Hải Phòng cần làm gì để trở thành trung tâm logistics quốc tế hiện đại?

Thực hiện Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng đồng bằng sông Hồng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Hải Phòng đã đề ra các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện.

Trong đó có nhiệm vụ: Phát triển Hải Phòng trở thành trung tâm dịch vụ logistics quốc tế hiện đại, là cửa ngõ ra biển, kết nối các tuyến hành lang, vành đai kinh tế; là một trong những trọng điểm của cả nước về phát triển các hoạt động dịch vụ phục vụ hoạt động cảng biển, dịch vụ logistics…

Lợi thế vượt trội để phát triển về logistics

Hải Phòng là địa phương duy nhất ở miền Bắc hội tụ hội tụ 5 phương thức vận tải (đường biển, đường sông, đường sắt, đường bộ và hàng không) cùng hệ thống cảng biển thuận lợi.

Do đó, Hải Phòng có đầy đủ yếu tố để phát triển ngành dịch vụ logistics và trở thành trung tâm logistics của khu vực phía Bắc.

Một trong những lợi thế hàng đầu, vượt trội của Hải Phòng chính là hệ thống cảng biển, với 50 bến cảng (chiếm 17,5% số bến cảng của Việt Nam, chiếm 73% cảng biển của vùng đồng bằng sông Hồng).

Trong đó nổi bật là các bến số 1 và 2 của Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng (cảng nước sâu Lạch Huyện) có khả năng đón tàu hơn 130.000 tấn, đưa hàng hóa từ Hải Phòng đến thẳng các châu lục, đã được đưa vào khai thác, sử dụng từ năm 2018.

Hải Phòng có nhiều lợi thế vượt trội để phát triển về logistics (Ảnh: LT)

Vừa qua, Ban Quản lý Khu Kinh tế Hải Phòng chính thức trao Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho Dự án đầu tư xây dựng bến số 7, số 8 Khu bến cảng Lạch Huyện thuộc Cảng biển Hải Phòng, đưa số lượng bến cảng nước sâu tại khu vực này lên 8 bến trong tương lai.

Được biết trong năm 2022, sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển khu vực Hải Phòng ước đạt 168 triệu tấn, tăng 11,85% so với năm 2021; riêng sản lượng hàng container đạt khoảng 6,5 triệu TEUs.

Theo ông Bùi Quang Hải - Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng, trong những năm gần đây, hoạt động dịch vụ logistics trên địa bàn thành phố được quan tâm, xác định vị trí chủ lực, có những bước phát triển mạnh về số lượng, chất lượng, thu hút và huy động được các doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư, qua đó tiếp tục duy trì vai trò là trung tâm logistics, cảng biển lớn nhất khu vực phía Bắc.

Hiện toàn thành phố có khoảng 250 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ logistics, trong đó có khoảng 30 công ty, tập đoàn logistics đa quốc gia như DHL, UPS, FedEX...

Lượng nhân công hoạt động trong lĩnh vực logistics chiếm xấp xỉ 20% nguồn lao động logistics trên cả nước (khoảng 175.000 người).

Tổng diện tích kho, bãi trên địa bàn thành phố khoảng 701,14 ha với hơn 60 kho bãi chính. Cảng Hải Phòng cũng là cảng có lưu lượng hàng thông qua lớn nhất ở phía Bắc Việt Nam (khoảng 43 triệu tấn) có hệ thống thiết bị hiện đại và cơ sở hạ tầng đầy đủ an toàn, phù hợp với các phương thức vận tải, thương mại quốc tế.

Dự kiến trong năm 2023, sản lượng hàng hóa thông qua đây ước đạt trên 180 triệu tấn. Hiện tỷ trọng đóng góp vào GDP của thành phố của lĩnh vực này ước đạt từ 10% - 15%.

Khắc phục các tồn tại để bứt phá

Mặc dù có nhiều yếu tố thuận lợi, nhưng thẳng thắn nhìn nhận trong giai đoạn hiện nay, ngành logistics của Hải Phòng đang phải đối mặt với nhiều bất cập tồn tại như: Chi phí vận tải cao do tổ chức vận tải chưa hợp lý (chủ yếu bằng đường bộ); tổ chức giao nhận, các thủ tục hành chính còn rườm rà; chất lượng dịch vụ kho bãi thấp; hạ tầng giao thông thiếu đồng bộ, chưa xứng tầm…

Ông Trần Tiến Dũng - Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hải Phòng cho biết, phần lớn các doanh nghiệp logistics trong nước nói chung và Hải Phòng nói riêng là những mô hình nhỏ lẻ, hoạt động chủ yếu ở những cung đoạn cuối như: Bốc xếp, vận chuyển, lưu kho… mà những cung đoạn này ở trong “chuỗi” cung ứng có giá trị gia tăng là thấp nhất.

