Hình thành các doanh nghiệp công nghệ đầu đàn để dẫn dắt, kiến tạo thị trường

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng phát biểu tại Diễn đàn quốc gia về phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam 2025 (Make in Vietnam 2025).

Chiều 30/12, Diễn đàn quốc gia về phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam 2025 (Make in Vietnam 2025) với chủ đề "Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam - để đẫn dắt" mở đầu bằng màn trình diễn mãn nhãn các công nghệ Việt đang phục vụ mọi mặt đời sống của người Việt.

Màn trình diễn ấy đã truyền cảm hứng đến các diễn giả và gần 1.500 người tham dự diễn đàn do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức.

Làm chủ công nghệ lõi – điều kiện tiên quyết để dẫn dắt

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng cho biết, năm 2025 đánh dấu những bước tiến rõ nét của cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam. Doanh thu toàn ngành công nghệ số ước đạt gần 200 tỷ USD; kim ngạch xuất khẩu sản phẩm công nghệ số đạt khoảng 172 tỷ USD, tăng 1,7 lần so với năm 2020.

Mạng 5G phủ sóng tới 90% dân số; tốc độ internet di động của Việt Nam năm 2025 lọt vào top 20 thế giới. Thương mại điện tử bứt phá, ước đạt 36 tỷ USD năm 2025, tăng 3 lần so với năm 2020. Thanh toán số phát triển mạnh, ước giá trị thanh toán không dùng tiền mặt năm 2025 gấp 26 lần GDP với hơn 20 tỷ giao dịch/năm. Thương mại điện tử, thanh toán số và các nền tảng số tiếp tục tăng trưởng mạnh...

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng và Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trao hoa cho các doanh nghiệp công nghệ.

"Từ chỗ chỉ gia công, lắp ráp, chúng ta đã tự chủ nghiên cứu và làm chủ công nghệ lõi chiến lược như thiết bị hạ tầng 5G, trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo và bước đầu tham gia vào chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Đây chính là nền tảng vững chắc để doanh nghiệp công nghệ Việt Nam tự tin chuyển đổi từ mục tiêu“ làm chủ” sang mục tiêu “dẫn dắt, dẫn đầu” trong kỷ nguyên mới", Phó Thủ tướng khẳng định.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế: số doanh nghiệp công nghệ quy mô lớn, đủ sức dẫn dắt hệ sinh thái còn ít; đầu tư cho nghiên cứu, phát triển chưa tương xứng; nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ mới còn thiếu; tư duy manh mún, thiếu liên kết và văn hóa chấp nhận rủi ro trong đổi mới sáng tạo chưa thực sự hình thành. Do đó, Chính phủ yêu cầu tiếp tục chuyển mạnh từ tư duy “quản lý” sang “kiến tạo”, lấy doanh nghiệp công nghệ làm trung tâm của phát triển.

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng thừa nhận, hiện chưa có nhiều doanh nghiệp công nghệ lớn, tiềm lực, có tầm ảnh hưởng và dẫn dắt hệ sinh thái, chuỗi cung ứng; năng lực đổi mới sáng tạo và R&D còn khiêm tốn; số lượng bằng sáng chế, giải pháp hữu ích được đăng ký và thương mại hóa chưa nhiều. Phó Thủ tướng đề nghị tập trung phát triển doanh nghiệp công nghệ có năng lực làm chủ công nghệ lõi; hình thành các doanh nghiệp lớn, đủ sức dẫn dắt thị trường trong nước và vươn ra khu vực và quốc tế.

1.500 người tham dự Diễn đàn quốc gia về phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam 2025 (Make in Vietnam 2025).

"Xây dựng lực lượng doanh nghiệp công nghệ đầu đàn. Có cơ chế, chính sách đột phá để hình thành tập đoàn công nghệ lớn, tiềm lực mạnh, quản trị hiện đại, định hướng thị trường, hình thành chuỗi cung ứng và tạo hệ sinh thái liên kết giữa doanh nghiệp công nghệ lớn với các doanh nghiệp vừa và nhỏ", Phó Thủ tướng nói.

Công nghệ Việt cần vừa khẳng định vị thế tại thị trường nội địa, vươn tầm quốc tế. Chiếm lĩnh và làm chủ thực chất thị trường trong nước, nhất là hạ tầng số, nền tảng số và an ninh mạng quốc gia. Thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động “Go Global”, chuyển từ gia công sang xuất khẩu sản phẩm, dịch vụ số và giải pháp công nghệ; tham gia ngày càng sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đồng thời, cần lan tỏa phong trào “Người Việt Nam ưu tiên sử dụng công nghệ số Việt Nam”, đẩy mạnh tuyên truyền cho doanh nghiệp, người dân sử dụng nền tảng, ứng dụng số Việt Nam với lợi ích hiểu người Việt Nam hơn, giá thành rẻ hơn, kỹ thuật, dịch vụ tốt hơn… Mỗi doanh nghiệp, mỗi người dân cài đặt, sử dụng nền tảng, ứng dụng số Việt Nam là đang góp phần xây dựng chủ quyền số quốc gia.

"Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt"

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu.

