Góp ý hoàn thiện Dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện
Sáng 27/3, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo khoa học góp ý cho dự thảo Thông tư ban hành QCVN về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện.
Công nhân Đội Truyền tải điện Bảo Lộc (Lâm Đồng) vệ sinh sứ cách điện tại các vị trí cột của đường dây 220kV Bảo Lộc - Sông Mây. Ảnh: Huy Hùng/TTXVN
Nhằm triển khai thực hiện Luật Điện lực sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1/2/2025 và nhiệm vụ được Chính phủ giao trong việc xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện, sáng 27/3, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo khoa học góp ý cho dự thảo Thông tư ban hành QCVN về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện. Sự kiện thu hút đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện cơ quan quản lý, doanh nghiệp và tổ chức liên quan trong lĩnh vực năng lượng - điện lực tham dự.
Phát biểu tại hội thảo, Tổng Thư ký Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Nguyễn Quyết Chiến cho biết, việc xây dựng và ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Kỹ thuật điện - Hệ thống lưới điện là bước đi quan trọng nhằm đảm bảo tính an toàn, đồng bộ, hiệu quả cho hệ thống điện trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng và phát triển hạ tầng lưới điện hiện đại. Đây là lĩnh vực có tính chuyên môn cao, liên quan trực tiếp đến nhiều khía cạnh kỹ thuật và vận hành, đòi hỏi sự tham gia đóng góp ý kiến của giới khoa học, chuyên gia và các bên liên quan. Vì vậy, các đại biểu cần góp ý một cách toàn diện cả về kết cấu tổng thể của Quy chuẩn kỹ thuật cũng như nội dung cụ thể trong dự thảo, góp phần hoàn thiện văn bản trước khi ban hành chính thức.
Ông Chu Văn Tiến, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Điện lực Việt Nam đề nghị, cần làm rõ việc Dự thảo có tham khảo tiêu chuẩn, thông số kỹ thuật của các quốc gia trên thế giới hay không do phần thuyết minh hiện chưa được đề cập tới. Một số thuật ngữ như “Hệ dẫn điện” cần được xác định rõ phạm vi điều chỉnh để tránh hiểu nhầm trong các hệ thống chuyên biệt như nhà máy điện, đường sắt, ô tô điện.
Đại diện Hội Điện lực Việt Nam kiến nghị rà soát, tránh trùng lặp với các Thông tư số 05/2025/TT-BCT quy định hệ thống truyền tải điện, phân phối điện và đo đếm điện năng; Thông tư 06/2025/TT-BCT quy định điều độ, vận hành, thao tác, xử lý sự cố, khởi động đen và khôi phục hệ thống điện quốc gia, đã ban hành, đồng thời, xem xét thay thế cụm từ “Yêu cầu” bằng “Quy định” để phù hợp với tính chất bắt buộc của Quy chuẩn Việt Nam. Về nội dung cụ thể, đại diện Hội Điện lực Việt Nam cho rằng, cần tránh mâu thuẫn với các quy chuẩn hiện hành như Quy chuẩn về phòng cháy chữa cháy, chiếu sáng và môi trường. Một số vấn đề kỹ thuật như điện trở nối đất, hành lang an toàn, độ cao cột điện, khu vực nhiều sét, tiêu chuẩn lắp đặt, thi công… cũng cần quy định rõ ràng, cụ thể hơn. Ngoài ra, Hội Điện lực đề xuất bổ sung các nội dung về kiểm tra, thí nghiệm thiết bị điện như trạm cắt, cáp ngầm, trạm bù, cũng như quy định thời hạn đo lường - kiểm tra vật tư, thiết bị nhằm đảm bảo độ tin cậy và an toàn vận hành lưới điện.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Quốc Khánh, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội Tự động hóa Việt Nam cho rằng, Dự thảo QCVN cần được rà soát kỹ hơn về tính đồng bộ, thống nhất và khả thi trong thực tiễn thi công, vận hành. Một số nội dung như quy định hệ thống thu gom dầu trong trạm biến áp còn thiếu nhất quán; cụ thể, quy định nếu máy biến áp có lượng dầu nhỏ hơn 600kg thì có cần bố trí hố thu gom hay không vẫn chưa rõ ràng.
