Hành trình xóa mù chữ ở Lao Tỷ Phùng

Lớp xóa mù chữ ở thôn Lao Tỷ Phùng, phường Tân Phong, tỉnh Lai Châu.

Hành trình đi tìm con chữ

Từ đầu năm 2025, đều đặn mỗi tối từ 19h đến 21h15, tiếng đánh vần, đọc bài lại vang lên trong lớp học xóa mù chữ của đồng bào Mông ở bản Lao Tỷ Phùng, phường Tân Phong (Lai Châu).

Đó là những người nông dân quanh năm gắn bó với nương ngô, rẫy lúa. Ban ngày, họ miệt mài lao động trên ruộng, tối đến lại thu xếp thời gian đến lớp, cặm cụi nắn nót từng nét chữ đầu đời. Với họ, được cầm bút, biết đọc, biết viết là niềm vui lớn lao.

Chị Lầu Thị Pàng ở khu phố Lao Tỷ Phùng vì gia đình có hoàn cảnh khó khăn nên không được đi học. Chị không biết chữ, giao tiếp hạn chế, ngay cả việc quan tâm đến việc học của con cũng gặp nhiều trở ngại. Khi nhà trường mở lớp xóa mù chữ, chị quyết tâm tham gia để biết đọc, biết viết. Tại lớp học, ngoài con chữ, chị còn được thầy cô trang bị kỹ năng sống, cách giao tiếp và tìm hiểu chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Các học viên lớp xóa mù tích cực rèn luyện viết chữ.

Chị Pàng chia sẻ: “Trước đây tôi không biết chữ, đi chợ hay ký giấy tờ gì cũng phải nhờ người khác. Giờ biết đọc, biết viết rồi, tôi thấy tự tin hơn nhiều. Đi học cũng giúp mình hiểu hơn về cách làm ăn, về chủ trương, chính sách, pháp luật”.

Câu chuyện của chị Pàng là hình ảnh tiêu biểu cho hàng chục học viên đang theo học lớp xóa mù chữ ở Lao Tỷ Phùng. Dù tuổi đã không còn trẻ, nhưng họ vẫn miệt mài học tập với một niềm tin giản dị: học để hiểu, để biết, để thay đổi cuộc sống của chính mình và con cái.

Để có được lớp học đông đủ như hôm nay, các thầy cô giáo Trường PTDTBT Tiểu học Nùng Nàng đã phải đi từng nhà, thuyết phục từng người dân. Ban đầu, nhiều người ngại ngùng vì sợ “lớn tuổi rồi học không vào”, hoặc e dè vì chưa từng đến trường. Nhưng bằng sự tận tâm và kiên trì, các giáo viên đã giúp bà con hiểu được ý nghĩa của việc biết chữ.

Với sự kèm cặp tích cực của giáo viên, các học viên đã biết đọc, biết viết.

Cô Lò Thị Hương, giáo viên Trường PTDTBT Tiểu học Nùng Nàng, phụ trách lớp xóa mù ở Lao Tỷ Phùng kể: “Lần đầu dạy người lớn, tôi thật sự bỡ ngỡ. Có học viên chưa từng cầm bút, viết một nét chữ cũng run tay. Chúng tôi phải cầm tay từng người, chỉ từng nét, giải thích từng âm. Nhưng điều làm tôi xúc động là tinh thần học tập của bà con: dù mưa gió, tối muộn, vẫn đến lớp đầy đủ, không ai bỏ học”.

Hiện tại Trường PTDTBT Tiểu học Nùng Nàng đang dạy xóa mù cho 28 học viên, dân tộc Mông. Để lớp học đạt kết quả cao, thầy cô phải soạn bài kỹ lưỡng, chọn cách truyền đạt thật đơn giản, dễ hiểu. Học liệu được điều chỉnh phù hợp, kết hợp nhiều hình ảnh, ví dụ thực tế gắn với đời sống lao động, sản xuất. Dần dần, học viên đã đọc được những dòng chữ đầu tiên, viết được tên mình, làm được phép tính đơn giản, thành quả khiến cả thầy lẫn trò đều xúc động.

Niềm tin vào tri thức

Theo ông Trần Danh Hoàng, Phó Hiệu trưởng Trường PTDTBT Tiểu học Nùng Nàng, từ đầu năm 2025 đến nay, đơn vị đã mở 2 lớp xóa mù chữ tại bản Lao Tỷ Phùng và Nùng Nàng.

Học viên tự tin đọc những đoạn văn, bài thơ trong sách.

“Chương trình giảng dạy tại các lớp xóa mù tương đương kiến thức của học sinh từ lớp 1 đến lớp 5 gồm bộ môn Toán, Tiếng Việt, Khoa học xã hội. Học liệu được xây dựng sát với thực tế đời sống của bà con. Những ngày đầu, học viên đến học gần như chưa biết chữ gì. Sau vài tháng học, nhiều học viên đã có thể đọc bảng hiệu, biết ghi chép lại việc chi tiêu, làm quen với con số. Điều đáng quý hơn cả là tinh thần ham học, tinh thần đổi mới đang dần lan tỏa trong cộng đồng người Mông ở đây,” – ông Hoàng chia sẻ.

Không chỉ học chữ, các buổi học còn là dịp để bà con được tìm hiểu thêm về kỹ năng sống, chăm sóc sức khỏe, giữ gìn vệ sinh môi trường, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước. Qua đó, học viên dần nhận ra tầm quan trọng của tri thức trong đời sống hiện đại.

Từ khi biết chữ, chị Lầu Thị Pàng và nhiều học viên khác có thể cùng con ôn bài, đọc sách, đọc báo, hiểu thêm về cuộc sống xung quanh. Những thay đổi nhỏ ấy đã góp phần nâng cao dân trí, giúp người dân mạnh dạn hơn trong giao tiếp, trong làm ăn, và trong việc tiếp cận các chương trình phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Học viên miệt mài viết bảng, viết tiếp ước mơ trong hành trình đi tìm "con chữ".

Theo lãnh đạo phường Tân Phong, công tác xóa mù chữ ở Lao Tỷ Phùng không chỉ mang ý nghĩa giáo dục, mà còn là nhiệm vụ chính trị – xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu “xóa mù, phổ cập giáo dục” của tỉnh Lai Châu. Chính quyền địa phương phối hợp cùng các trường học, đoàn thể để hỗ trợ kinh phí, cơ sở vật chất, động viên người dân tham gia học tập.

Những lớp học buổi tối ở Lao Tỷ Phùng tuy giản dị, nhưng chứa đựng một ý nghĩa sâu sắc: đó là niềm tin vào tri thức, là minh chứng cho tinh thần hiếu học của đồng bào dân tộc Mông nơi vùng cao.

Cô giáo Lò Thị Hương tâm sự: “Mỗi khi nhìn thấy ánh mắt vui mừng của học viên khi đọc được dòng chữ đầu tiên, tôi cảm thấy mọi vất vả đều xứng đáng. Đó là phần thưởng lớn nhất của người làm nghề gieo chữ”.

Hành trình xóa mù chữ ở Lao Tỷ Phùng vẫn đang tiếp diễn. Và trên hành trình ấy, tri thức được gieo trồng sẽ tiếp tục nảy mầm, đơm hoa, kết trái, mang lại niềm tin và sức sống mới cho đồng bào vùng cao.

Hà Thuận