Hạn hán đe dọa tuyến thương mại đường sông lớn của châu Âu

Sông Rhine, một tuyến đường thương mại quan trọng chảy qua Đức qua các thành phố châu Âu đến cảng Rotterdam, đã trở nên cạn hơn ở những điểm quan trọng. Tuần trước, mực nước tại Kaub - một thị trấn cách Frankfurt khoảng 50 dặm về phía tây - đã giảm xuống mức thấp nhất trong năm nay.

Khi mực nước giảm, sức chứa của tàu giảm và chi phí vận chuyển tăng, theo đó giá cước sẽ tăng khi sông trở nên nông hơn. Tháng trước, các công ty vận chuyển như Maersk và Hapag-Lloyd cho biết, mực nước thấp ở sông Rhine có nghĩa là phụ phí sẽ được chuyển cho khách hàng.

Tim Beckhoff, một chuyên gia quản lý nhà cung cấp và thu mua tại McKinsey cho biết: “Khối lượng vận chuyển trên sông Rhine ít nhiều đều đặn trong khoảng 20 năm qua. Kể từ năm 2021, chúng tôi đã thấy chúng giảm dần qua từng năm. Đó là một xu hướng, và có lẽ là một xu hướng sẽ tiếp tục”.

Các hàng hóa như dầu, hóa chất và ngũ cốc được vận chuyển trên sông Rhine và mực nước giảm thấp đến mức một số tàu chỉ chở được 25% vào tháng 8/2022. Theo Deutsche Bank, năm 2018, hàng hóa vận chuyển trên các tuyến đường thủy nội địa của Đức đã giảm 11,1% so với năm trước.

Ảnh hưởng kinh tế

Sẽ là một biện pháp khá tốn kém khi chuyển sang các phương thức vận tải khác. Theo Marc Schattenberg, chuyên gia kinh tế của Deutsche Bank, một sà lan lớn trên sông Rhine dài khoảng 135m với mớn nước 3m (độ sâu tối đa của tàu) có thể chở khoảng 2.700 tấn hàng hóa. Theo tính toán của ông, sẽ cần khoảng 110 xe tải lớn để vận chuyển cùng một tải trọng qua đường bộ.

“Những con số này minh họa mức độ hạn chế việc định tuyến lại, vì các phương tiện giao thông thay thế cũng đang hoạt động với công suất cao”, ông cho biết.

Ngoài ra, chi phí vận chuyển một tấn dầu diesel trên sông Rhine đến Karlsruhe ở miền tây nam nước Đức đã tăng gấp đôi lên khoảng 50 euro (55 USD) từ tháng 5 đến giữa tháng 7. “Một lượng đáng kể dầu sưởi và dầu diesel được vận chuyển qua sông Rhine. Ở những khu vực được cung cấp theo cách đó, điều này gây áp lực đáng kể về giá đối với các sản phẩm này”, ông cho biết.

Hiệu ứng gợn sóng của các dòng sông cạn có thể là đáng kể. Toàn bộ nền kinh tế phụ thuộc vào phương thức vận tải có chi phí tương đối thấp này.

Theo Viện Kinh tế Thế giới Kiel (IFW), mực nước giảm có thể làm “suy giảm đáng kể” sản lượng sản xuất. IFW cho biết trong một báo cáo năm 2020 rằng, mực nước tại Kaub đã xuống thấp trong 30 ngày vào năm 2018 khiến giao thông đường thủy trên sông Rhine giảm khoảng 25% và sản lượng công nghiệp ở Đức giảm 1%.

Ngành giao thông vận tải có thể sẽ bị ảnh hưởng theo một số cách do tác động lâu dài của mực nước thấp, chẳng hạn như sự thích nghi của các con tàu cho phép chúng đi qua các con sông nông hơn.

Công nghệ mới

Vào tháng 5, công ty hóa chất BASF đã hạ thủy một con tàu mang tên Stolt Tankers, sau một thời gian nước cạn kéo dài vào năm 2018. BASF cho biết, con tàu sẽ có tải trọng gấp đôi so với tàu thông thường khi mực nước tại Kaub ở mức vừa phải.

“Các công ty có khả năng điều chỉnh chuỗi cung ứng và kho bãi trong thời gian dự kiến xảy ra các vấn đề hậu cần liên quan đến mực nước thấp. Các khoản đầu tư vào việc mở rộng phần mềm dự đoán có thể hình dung được”, chuyên gia kinh tế Marc Schattenberg cho biết.

Trong khi đó, một số khách hàng đang sử dụng phần mềm dự đoán để giúp họ chuyển từ chuỗi cung ứng ưu tiên chi phí và chất lượng sang chuỗi cung ứng tập trung vào khả năng phục hồi và nhanh nhẹn. Nhưng những khoản đầu tư này mất một thời gian để khấu hao hết.

“Những người thực sự thành công là những người bắt đầu tìm kiếm điều này từ bốn hoặc năm, sáu năm trước”, chuyên gia kinh tế Tim Beckhoff cho biết.

Bên cạnh việc điều chỉnh tàu và đầu tư vào công nghệ, một số giải pháp khác cũng đang được đề xuất.

“Cũng có cuộc thảo luận về việc mở rộng/nạo vét các kênh vận chuyển. Tuy nhiên, điều này rất tốn kém và có thể gây ra những tác động tiêu cực có hại cho môi trường”, chuyên gia kinh tế Marc Schattenberg cho biết.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài