Gỡ vướng trong thi hành án tín dụng ngân hàng

Nợ xấu tăng, thi hành án chậm

Theo Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 15, đến ngày 30/9/2025, tổng nợ xấu trên địa bàn 13.270 tỷ đồng, trong đó nợ xấu nội bảng chiếm 6.676 tỷ đồng, tương ứng 2,65%, tăng hơn 43% so với đầu năm. Nợ xấu tập trung nhiều ở các lĩnh vực thương mại, dịch vụ, hộ kinh doanh cá thể và bất động sản.
Ông Giang Viễn Hòa - Trưởng Phòng Quản lý, giám sát ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và tổ chức khác thuộc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 15 cho biết, hiện có 8.304 tỷ đồng nợ xấu đã khởi kiện và đang chờ giải quyết. Riêng số nợ đang chờ thi hành án chiếm gần 4.900 tỷ đồng, tương đương 58,73% tổng nợ xấu trên địa bàn. “Số lượng vụ việc lớn, tài sản bảo đảm phức tạp khiến quá trình thi hành án kéo dài, làm chậm dòng vốn của các tổ chức tín dụng”, ông Hòa nhận định.

Quyền Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 15 Trần Văn Phước và Trưởng Thi hành án Dân sự tỉnh Nguyễn Văn Vũ ký kết quy chế phối hợp nâng cao hiệu quả thi hành án đối với các vụ việc thuộc lĩnh vực tín dụng ngân hàng. Ảnh: AN LÂM

Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 15 ban hành hơn 60 văn bản cảnh báo, chỉ đạo các tổ chức tín dụng xây dựng kế hoạch xử lý nợ xấu, báo cáo định kỳ và kiểm soát tỷ lệ nợ xấu dưới 3%. Nhờ đó, các ngân hàng xử lý 2.721 tỷ đồng, trong đó 516 tỷ đồng thu hồi thông qua phối hợp cơ quan thi hành án dân sự.

Tuy nhiên, nhiều khó khăn vẫn tồn tại như tài sản xuống cấp, tranh chấp chồng chéo, người phải thi hành án không hợp tác, định giá, đấu giá kéo dài và việc xác minh tài sản chưa thống nhất giữa các cơ quan. Những điểm nghẽn này khiến nhiều khoản nợ tồn đọng qua nhiều năm, hạn chế khả năng quay vòng vốn, làm giảm năng lực hỗ trợ doanh nghiệp và người dân.

Đề xuất giải pháp gỡ vướng

Tại hội nghị ngành ngân hàng mới đây, đại diện các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh nêu những điểm nghẽn lớn trong quá trình thi hành án, đặc biệt ở khâu xử lý tài sản bảo đảm.

Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) Chi nhánh An Giang Trần Văn Suol cho biết, một trong những vướng mắc nổi bật hiện nay nằm ở khâu thẩm định giá khi thi hành án. Ông dẫn chứng, một khoản vay trước đây được ngân hàng định giá khoảng 4 tỷ đồng nhưng đến giai đoạn thi hành án, đơn vị thẩm định giá lại xác định giá trị tài sản hơn 9 tỷ đồng. Chênh lệch quá lớn giữa giá trị khoản vay và giá thẩm định mới khiến việc đưa tài sản ra đấu giá kéo dài, tác động trực tiếp đến tiến độ xử lý nợ. Ông Suol đề xuất: “Việc thẩm định cần bám sát giá trị thực tế của thị trường để tạo thuận lợi cho quá trình đấu giá và rút ngắn thời gian thi hành án”.

Ông Phan Văn Dũng Em - Giám đốc xử lý nợ vùng đồng bằng sông Cửu Long, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam (VIB) cho rằng nhiều hồ sơ nợ tại An Giang đang “tắc” ngay từ giai đoạn kê biên tài sản. Một số tài sản bảo đảm có công trình hoặc hạ tầng phát sinh trên đất, nhưng khi kê biên cơ quan thi hành án lại không đưa lối đi hoặc phần khuôn viên gắn liền vào tài sản, làm giảm giá trị và ảnh hưởng đến việc xử lý theo hợp đồng thế chấp.
Vướng mắc tiếp theo phát sinh sau khi đấu giá tài sản không thành. Theo quy định, sau 2 lần đấu giá bất thành, ngân hàng được quyền nhận tài sản để cấn trừ nợ. Cơ quan thi hành án tại tỉnh thời gian qua tích cực hỗ trợ và bàn giao tài sản. “Khi ngân hàng chuyển hồ sơ sang Văn phòng đăng ký đất đai để thực hiện thủ tục sang tên, cơ quan này lại không thống nhất quan điểm và từ chối cập nhật biến động. Hệ quả là hồ sơ thi hành án không thể hoàn tất, ngân hàng không thu hồi được nợ, trong khi khoản vay tiếp tục phát sinh lãi”, ông Phan Văn Dũng Em nói.

Sự thiếu đồng bộ giữa khâu thi hành án và khâu đăng ký đất đai tạo ra điểm nghẽn kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ xử lý nợ xấu và gây áp lực cho cả ngân hàng lẫn cơ quan chức năng.

Trước những khó khăn nêu trên, nhiều ý kiến đề xuất cần sớm hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa ngân hàng, cơ quan thi hành án, cơ quan đăng ký đất đai và chính quyền địa phương. Việc thống nhất cách hiểu và áp dụng pháp luật, đồng thời đẩy nhanh quy trình thẩm định, đấu giá được xem là giải pháp quan trọng để giải phóng các “nút thắt” hiện hữu.

AN LÂM