Hà Nội - Các làng nghề đang gây ô nhiễm nghiêm trọng

Sông Đáy đoạn qua huyện Hoài Đức bị ô nhiễm do hoạt động xả thải từ làng nghề sản xuất tinh bột sắn ở xã Minh Khai và Dương Liễu. Ảnh: Báo Hànôịmới

Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội đã thống kê, toàn Thành phố hiện có 321 làng nghề, làng nghề truyền thống đã được UBND Thành phố Hà Nội công nhận thuộc 24 quận, huyện, thị xã. Các làng nghề phát triển trong 6/7 nhóm lĩnh vực ngành nghề được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định.

Hàng năm, tổng doanh thu của các làng nghề trên địa bàn Hà Nội ước đạt bình quân 20.000 tỷ đồng. Trong đó, có khoảng 20 làng nghề cho doanh thu hơn 50 tỷ đồng/năm. Kinh tế làng nghề có sự tăng trưởng cả về doanh thu, giá trị sản xuất và giá trị xuất khẩu qua từng năm.

Chi Cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội Nguyễn Văn Chí đánh giá, cùng với doanh thu lớn, sự phát triển của các làng nghề còn giúp cải thiện đáng kể thu nhập cho lao động nông thôn.

Mức thu nhập bình quân của lao động làng nghề hiện nay vào khoảng 5 - 6 triệu đồng. Con số này tuy còn thấp và chưa đồng đều, nhưng vẫn cao hơn lao động thuần nông, góp phần quan trọng vào việc thực hiện các mục tiêu Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy.

Ngoài những giá trị về kinh tế mang lại, sự phát triển của các làng nghề cũng đặt ra những vấn đề cấp thiết về ô nhiễm môi trường. Kết quả rà soát mới nhất của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho thấy, trên địa bàn Thành phố hiện có khoảng 139 làng nghề đang bị ô nhiễm nghiêm trọng; gần 100 làng nghề khác cũng đang trong tình trạng ô nhiễm. Các làng nghề gây ô nhiễm chủ yếu thuộc nhóm ngành nghề như: Thủ công mỹ nghệ, chế biến nông sản - thực phẩm, dệt - may mặc, gia công cơ kim khí…

Kết quả điều tra của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cũng chỉ ra, có đến 36% tổng số hộ sản xuất trong các làng nghề không có công trình xử lý chất thải; khoảng 60% số hộ có hệ thống xử lý nhưng còn rất thô sơ, chưa đạt quy chuẩn. Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, hiện nay Thành phố đang chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp nhằm giải quyết hiệu quả vấn đề ô nhiễm môi trường làng nghề. Trước mắt, trong năm 2023, Sở sẽ tập trung thực hiện, sớm hoàn thành công tác rà soát, đánh giá, phân loại mức độ ô nhiễm môi trường đối với 100% làng nghề đã được công nhận trên địa bàn Hà Nội.

Đánh giá phát triển làng nghề gắn với bảo vệ môi trường là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng đối với việc thực hiện các mục tiêu Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết, đơn vị đã tham mưu UBND Thành phố xây dựng Đề án quy hoạch phát triển làng nghề Hà Nội giai đoạn 2022 - 2030, định hướng đến năm 2040.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội cũng đang đề nghị Thành phố điều chỉnh, bổ sung, tích hợp “Đề án quy hoạch phát triển làng nghề Hà Nội giai đoạn 2021 - 2030, định hướng đến năm 2040” với Quy hoạch phát triển Thủ đô Hà Nội giai đoạn 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050.

Sở cũng đang tham mưu xây dựng dự thảo “Kế hoạch phát triển ngành nghề nông thôn” và “Kế hoạch phát triển làng nghề gắn với du lịch” giai đoạn 2022 - 2025, trong đó sẽ có nhiều giải pháp nhằm phát triển làng nghề gắn với bảo vệ môi trường.

GS.TS Đặng Thị Kim Chi - Chủ tịch Hội đồng Khoa học kỹ thuật (Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam) cho rằng: “Vấn đề ô nhiễm môi trường làng nghề cần được giải quyết tại nguồn, nơi xảy ra phát thải. Chính quyền địa phương phải kiểm soát và hướng dẫn hoạt động của các làng nghề. Trước hết là thay đổi nhận thức, coi hoạt động làng nghề là sản xuất công nghiệp thay vì nông nghiệp, để có định hướng giải pháp phù hợp nhằm khắc phục triệt để ô nhiễm môi trường…”.

Hạ Ly