'Hàng thẳng, lối thông, đồng lòng cùng tiến'

Tổng Bí thư đánh giá, chúng ta đang chuyển trạng thái "vừa chạy vừa xếp hàng" sang "hàng thẳng, lối thông, đồng lòng cùng tiến" vươn tới tương lai.

Việc tinh giản bộ máy, sắp xếp lại địa giới hành chính trong cả nướcvới khối lượng công việc khổng lồ nhưng đã diễn ra trong vòng có mấy tháng. Đây được coi là kỷ lục về thời gian trong quy trình chính sách ở nước ta. Nhưng khi Tổng Bí thư xác định đó là nội dung trọng tâm trong cải cách hành chính, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, giảm chi phí và tăng tính linh hoạt trong tổ chức bộ máy thì tiến độ được triển khai thần tốc.

Khi đã thấy việc cải cách, sắp xếp lại là việc cấp bách cần thiết phải triển khai vì lợi ích của nhân dân của doanh nghiệp (DN) nên Trung ương đã huy động tổng lực cả hệ thống chính trị vào cuộc. Theo như cách nói của Tổng Bí thư thì “vừa chạy vừa xếp hàng” để rồi từ một hệ thống 63 tỉnh thành, 713 đơn vị hành chính cấp huyện, 11.162 đơn vị hành chính cấp xã nay giảm xuống còn 34 tỉnh, thành phố và 3.321 xã, phường, đặc khu. Đặc biệt, việc xóa bỏ chính quyền cấp huyện được coi là bước đột phá lớn, chưa có tiền lệ trong lịch sử.

Không chỉ thuần túy về mặt cơ học, cả hệ thống chính trị và hệ thống hành chính đang được số hóa mạnh mẽ, giảm bớt sự phiền hà cho nhân dân. Cùng với việc đổi mới tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng quản trị, điều hành khoa học, hạn chế trung gian, xóa bỏ trùng lặp chức năng, gần dân hơn, sát dân hơn, là việc cung cấp dịch vụ công cho nhân dân tốt hơn. Rất nhiều thủ tục hành chính người dân không nhất thiết phải trực tiếp lên cơ quan công quyền xếp hàng làm thủ tục mà chỉ cần khai báo online và được giải quyết nhanh hơn, tiện hơn. Đây là bước đột phá về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thể hiện quyết tâm cao của Đảng trong việc thiết lập một thiết chế quản trị hiện đại, liêm chính, tinh gọn và hướng tới người dân.

Những đánh giá của Tổng Bí thư phản ánh chính xác quá trình ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số để thay đổi cách quản lý, điều hành và cung cấp dịch vụ hành chính công. Công bằng mà nói, khi phải chuyển đổi từ dịch vụ truyền thống sang việc số hóa là quá trình không dễ. Đặc biệt là với những người cao tuổi. Nhưng bằng quyết tâm và vào cuộc của cả hệ thống chính trị, quá trình chuyển đổi số ở Việt Nam đã diễn ra với tốc độ thần tốc.

Cùng với việc sắp xếp tại địa giới hành chính, tinh giản bộ máy, Việt Nam đang tiến hành rất mạnh mẽ công cuộc chuyển đổi số. Hầu hết các loại hồ sơ giấy đều được chuyển sang dữ liệu số. Nhà nước cũng đã tạo lập cơ sở dữ liệu điện tử về dân cư, DN, cán bộ, tài sản công... Chuẩn hóa và liên thông dữ liệu giữa các cơ quan, ngành, cấp nên khi có nhu cầu, chỉ cần gõ số căn cước công dân sẽ có hệ thống thông tin khá đầy đủ. Đặc biệt là các thông tin về tư pháp, tín dụng cá nhân, DN. Với các DN, doanh nhân, hộ kinh doanh không chỉ với thủ tục đăng ký kinh doanh mà ngay với thủ tục kê khai và nộp thuế đều có thể thực hiện online một cách rất tiện lợi. Vượt qua những bỡ ngỡ ban đầu, nay mọi thủ tục hành chính đã được số hóa giúp DN tiết kiệm được rất nhiều thời gian và sự phiền hà.

Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Cả nước về cơ bản đã có cổng dịch vụ công quốc gia hoặc địa phương. Dịch vụ công mức độ 3, 4, cho phép nộp hồ sơ, nhận kết quả qua mạng. Hệ thống một cửa điện tử liên thông giữa các cấp, ngành. Một số địa phương đã trang bị những công cụ AI riêng giúp người dân, các nhà đầu tư có thể tra cứu thông tin về thủ tục hành chính, tiềm năng tỉnh thành, chính sách mời gọi đầu tư và có thể chat, giao tiếp và tương tác với các cơ quan chức năng để giải đáp những băn khoăn về chính sách. Các địa phương cũng có kênh tiếp nhận phản ánh, kiến nghị trực tuyến cùng với đó là hệ thống đánh giá sự hài lòng của người dân để cơ quan công quyền có thể tiếp thu, chỉnh sửa thái độ của mình với người dân.

Ông Nguyễn Thọ Phùng - Giám đốc tài chính của Xuân Mai Group cho biết: Bỏ cấp huyện là một bước tiến lớn. Trước đây DN muốn có dự án phải trình hồ sơ, từ xã lên huyện. Dẫu xã là người giới thiệu địa điểm nhưng lên huyện vẫn phải “ngâm” một thời gian khá dài, muốn nhanh phải "biết điều". Thêm vào đó, việc nộp hồ sơ online, DN không chỉ đỡ mất chi phí mà còn tiết kiệm được khá nhiều thời gian. Nếu có chi tiết nào chưa hợp lệ sẽ được phản hồi để bổ sung chỉnh sửa”.

Công cuộc sắp xếp lại địa giới, tinh giản bộ máy đã giảm tầng nấc trung gian, giảm chồng chéo chức năng, nhiệm vụ giữa các đơn vị. Bước đầu đã tạo sự thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành từ Trung ương đến cơ sở. Hơn thế là rút ngắn thời gian xử lý công việc, tăng tính phản ứng nhanh với thực tiễn.

Cùng với đó là giảm số lượng cán bộ, công chức, nhất là các vị trí cấp trung gian hoặc trùng lặp nhờ đó mà tiết kiệm chi phí thường xuyên, trụ sở, lương, phụ cấp, hoạt động... Tính từ đầu năm đến nay, sau khi sáp nhập, tinh giản đã có 11.000 cơ sở tài sản công dư thừa, cùng với đó là gần 50.000 biên chế phải giảm, cho hưởng chế độ nghỉ việc hoặc chuyển đổi. Nhờ đó đã tiết kiệm được rất nhiều chi tiêu ngân sách, tập trung nguồn lực cho các nhiệm vụ ưu tiên hơn như đầu tư hạ tầng, giáo dục, y tế.

Sau tinh gọn, chúng ta có điều kiện sàng lọc, chọn người có năng lực, phẩm chất thực sự. Hạn chế tình trạng “làm việc cầm chừng” hay “ngồi nhầm chỗ”. Thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và đổi mới tư duy phục vụ nhân dân. Việc sáp nhập giúp hình thành các đơn vị hành chính mới có quy mô lớn hơn, dễ thu hút đầu tư, quy hoạch phát triển dài hạn. Tạo động lực mới về thể chế, hạ tầng, con người cho sự phát triển toàn diện. Tăng tính liên kết vùng, giảm sự phân tán và manh mún trong quản lý lãnh thổ.

Những thay đổi này đã góp phần xây dựng Chính phủ số, chính quyền số và xã hội số trong tương lai đúng như Tổng Bí thư nói: “Hàng thẳng, lối thông, đồng lòng cùng tiến” cùng đất nước vươn tới tương lai.

Phan Thế Hải