Hoàn thiện hạ tầng thương mại biên giới: Bứt phá giao thương

Quang cảnh hội nghị.

Hội nghị là dịp để lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp cùng trao đổi, đánh giá thực trạng hạ tầng thương mại biên giới; đề ra định hướng phát triển phù hợp trong giai đoạn hội nhập sâu rộng.

Năm 2021, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển hạ tầng thương mại biên giới giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến 2030 kịp thời nhằm tạo bước chuyển căn bản trong hiện đại hóa hệ thống chợ biên giới, kho bãi và trung tâm logistics trên toàn tuyến biên giới Việt Nam với Trung Quốc, Lào và Campuchia.

Chương trình định hướng phát triển hạ tầng thương mại biên giới theo hướng đồng bộ, thông minh và kết nối đa phương thức, bảo đảm năng lực thông quan, kiểm soát chất lượng hàng hóa và hỗ trợ thương nhân, cư dân biên giới, củng cố an ninh - quốc phòng, thúc đẩy thương mại bền vững.

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, hệ thống hạ tầng thương mại dọc biên giới Việt Nam với Trung Quốc, Lào và Campuchia hiện vẫn dựa chủ yếu vào chợ biên giới, kho hàng và cửa hàng tiện lợi; trong khi các trung tâm thương mại, siêu thị và logistics còn hạn chế, chưa tương xứng tiềm năng giao thương.

Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương phát biểu tại hội nghị.

Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước - Bộ Công Thương cho biết, hiện cả ba tuyến biên giới Việt Nam với Trung Quốc, Lào và Campuchia có 218 chợ, 72 kho hàng, 13 trung tâm thương mại, 12 siêu thị và 17 trung tâm logistics. Tuy đáp ứng nhu cầu giao thương hằng ngày, nhưng hạ tầng vẫn thiếu tính hiện đại, chưa tạo được đột phá về lưu thông hàng hóa, đặc biệt là nông sản và hàng có tính thời vụ.

Theo ông Linh, hoạt động thương mại qua các cửa khẩu biên giới Việt Nam với Trung Quốc, Lào và Campuchia thời gian qua diễn ra thuận lợi, thông suốt với kim ngạch thương mại liên tục tăng trưởng, đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Kim ngạch thương mại biên giới tăng trưởng cao đã góp phần làm tăng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam với Trung Quốc, Lào và Campuchia.

Trong 9 tháng năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam qua các cửa khẩu biên giới đất liền với Trung Quốc, Lào và Campuchia đạt 73,9 tỷ USD, tăng 46,7% so với cùng kỳ năm 2024; trong đó, kim ngạch xuất khẩu qua các cửa khẩu biên giới đất liền với Trung Quốc, Lào và Campuchia đạt 24 tỷ USD, tăng 26,2%; kim ngạch nhập khẩu đạt gần 49,89 tỷ USD, tăng 59,2% so với cùng kỳ năm 2024.

Bà Vũ Thị Minh Ngọc, Trưởng Phòng Hạ tầng thương mại, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước - Bộ Công Thương, đánh giá, hạ tầng thương mại biên giới giúp doanh nghiệp giảm chi phí logistics, nâng cao khả năng tiếp cận thị trường, rút ngắn thời gian giao hàng, đặc biệt đối với nông sản có tính mùa vụ. Đối với địa phương biên giới, hạ tầng thương mại biên giới thúc đẩy phát triển dịch vụ, thương mại, tạo việc làm, tăng thu ngân sách, cải thiện đời sống cư dân biên giới, góp phần ổn định an ninh, xã hội.

“Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và nhu cầu xuất nhập khẩu qua biên giới ngày càng tăng, hoàn thiện khung pháp lý về hạ tầng thương mại biên giới là nhiệm vụ trọng tâm. Vì vậy, các địa phương tuyến biên giới cần bám sát khung pháp lý và tình hình thực tiễn để đưa ra định hướng phát triển phù hợp”, bà Ngọc lưu ý.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Trung Hồ, cho biết, trong bối cảnh kinh tế khu vực biến động, các tỉnh biên giới Việt Nam - Campuchia vẫn duy trì tăng trưởng thương mại ổn định. Riêng An Giang tiếp tục là điểm sáng, với kim ngạch xuất nhập khẩu giai đoạn 2021-2025 tăng bình quân 12,7%/năm; mỗi năm xuất khẩu sang Campuchia trên 500 triệu USD và nhập khẩu hơn 600 triệu USD.

Theo ông Lê Trung Hồ, An Giang chú trọng đầu tư kho bãi và hạ tầng phục vụ thông quan, hiện có 8 doanh nghiệp hoạt động tại các địa điểm tập kết, kiểm tra và giám sát hàng hóa. Tuy nhiên, hạ tầng cửa khẩu và logistics vẫn chưa đồng bộ; thời gian thông quan đôi lúc chưa ổn định, nhất là với nông, thủy sản; thương mại điện tử và thanh toán số xuyên biên giới phát triển chưa tương xứng. Thời gian tới tỉnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp đầu tư, mở rộng giao thương bền vững.

Ký kết biên bản hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam và Campuchia.

Theo Bộ Công Thương, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 hiện đại hóa hạ tầng thương mại biên giới theo chuẩn quốc tế, đồng bộ với giao thông và logistics. Đồng thời số hóa quy trình quản lý và kết nối đa phương thức, nhằm nâng cao năng lực xuất nhập khẩu và gia tăng giá trị kinh tế, xã hội cho các địa phương biên giới.

Trong đó, tuyến biên giới Việt Nam - Trung Quốc đẩy mạnh triển khai “cửa khẩu số”, “luồng xanh nông sản” nhằm giảm ùn tắc, rút ngắn thời gian thông quan. Tập trung nâng cấp các cửa khẩu quốc tế và cửa khẩu chính như: Hữu Nghị, Tân Thanh, Kim Thành, Móng Cái…; gắn kết đầu tư hạ tầng thương mại biên giới với phát triển dịch vụ du lịch biên giới, logistics qua biên giới.

Tuyến Việt Nam - Lào phát triển hạ tầng cửa khẩu quốc tế Cầu Treo, Cha Lo, Lao Bảo, Bờ Y thành “cửa ngõ logistics” của hành lang Đông - Tây. Ưu tiên xây dựng trung tâm logistics, kho hàng tại khu vực cửa khẩu gắn với cao tốc và cảng biển miền Trung. Tăng cường hạ tầng kiểm dịch, hải quan điện tử, kết nối dữ liệu với phía Lào.

Tuyến Việt Nam - Campuchia, tập trung đầu tư chợ biên giới, trung tâm logistics và kho lạnh tại cửa khẩu Mộc Bài, Xa Mát, Thường Phước, Tịnh Biên, Lệ Thanh… theo hướng văn minh, hiện đại. Triển khai hiệu quả Hiệp định Thương mại biên giới Việt Nam - Campuchia.

Tại hội nghị, các doanh nghiệp Việt Nam và Campuchia đã ký kết biên bản hợp tác thương mại, phân phối sản phẩm giữa doanh nghiệp hai nước.

Tin, ảnh: Thanh Sang (TTXVN)