Hạ tầng chiến lược nhìn từ những cao tốc bứt phá miền Trung

Các nhà thầu đang đẩy mạnh thi công Dự án Cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn

Hạ tầng được đầu tư đồng bộ

Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của khu vực miền Trung, hạ tầng luôn giữ vai trò tiên quyết, nhất là sau khi sáp nhập yêu cầu về kết nối lại càng trở nên bức thiết. Chính vì vậy, các tỉnh miền Trung đang tăng tốc đầu tư hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, tạo nền tảng kết nối liên vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Minh chứng rõ nét đó là hàng loạt dự án giao thông trọng điểm đã và đang được triển khai mạnh mẽ tại miền Trung như các tuyến cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Cam Lộ - La Sơn, Nha Trang - Cam Lâm… không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển giữa các địa phương mà còn mở ra không gian phát triển mới dọc hành lang kinh tế ven biển miền Trung.

TS. Phan Thị Sông Thương (Viện Khoa học xã hội vùng Trung Bộ) cho biết, hiện nay, hạ tầng giao thông ở miền Trung đã đầu tư cơ bản thông suốt. Hiện các tuyến kết nối liên tỉnh như đường ven biển đã được đầu tư tạo thuận lợi phát triển kinh tế. Đặc biệt, sau khi hợp nhất, việc đầu tư hạ tầng giao thông được chú trọng, các vướng mắc được tháo gỡ và tránh đầu tư dàn trải. Việc phát triển các cao tốc Bắc - Nam mở ra nhiều cơ hội để các tỉnh bứt phá, nhất là trong lĩnh vực logistics.

Đơn cử, tại công trường Dự án Đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam, đoạn Quảng Ngãi - Hoài Nhơn có tổng mức đầu tư hơn 20.400 tỷ đồng, hàng nghìn công nhân và thiết bị đang hết sức khẩn trương chạy đua với thời gian, quyết tâm hoàn thành dự án trước ngày 31/12/2025.

Đại diện Tập đoàn Đèo Cả (nhà thầu đứng đầu liên danh) cho biết, trên công trường đang triển khai 50/50 mũi thi công với 3.000 nhân sự và 1.100 thiết bị. Tổng sản lượng đến nay đạt khoảng 11.500 tỷ đồng, tương đương 86% tổng khối lượng. Các gói thầu đều đang được triển khai đồng bộ. Tập đoàn xác định rõ đây là dự án đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa chiến lược với khu vực miền Trung và cả nước. Vì vậy, bên cạnh việc đẩy nhanh tiến độ, chúng tôi đặc biệt chú trọng yếu tố an toàn và chất lượng công trình.

Dự án thành phần 3 thuộc Dự án Xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn I cũng đang hết sức khẩn trương. Với quyết tâm cao, các nhà thầu phấn đấu hoàn thành dự án vào cuối tháng 11 năm nay. Ông Trần Văn Hồng, Phó chỉ huy công trường gói thầu 2 cho biết, gói thầu của đơn vị có tổng chiều dài 15,5 km. Sau khi vượt qua những khó khăn ban đầu về giải phóng mặt bằng, đến nay đã đạt khoảng 72% khối lượng, đảm bảo tiến độ tổng thể.

Trong khi đó, sau gần 2 năm nỗ lực triển khai, Dự án Xây dựng đường cao tốc đoạn Hòa Liên - Túy Loan qua Đà Nẵng, với tổng vốn 2.113 tỷ đồng, đã cơ bản hoàn thành và tổ chức thông xe kỹ thuật. Ông Lê Thanh Bình, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh (chủ đầu tư) cho hay, Dự án đã hoàn thành cơ bản 11,5 km tuyến chính cao tốc; hai đường gom hai bên tuyến cao tốc cũng đang triển khai để hoàn thành trong năm 2025.

Mới đây, UBND TP. Đà Nẵng có quyết định phê duyệt đầu tư Dự án Tuyến đường kết nối đường Vành đai phía Tây đến cao tốc La Sơn - Túy Loan. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 1.600 tỷ đồng, thời gian thực hiện từ năm 2025 đến năm 2028. Tuyến đường có điểm đầu giao với tuyến đường Vành đai phía Tây thuộc địa phận xã Bà Nà; điểm cuối giao với tuyến nhánh hoàn trả Nam hầm Hải Vân - Túy Loan.

Theo UBND TP.Đà Nẵng, việc đầu tư xây dựng tuyến đường này sẽ góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông chính theo đồ án quy hoạch chung TP. Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Dự án cũng giúp phát huy hiệu quả đầu tư các công trình trọng điểm, kết nối Khu công nghệ thông tin tập trung, Khu công nghệ cao, Khu công nghiệp Hòa Ninh… với các trục giao thông chính của thành phố, đáp ứng nhu cầu vận tải trong tương lai, đặc biệt là vận chuyển hàng hóa từ Cảng Liên Chiểu đi về phía Nam, phía Tây thành phố và ngược lại.

Bên cạnh các tuyến cao tốc, cảng biển cũng được các tỉnh miền Trung chú trọng đầu tư như Cảng nước sâu Dung Quất (Quảng Ngãi), Cảng Cam Ranh, Vân Phong (Khánh Hòa) hay Bến cảng Liên Chiểu đang được đầu tư… Sau khi Hợp phần A - phần cơ sở dùng chung, Dự án Bến cảng Liên Chiểu được khởi công cuối năm 2022 và dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2025. Qua đó, kỳ vọng dự án không chỉ là một công trình hạ tầng lớn, mà còn là biểu tượng cho tham vọng phát triển kinh tế biển và logistics của Đà Nẵng nói riêng, miền Trung nói chung; có thể trở thành cảng trung chuyển quốc tế tầm vóc Đông Nam Á.

