảo luận rộng ra.

Lễ hội Văn miếu Mao Điền ở Cẩm Giàng (Hải Dương)

Tổng Bí thư phát biểu ở cuộc tiếp xúc với cử tri Hà Nội và hiện nay Hà Nội cũng có những tên phường rất hay, rất dễ định vị như phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám, phường Bách Khoa, phường Bồ Đề, phường Giảng Võ…

Như thế càng chứng tỏ những “gợi ý”, “khuyến khích” không phải là cái bắt buộc. Trong thực tiễn triển khai, nếu những vấn đề gì tốt, đáp ứng được nhu cầu chính đáng, lợi ích của nhân dân, của xã hội thì vẫn có thể thay đổi, làm khác đi.

Trở về phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã Hải Dương lấy ý kiến, việc đặt tên theo “khuyến khích” của Trung ương được coi trọng. Phương án này có những ưu điểm, nhưng cũng có nhược điểm là người dân khó hình dung, về lâu dài chưa chắc tiện lợi. Nhiều cái tên địa danh gắn với Hải Dương sẽ “mất đi”.

Nhiều người đặt câu hỏi tại sao không đặt các tên phường ở TP Hải Dương hiện nay là Thành Đông, Tân Hưng… tương ứng với các vị trí phù hợp. Những cái tên này vừa gần gũi, vừa gắn với lịch sử của thành phố.

Hay ở Chí Linh nếu có phường mang tên Côn Sơn - Kiếp Bạc gắn với quần thể di tích quốc gia đặc biệt trên địa bàn… thì rất hay. Ninh Giang nên có xã Hồng Châu. Cẩm Giàng có xã Mao Điền…

Tương tự như thế, các địa phương khác cũng nên giữ lại những tên gọi thân thuộc, nhất là những cái tên vừa thân thuộc lại bao hàm giá trị văn hóa, lịch sử, khát vọng đẹp đẽ của vùng đất, con người nơi đó.

Đông đảo người Hải Dương tới xem phim tài liệu "Thành Đông - 220 năm rực rỡ ánh dương" trong dịp kỷ niệm 220 năm khởi lập Thành Đông (1804 - 2024)

Việc đặt tên đơn vị hành chính cấp xã cũng có thể tham khảo cách đặt tên đơn vị hành chính cấp tỉnh. Hiện nay, chỉ đạo của Trung ương về đặt tên địa phương cấp tỉnh khá rõ ràng và hợp lý.

Công cuộc sắp xếp tinh gọn bộ máy phải “vừa chạy vừa xếp hàng” để đáp ứng yêu cầu phát triển rất khẩn trương. Điều đó cũng có nghĩa vừa làm phải vừa rút kinh nghiệm, điều chỉnh cho phù hợp. Thảo luận là cần thiết và không bao giờ muộn. Chỉ khi mọi việc đã xong xuôi, muốn sửa lại không còn cơ hội sẽ thấy hối tiếc…

NGUYỄN LƯU (TP Hải Dương)