Hai độ tuổi gây lão hóa nhanh nhất, có phòng ngừa được không?

Cơ thể không lão hóa với tốc độ như nhau theo thời gian, mà trải qua hai giai đoạn lão hóa nhanh nhất ở độ tuổi 40 và 60, một nghiên cứu mới đây cho thấy.

TS. Michael Snyder, giáo sư di truyền học tại Stanford Medicine ở California (Hoa Kỳ), tác giả nghiên cứu cho biết, có rất nhiều thay đổi diễn ra mạnh mẽ ở hai độ tuổi này. Phát hiện có thể cung cấp hiểu biết sâu sắc về cơ chế phân tử, gây ra các bệnh liên quan đến tuổi tác, từ đó có thể đưa đến việc phát triển các chiến lược chẩn đoán và phòng ngừa sớm.

Sự thay đổi phân tử có thể ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Trong nghiên cứu mới này, các nhà khoa học đã quan sát thấy những thay đổi phân tử tương tự ở cả hai giai đoạn tuổi, liên quan đến bệnh tim mạch, lão hóa da và cơ, cũng như quá trình chuyển hóa caffeine...

Chế độ ăn uống tốt và tập thể dục thường xuyên có thể ngăn ngừa nhiều tình trạng sức khỏe liên quan đến lão hóa sinh học.

Các nhà nghiên cứu đã ghi nhận sự khác biệt giữa các độ tuổi: Những người ở độ tuổi 40 có sự thay đổi rõ rệt về số lượng phân tử, liên quan đến quá trình chuyển hóa rượu và chất béo, trong khi những người ở độ tuổi 60 trải qua những thay đổi liên quan đến quá trình chuyển hóa carbohydrate, điều hòa miễn dịch và chức năng thận.

Theo TS. Michael Snyder, sự suy giảm thể chất bắt đầu từ những năm 60 là điều có thể dự đoán được. Ví dụ, hệ thống miễn dịch lão hóa mất khả năng bảo vệ chống lại nhiễm trùng, ung thư và tỷ lệ mắc bệnh tim tăng đáng kể.

Tuy nhiên, TS. Snyder không lường trước được những thay đổi đáng kể như vậy cũng có thể xảy ra ở độ tuổi 40. Có lẽ những người ở độ tuổi này đang trở nên ít vận động hơn và chế độ ăn uống kém tích tụ đến mức làm cho mọi thứ trở nên tồi tệ.

Những thay đổi về mặt sinh học ở độ tuổi 40 có thể liên quan đặc biệt đến lối sống. Tuổi trung niên gắn liền với lịch trình bận rộn của gia đình, căng thẳng cao trong công việc, khủng hoảng tuổi trung niên, tăng cân và tỷ lệ ly hôn đạt đỉnh ở độ tuổi này. Do đó, đây là thời điểm trong cuộc sống căng thẳng cao và việc tự chăm sóc bản thân thấp.

Các tác giả nghiên cứu cho rằng, những tác nhân gây căng thẳng ở tuổi trung niên này có thể dẫn đến việc tăng cường tiêu thụ rượu, từ đó gây ra các vấn đề về chuyển hóa rượu và nhiều tác hại có hại khác cho sức khỏe.

Thực hiện các bước để chống lại lão hóa

Mặc dù lão hóa là điều không thể tránh khỏi, nhưng con người vẫn có thể thực hiện các hành động để hạn chế sự suy giảm ở cấp độ phân tử.

Nghiên cứu này gợi ý những sắc thái về cách chúng ta thực hiện phòng ngừa. Biết được các yếu tố nguy cơ dẫn đến những rủi ro cho sức khỏe, giúp chúng ta có thể thực hành hành vi lành mạnh như: Chế độ ăn nhiều trái cây và rau quả, kiểm soát cân nặng, kiểm soát bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, không hút thuốc và duy trì hoạt động thể chất thường xuyên…

TS. Snyder khuyến cáo, những người ngoài 40 tuổi cần chú ý đến mức cholesterol, cải thiện khối lượng cơ, thông qua tập thể dục và giảm lượng rượu tiêu thụ, khi quá trình trao đổi chất chậm lại.

Đối với những người ở độ tuổi 60, nên tăng lượng thực phẩm chống viêm (như tỏi) và chất chống oxy hóa (như vitamin C và E) để giúp ổn định các phân tử. Chúng ta nên cố gắng điều chỉnh lối sống của mình khi vẫn còn khỏe mạnh…

Bích Ngọc