Hà Nam bảo tồn và phát huy không gian lễ hội Tịch điền

Một bô lão thực hiện nghi lễ nhập linh khí quân vương bước xuống đi những sá cày đầu tiên mở hội Tịch điền.

Theo sử sách ghi lại, cách đây 1038 năm (987-2025), vua Lê Đại Hành – vị vua đầu tiên trong các triều đại phong kiến Việt Nam đã chọn vùng đất Đọi Sơn linh thiêng để tổ chức lễ Tịch điền, khuyến khích, nhắc nhở thần dân coi trọng, chăm lo sản xuất nông nghiệp – cái gốc của sự ấm no, hạnh phúc.

Đây là lễ hội văn hóa truyền thống mang ý nghĩa khuyến nông, trọng nông sâu sắc “Dĩ nông vi bản”, "Phi nông bất ổn", khi tiếng trống khai hội xuống đồng rộn ràng cùng với những sá cày “đánh thức đất đai, khai xuân động thổ” đã trở nên quen thuộc, cầu cho năm mới mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, nhân dân được ấm no hạnh phúc.

Trong không khí ấm áp của những ngày đầu xuân năm mới, Lễ hội Tịch điền được tổ chức mang đến khí thế lao động mới, báo hiệu một mùa xuân no ấm, hạnh phúc, đẹp giàu trên quê hương Hà Nam, phát động nhân dân bước vào vụ mới, xuống đồng sản xuất nông nghiệp, mang về vụ mùa bội thu.

Đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Trương Quốc Huy thực hiện nghi thức cày Tịch điền tại lễ hội.

Đây là năm thứ 16 Lễ hội Tịch điền được tổ chức với quy mô địa phương song có thêm những nét mới để hấp dẫn, thu hút du khách.

Cùng với những nghi lễ chính như: lễ cáo yết, rước nước, sái tịnh, cầu an và phần hội có thi vẽ, trang trí trâu, hoạt động thể thao, văn nghệ, giải vật, trò chơi dân gian, còn có nhiều hoạt động được tổ chức với hình thức phong phú, đa dạng, sinh động; trong đó có hội thi cày để người dân và du khách tham gia trải nghiệm.

Các đồng chí lãnh đạo Thị ủy Duy Tiên thực hiện nghi thức cày Tịch điền tại lễ hội.

Sau nghi lễ dâng hương lên đàn tế Thần Nông, linh vị vua Lê và các vị phúc thần, một bô lão đã thực hiện nghi lễ nhập linh khí quân vương bước xuống đi những sá cày đầu tiên mở hội Tịch điền. Vị bô lão đi 3 sá cày, đồng chí Trương Quốc Huy, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Trưởng Đoàn Đại biểu quốc hội tỉnh Hà Nam; các đồng chí lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh, các sở, ngành và địa phương đã thực hiện nghi thức cày ruộng đầu xuân.

Những sá cày mang ý nghĩa đánh thức đất đai, mong ước mùa màng bội thu, làm nên nét văn hóa của riêng quê hương Duy Tiên và của tỉnh Hà Nam, giáo dục người dân, nhất là thế hệ trẻ lòng biết ơn tiền nhân, tích cực phát triển sản xuất nông nghiệp, xây dựng quê hương đạt tiêu chí nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.

Để tiếp tục bảo tồn và phát huy không gian lễ hội Tịch điền - Đọi Sơn gắn với phát triển du lịch của địa phương, ông Ngô Văn Liên, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã Duy Tiên cho biết: Sau 16 năm tổ chức, theo thông lệ, vào ngày mồng 7 tháng Giêng hằng năm, Lễ hội Tịch điền đã trở thành nét đẹp trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng, mang đậm dấu tích lịch sử của vùng quê Duy Tiên, Hà Nam văn hiến.

Với mục đích tuyên truyền, khuyến khích phát triển nông nghiệp, Lễ hội Tịch điền đã khơi dậy tình cảm gắn bó, sức mạnh đoàn kết dân tộc, ý chí kiên cường và tình yêu lao động của người dân với mảnh đất quê hương; thúc đẩy tinh thần hăng say lao động, bồi đắp bản tính cần cù, chăm chỉ của người dân Hà Nam; đồng thời bày tỏ lòng thành kính trước linh vị vua Lê Đại Hành, tri ân các bậc tiền nhân đã dày công xây dựng nước nhà; giáo dục truyền thống văn hóa của dân tộc cho thế hệ trẻ.

Lễ hội Tịch điền không chỉ là hoạt động đánh thức đất đai, khởi đầu mùa vụ, mà còn mang ý nghĩa cầu nguyện cho một năm được mùa, thắng lợi trên mọi mặt trận kinh tế-xã hội của tỉnh; đồng thời quảng bá đến nhân dân và du khách thập phương điểm đến du lịch làng nghề, du lịch cộng đồng; quảng bá các danh lam thắng cảnh trên quê hương thị xã Duy Tiên.

Cùng với đó, Ủy ban nhân dân thị xã Duy Tiên tổ chức lễ hội Tịch điền phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội, nâng cao chất lượng các hoạt động trong lễ hội với mục tiêu vừa kết hợp truyền thống vừa kết hợp tính hiện đại cho lễ hội. Từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ trong lĩnh vực du lịch; khuyến khích đầu tư, mở rộng quy mô, hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch.

Trong khuôn khổ lễ hội năm nay, các gian hàng trưng bày, quảng bá sản phẩm của các địa phương trên địa bàn tỉnh vẫn được ban tổ chức duy trì, nhất là những sản vật gắn liền với quê hương Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên và của các vùng miền trong tỉnh để du khách về dự lễ hội có dịp tham quan, mua sắm.

Lễ hội Tịch điền đã trở thành hoạt động văn hóa, du lịch quảng bá hình ảnh, con người Hà Nam với du khách trong nước và quốc tế. Đây cũng là dịp tiếp tục đẩy mạnh quảng bá tiềm năng du lịch của thị xã Duy Tiên, giá trị lịch sử, văn hóa, hình ảnh mảnh đất, con người Hà Nam với bạn bè trong nước và quốc tế, góp phần phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

HÀ NAM