Vừa qua, UBND TP. Đà Nẵng đã chấp thuận chủ trương đầu tư, Dự án xây dựng tổng thể Bến cảng container Liên Chiểu với tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 45.000 tỷ đồng. Dự án hướng đến mục tiêu hình thành cảng container hiện đại, tiêu chuẩn cảng xanh, cảng trung chuyển quốc tế.

Theo Cục hàng hải và Đường thủy Việt Nam, Bến cảng Liên Chiểu được định hướng trở thành một cảng cửa ngõ quốc tế, thu hút các hãng vận tải, logistics lớn trên thế giới. Đáng chú ý, trong tương lai, khi cảng Liên Chiểu hình thành sẽ gắn liền với Khu thương mại tự do Đà Nẵng, tạo điều kiện thuận lợi để Đà Nẵng trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa của khu vực và quốc tế, góp phần thu hút mạnh mẽ các dòng vốn đầu tư vào Thành phố.

Đây cũng là lý do việc đầu tư các bến cảng Liên Chiểu nhận được sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư tên tuổi trong nước và trên thế giới trong lĩnh vực khai thác cảng biển, logistics và vận tải biển.

Tại Quảng Trị, Dự án đầu tư xây dựng Khu bến cảng Mỹ Thủy, do Công ty cổ phần Liên doanh Cảng Quốc tế Mỹ Thủy làm chủ đầu tư (MTIP) dự kiến sẽ hoàn thành bến số 1 vào tháng 11/2025 và bến số 2 vào tháng 3/2026. Dự án có tổng diện tích 685 ha; quy mô 10 bến; bảo đảm tiếp nhận tàu có trọng tải đến 100.000 tấn, tổng vốn đầu tư 15.000 tỷ đồng.

Trong khi đó Dự án Cảng hàng không Quảng Trị với tổng mức đầu tư hơn 5.800 tỷ đồng đến nay đã hoàn thành hạng mục sân đỗ máy bay, dự kiến đưa vào khai thác vào năm 2026. Sân bay Quảng Trị sau khi đưa vào hoạt động, khai thác sẽ hình thành một tổ hợp hàng không tầm cỡ khu vực và quốc tế trên diện tích quy hoạch khoảng 3.400 ha, gồm Khu đô thị -Thương mại dịch vụ - Logistic - Công nghiệp bán dẫn và các ngành công nghiệp công nghệ cao.

Phát triển trục ngang

Đặc biệt, trong thời gian tới, đường sắt cao tốc Bắc - Nam được đầu tư chạy qua các tỉnh miền Trung sẽ mở ra nhiều cơ hội và không gian phát triển hơn nữa. Để chuẩn bị cho việc này, các tỉnh đang xây dựng các khu tái định và giải phóng mặt bằng phục vụ dự án.

Theo ông Nguyễn Minh Huy, Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp Đà Nẵng cho biết, Thành phố đã khởi công xây dựng Khu tái định cư phục vụ Dự án Đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam. Tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam đi qua địa phận Đà Nẵng có chiều dài 116 km, dự kiến ảnh hưởng đến hơn 2.100 hộ dân. Để giải quyết vấn đề tái định cư, Đà Nẵng có kế hoạch xây dựng 35 khu tái định cư, với tổng diện tích 211 ha, tạo ra hơn 3.300 lô đất tái định cư. Tổng chi phí cho công tác này ước tính hơn 3.600 tỷ đồng.

Không những vậy, Đà Nẵng thành lập 2 tổ công tác đặc trách nhằm xử lý các vấn đề liên quan đến công tác bồi thường, đền bù, hỗ trợ tái định cư đối với dự án đường sắt tốc độ cao chạy qua địa phận Thành phố.

Ngoài việc phát triển trục dọc, các tỉnh thành ở miền Trung cũng đang chú trọng đầu tư các dự án cao tốc theo trục ngang để khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương.

Theo Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum kết nối tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông và tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Tây, có chiều dài khoảng 136 km, quy mô 4 làn xe, tiến trình đầu tư trước năm 2030. Dự án này cũng vừa được Thủ tướng Chính phủ bổ sung vào danh mục dự án và kiện toàn Ban chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải.

Ngoài ra, tại Gia Lai, UBND tỉnh đang chỉ đạo quyết liệt công tác chuẩn bị để kịp tiến độ khởi công dự án cao tốc Quy Nhơn - Pleiku thành phần 1 trong tháng 10/2025, khởi công dự án thành phần 2 trong tháng 12/2025 và khởi công dự án thành phần 3 trong tháng 11/2025. Dự án cao tốc Quy Nhơn - Pleiku có tổng chiều dài khoảng 125 km với tổng mức đầu tư dự án hơn 43.700 tỷ đồng.

Theo lãnh đạo UBND tỉnh Gia Lai, đây là công trình quan trọng bậc nhất của địa phương, rút ngắn thời gian di chuyển, kết nối giao thông giữa các vùng kinh tế, giữa vùng rừng núi và biển, tạo điều kiện thuận lợi để giao thương phát triển. Tuyến này phá thế độc đạo của Quốc lộ 19, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng - an ninh. Tuyến cũng kết nối các cửa khẩu quốc tế, khu đô thị, cảng biển.

Thanh Chung