Các doanh nghiệp còn hạn chế trong việc đoàn kết, thống nhất về các mức giá dịch vụ, dẫn đến một thực tế là mức giá áp dụng cho bốc xếp, vận tải, lưu kho hàng hóa tại Hải Phòng cũng như Việt Nam hiện rất thấp so với khu vực Đông Nam Á.

Bên cạnh đó, Hải Phòng có đủ năm phương thức vận chuyển, thế nhưng có tới hơn 80% sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển Hải Phòng đều tiếp tục được lưu chuyển bằng đường bộ.

Trong khi đó, vận tải thủy nội địa với nhiều ưu điểm, đặc biệt giúp giảm chi phí 20-25%, còn rất nhiều tiềm năng so với vận tải đường bộ lại chưa được phát huy.

Khu vực Lạch Huyện là một trong những khu vực phát triển bậc nhất Hải Phòng trong tương lai với 8 bến cảng nước sâu (Ảnh: LT)

Mới đây, tại cuộc làm việc giữa Đoàn công tác Bộ Công Thương với Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng về chủ trương Xây dựng Đề án chiến lược phát triển dịch vụ Logistic Việt Nam đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2045, nhiều chuyên gia từ các bộ, ngành, doanh nghiệp lớn đã “hiến kế” nhằm giúp Hải Phòng đưa ngành logistics phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới.

Theo các chuyên gia, để nâng cao tính hiệu quả của logistics, bên cạnh việc các doanh nghiệp cần nâng cao năng lực nội tại, thì rất cần sự quan tâm, theo sát thực tế của hệ thống quản lý nhà nước.

Trong đó, cần kịp thời ban hành những chủ trương, chính sách, cơ chế phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của lĩnh vực logistics; Cần tập trung nguồn lực đầu tư cho cả hạ tầng cứng, hạ tầng mềm, cho đào tạo phát triển nguồn nhân lực…

Với Hải Phòng, cần sớm đầu tư nâng cấp tuyến đường sắt tiêu chuẩn quốc tế kết nối các cảng với hệ thống đường sắt quốc gia, quốc tế. Chú trọng đầu tư, phát triển hệ thống giao thông thủy nội địa từ Hải Phòng đến các địa phương trong khu vực…

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đánh giá Hải Phòng là địa phương đã có những thành công nhất định trong phát triển ngành dịch vụ logistics.

Thứ trưởng đề xuất Hải Phòng cần xây dựng đề án phát triển logistics của thành phố gắn liền với sự phát triển nội tại của địa phương và liên kết vùng, liên kết ngành nghề.

Bộ Công Thương đã giao nhiệm vụ cho Cục Xuất nhập khẩu hỗ trợ Hải Phòng trong việc xây dựng đề án này.

Ông Hoàng Minh Cường - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng cho biết, để hoàn thành mục tiêu xây dựng Hải Phòng trở thành trung tâm logistics quốc tế hiện đại theo đúng tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW và Nghị quyết số 30-NQ/TW, Hải Phòng đề nghị Bộ Công Thương có ý kiến với Bộ Giao thông vận tải nâng cấp quốc lộ 10; bổ sung vào quy hoạch quốc lộ 17B vào mạng lưới tuyến quốc lộ và xem xét đầu tư nâng cấp đoạn qua Hải Phòng.

Đồng thời đề nghị Bộ Công Thương hỗ trợ Hải Phòng triển khai thực hiện đề án về “Xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng thành trung tâm logistics quốc tế hiện đại, gắn với cảng biển quốc tế nối với các tuyến hành lang, vành đai kinh tế…”

Hải Phòng cũng đề nghị Bộ Công Thương hỗ trợ triển khai thực hiện Dự án khu công nghiệp và khu phi thuế quan Xuân Cầu bảo đảm tiêu chí và sớm đưa vào vận hành hiệu quả, góp phần quan trọng trong việc phát triển Hải Phòng trở thành Trung tâm logistics quốc tế hiện đại, gắn với cảng biển Quốc tế kết nối với các tuyến hành lang, vành đai kinh tế…

LÃ TIẾN