Góp ý Văn kiện Đại hội Đảng: Bước tiến lớn tư duy lý luận về kinh tế tư nhân

Bước đổi mới tư duy sâu sắc

Theo thống kê, tính đến đầu năm 2025, Việt Nam có hơn 940.000 doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động, chiếm tới 97% tổng số doanh nghiệp. Khu vực kinh tế tư nhân (bao gồm doanh nghiệp tư nhân và hộ kinh doanh cá thể) hiện giải quyết việc làm cho hơn 40 triệu lao động, tương đương 82% tổng lực lượng lao động trên toàn quốc. Điều này góp phần quan trọng vào việc ổn định xã hội, giảm nghèo đa chiều và nâng cao đời sống nhân dân.

Về mặt đóng góp kinh tế, kinh tế tư nhân hiện đóng góp hơn 40% GDP, tạo hàng triệu việc làm và là động lực quan trọng thúc đẩy năng suất, sáng tạo và hội nhập quốc tế. Khu vực này cũng minh chứng cho vai trò huy động nguồn lực phát triển đất nước, khi nguồn thu ngân sách nhà nước từ khu vực tư nhân chiếm hơn 30% tổng thu ngân sách, và doanh nghiệp tư nhân đóng góp 56% tổng vốn đầu tư toàn xã hội.

Đáng chú ý, nhiều tập đoàn tư nhân lớn của Việt Nam đã vươn tầm khu vực và quốc tế, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, trở thành biểu tượng của tinh thần khởi nghiệp Việt Nam.

PGS.TS Bùi Thị An đánh giá, kinh tế tư nhân có đóng góp lớn cho nền kinh tế

PGS.TS Bùi Thị An, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội nhấn mạnh rằng việc Đảng chính thức khẳng định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế là bước đổi mới tư duy sâu sắc, thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc tạo điều kiện cho khu vực này phát triển bền vững. Đây là bước tiến mới trong tư duy phát triển, coi kinh tế tư nhân là trụ cột của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Theo PGS.TS Bùi Thị An, khi được ghi nhận trong văn kiện và nghị quyết của Đảng, khu vực kinh tế tư nhân sẽ thêm niềm tin để đầu tư, đổi mới và cống hiến.

GS.TS Ngô Thắng Lợi, giảng viên cao cấp Trường Đại học Kinh tế Quốc dân phân tích, trước Đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân chưa được công nhận. Từ năm 1986, Đảng bắt đầu khuyến khích khu vực này. Đến Đại hội XIII, kinh tế tư nhân được xác định là một trong hai động lực của nền kinh tế. Đến Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV, tư duy đã tiến xa hơn: coi kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất.

Ông Lợi khẳng định đây là bước tiến lớn về nhận thức và thực tiễn, đồng thời chỉ ra kinh nghiệm quốc tế cho thấy một nền kinh tế chỉ bền vững khi khu vực tư nhân trở thành động lực chính của sản xuất, sáng tạo và phân phối giá trị.

"Khu vực tư nhân sẽ bứt phá mạnh mẽ”

Để đạt mục tiêu phát triển nhanh, bền vững và bao trùm, GS.TS Ngô Thắng Lợi cho rằng Việt Nam đã đến thời điểm cần xác định rõ vai trò của kinh tế tư nhân trong mối quan hệ chặt chẽ với kinh tế nhà nước và khu vực FDI.

Theo ông, nền kinh tế Việt Nam cần được xây dựng trên ba trụ cột tương hỗ: Thứ nhất là kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, dẫn dắt; Kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất và Khu vực FDI đóng vai trò bổ trợ, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và mở rộng thị trường.

Kinh tế nhà nước giống như người thiết kế đường ray, còn kinh tế tư nhân chính là đầu tàu kéo nền kinh tế đi lên”, GS.TS Ngô Thắng Lợi nói.

Ông cũng đề xuất kinh tế nhà nước cần tập trung vào ba hướng để hỗ trợ: Đầu tư tiên phong – mở đường trong lĩnh vực tư nhân chưa thể vào; Đầu tư công – hợp tác công – tư (PPP) và Đầu tư hỗ trợ – tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp tư nhân.

GS.TS Ngô Thắng Lợi

Mục tiêu giai đoạn 2026–2030 là đạt tăng trưởng hai con số, hướng tới nước có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Để đạt được những mục tiêu này, việc thực sự biến kinh tế tư nhân thành động lực quan trọng nhất là then chốt.

GS.TS Ngô Thắng Lợi kiến nghị cần đổi mới tư duy, hoàn thiện thể chế và ban hành chính sách thực thi đồng bộ. Đặc biệt, ông nhấn mạnh cần nhìn nhận đúng về kinh tế tư nhân – không chỉ là doanh nghiệp, mà còn gồm hộ kinh doanh, hợp tác xã, nông dân và kinh tế phi chính thức. Ông tin rằng "nếu được đối xử công bằng, khu vực này sẽ bứt phá mạnh mẽ”.

Nhà nước cần "vun đắp" để khu vực này trưởng thành, trở thành động lực phát triển mạnh mẽ nhất của nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn mới.

Cao Thắng/VOV.VN