Về hệ thống nối đất, cần làm rõ loại bảo vệ chống sét áp dụng (trực tiếp, lan truyền hay cả hai), cũng như khái niệm “trường hợp đặc biệt” trong quy định nối đất chung. Các yêu cầu kỹ thuật liên quan đến điện cực tiếp đất cần bổ sung điều kiện kết nối với dây dẫn và thanh dẫn; trong đó khuyến nghị sử dụng hàn mạ kẽm hoặc hàn hóa nhiệt tùy theo vật liệu nhằm đảm bảo độ bền và khả năng chịu tác động cơ học.
Về lắp đặt dây dẫn, cần bổ sung quy định lựa chọn chủng loại cáp và vỏ cách điện phù hợp trong môi trường nhiệt độ cao, đồng thời lưu ý ảnh hưởng của nhiệt độ đến điện trở và độ sai số. Với các máy biến áp lắp đặt trong cao ốc, các đại biểu dự hội thảo khuyến nghị sử dụng máy biến áp khô để giảm rủi ro cháy nổ.
Một số nội dung khác như lựa chọn tiết diện dây dẫn, vật liệu chế tạo cột ngoài trời, khoảng cách lắp đặt máy biến áp dầu trong nhà, tiêu chuẩn gian máy, và yêu cầu nối đất cho cửa ra vào trạm cũng cần được làm rõ để bảo đảm an toàn, tính thực thi và tránh mâu thuẫn với các tiêu chuẩn hiện hành.
Về phần Quy định chung, một số ý kiến đề xuất bổ sung và làm rõ nhiều khái niệm kỹ thuật như: Các loại bảo vệ trong hệ thống điện, chế độ nối đất trung tính, các loại công tơ điện (1 pha, 3 pha, 2 chiều), định nghĩa độ cao tĩnh không, trạm biến áp không người trực và kỹ thuật số, thiết bị đóng cắt hoặc trạm biến áp tích hợp thiết kể nhỏ gọn, khởi động đen, hệ thống hàng rào điện… nhằm bảo đảm tính đầy đủ và cập nhật theo tiêu chuẩn quốc tế và quy định hiện hành.
Về yêu cầu kỹ thuật, đại biểu đề nghị làm rõ quy định về thu gom dầu trong trạm biến áp, bổ sung điều kiện lựa chọn loại máy biến áp phù hợp (ưu tiên máy biến áp khô trong nhà cao tầng), tiêu chuẩn sóng hài dòng điện, thời gian chịu đựng dòng ngắn mạch, hệ thống nối đất và kết nối điện cực. Các ý kiến cũng lưu ý cần bổ sung hướng dẫn lựa chọn cáp, dây dẫn trong môi trường nhiệt độ cao và quy định kỹ thuật liên quan đến vật liệu cột, gian đặt máy biến áp, tiếp địa cửa trạm… để bảo đảm an toàn và phù hợp thực tế.
Đối với hệ thống điều khiển, bảo vệ và đo lường, nhiều đại biểu đề xuất cập nhật yêu cầu kỹ thuật đối với biến dòng, biến điện áp theo Thông tư 05/2025/TT-BCT và bổ sung tiêu chuẩn đối với vị trí đo đếm, cấp chính xác, cấp điện áp áp dụng, đặc biệt trong giao nhận điện năng và thị trường điện.
Các đại biểu cũng góp ý về cấu trúc, nội dung các phụ lục kỹ thuật, đề xuất rà soát và cập nhật số liệu, bảng biểu về điện trở, dòng điện, nhiệt độ, bán kính uốn cáp, lựa chọn thiết bị bảo vệ… nhằm bảo đảm sự đồng bộ, chính xác và tính ứng dụng cao trong thực tiễn.