Phát biểu định hướng tại Diễn đàn, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: thế giới ngày nay không còn cạnh tranh bằng lao động rẻ hay thị trường lớn, mà cạnh tranh bằng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và dữ liệu. Quốc gia nào làm chủ công nghệ lõi, nắm giữ công nghệ chiến lược và định hình tiêu chuẩn thì quốc gia đó có khả năng dẫn dắt.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, giai đoạn 2020–2025 với định hướng Make in Viet Nam đã giúp doanh nghiệp công nghệ Việt Nam hình thành năng lực thiết kế, sáng tạo và triển khai sản phẩm công nghệ số. Đến năm 2025, hơn 2.000 doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đã tham gia thị trường quốc tế với doanh thu trên 15 tỷ USD - minh chứng cho năng lực “làm chủ” đã được xác lập.

Theo Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ, cách đây 6 năm, chuỗi cung ứng bị đứt gãy, Việt Nam chọn một con đường mới, chuyển từ gia công sang thiết kế, làm chủ sáng tạo. Trong bối cảnh đó, nếu chỉ dừng lại ở làm chủ cho mình thì chưa đủ, Việt Nam cần một bước tiến mới tất yếu hơn. Đó là "Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam - để dẫn dắt."

"Quốc gia nào làm chủ công nghệ lõi, nắm giữ công nghệ chiến lược, định hình tiêu chuẩn và hệ sinh thái, thì quốc gia đó dẫn dắt. Làm sản phẩm thôi chưa đủ, phải làm ra công nghệ", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Sau 6 năm đi theo con đường này, hàng nghìn sản phẩm ra đời, các doanh nghiệp đã làm chủ công nghệ lõi, làm chủ hệ thống, làm chủ dữ liệu và cung cấp giải pháp đến hàng triệu người dùng trong nước cũng như vươn ra quốc tế. Cũng từ tư tưởng này đã hình thành một thế hệ kỹ sư, nhà khoa học dám nghĩ lớn, dám làm chủ công nghệ mới. Việt Nam đã chuyển dịch từ làm chủ sang tự chủ và dẫn dắt, từ phát triển sản phẩm với công nghệ lõi sang sáng tạo những chuẩn mực mới.

Robot phòng cháy chữa cháy tham gia trình diễn tại Diễn đàn.

"Trong giai đoạn mới này, chúng ta không chỉ hỏi sản phẩm này có phải do người Việt Nam làm ra mà còn phải quan tâm sản phẩm này có dẫn dắt thị trường, có định hình cách làm mới. Điều này đòi hỏi tư duy khác, cách làm khác, thể chế khác", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Tư duy dẫn dắt không chỉ bắt đầu tư công nghệ mà từ quản trị đô thị thông minh, y tế số, giáo dục số, năng lượng sạch, AI, an toàn an ninh số... Theo ông, khi Việt Nam có bài toán thật, có quyết tâm chính trị cao, Việt Nam có khả năng dẫn dắt. Sản phẩm dẫn dắt không phải là làm thật nhiều ứng dụng rời rạc mà làm các nền tảng cốt lõi: Công nghiệp số, AI, bán dẫn, dẫn dắt hệ sinh thái.

Bộ trưởng khẳng định doanh nghiệp công nghệ là lực lượng sản xuất chiến lược của nền kinh tế. Chính phủ sẽ thúc đẩy hình thành doanh nghiệp công nghệ chiến lược, quy mô lớn, có năng lực R&D mạnh, năng lực sản xuất, cung ứng mạnh, năng lực đi ra toàn cầu mạnh; đủ sức làm trụ cột cho những nền tảng số trọng yếu và cạnh tranh quốc tế.

"Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam là để đi ra thế giới. Sản phẩm công nghệ Việt Nam phải cạnh tranh với những sản phẩm công nghệ tốt nhất thế giới để vươn lên nhóm sản phẩm công nghệ hàng đầu thế giới," Bộ trưởng cho hay. Trong đó, Nhà nước kiến tạo và dẫn dắt, doanh nghiệp tiên phong và dấn thân, thị trường sàng lọc và kiểm chứng. Nhà nước mở đường bằng thể chế, tiêu chuẩn và cơ chế đặt hàng; doanh nghiệp đầu tư dài hạn và đổi mới sáng tạo; thị trường là nơi kiểm chứng năng lực thật và giá trị thật.

Bước sang giai đoạn 2026-2030, Make in Viet Nam được nâng tầm với thông điệp “Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt”. Theo đó, doanh nghiệp công nghệ không chỉ làm sản phẩm, mà phải làm ra công nghệ; làm chủ thiết kế, kiến trúc, thuật toán, dữ liệu và sở hữu trí tuệ. Đây là nền tảng cốt lõi của tự chủ công nghệ và thịnh vượng quốc gia.

Nhà nước sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, mở rộng cơ chế đặt hàng, đầu tư hạ tầng số và hạ tầng nghiên cưúm phát triển, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ chiến lược “Go Global” nhằm hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Trao giải Vàng cho các sản phẩm công nghệ Make in Vietnam 2025.

Diễn đàn Make in Vietnam lần thứ 7 diễn ra trong bối cảnh đặc biệt khi đất nước đang đổi mới mô hình quản trị địa phương, mở ra những thời cơ lớn cho phát triển, là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam bứt phá, làm chủ các công nghệ chiến lược, công nghệ lõi, vươn ra thị trường toàn cầu.

Theo Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương, đây không chỉ là một dấu mốc quan trọng mà còn là một khởi đầu mới, mở ra kỷ nguyên vươn lên mạnh mẽ của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số - một giai đoạn với khát vọng lớn, nhiều cơ hội hơn và đầy vinh quang.

Tại Diễn đàn, đã diễn ra Lễ trao Giải thưởng sản phẩm công nghệ số Make in Viet Nam 2025.

LÂM THẢO-TRÀ MY