Hội Nông dân Việt Nam cùng nông dân giảm nghèo đa chiều, bền vững

Một trong những điểm nhấn nổi bật trong triển khai các dự án giảm nghèo của Hội Nông dân Việt Nam là xây dựng các mô hình liên kết theo chuỗi giá trị, tạo việc làm ổn định, thu nhập lâu dài cho người dân. Ảnh: Sơn Tùng

Trực tiếp đảm nhiệm nhiều dự án trọng điểm

Theo Phó Trưởng ban Công tác Nông dân Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Nguyễn Tiến Cường, thực hiện Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18/1/2022 của Thủ tướng Chính phủ, Hội Nông dân Việt Nam được giao triển khai 5/7 dự án, tiểu dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.

Các nhiệm vụ này trải rộng trên nhiều lĩnh vực then chốt, bao gồm: Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo (Dự án 2); hỗ trợ phát triển sản xuất, cải thiện dinh dưỡng (Tiểu dự án 1 - Dự án 3); phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững (Tiểu dự án 1 - Dự án 4); truyền thông và giảm nghèo về thông tin (Tiểu dự án 1, 2 - Dự án 6); và nâng cao năng lực giám sát, đánh giá Chương trình (Tiểu dự án 1, 2 - Dự án 7).

Để triển khai hiệu quả, Trung ương Hội đã phân công cụ thể cho các ban, đơn vị chuyên môn xây dựng kế hoạch sát thực tiễn, phù hợp từng vùng, từng nhóm đối tượng. Cách làm này giúp giảm nghèo không còn dàn trải, hình thức mà đi vào chiều sâu, gắn trực tiếp với sinh kế, việc làm và năng lực tự vươn lên của người dân.

Một trong những điểm nhấn nổi bật trong triển khai các dự án giảm nghèo của Hội Nông dân Việt Nam là xây dựng các mô hình liên kết theo chuỗi giá trị, tạo việc làm ổn định, thu nhập lâu dài cho người dân. Thời gian qua, Hội đã triển khai 4 mô hình, dự án liên kết tiêu biểu tại nhiều địa phương: Mô hình chăn nuôi gà thả vườn thương phẩm tại Hòa Bình hỗ trợ 20 hộ nghèo; phát triển sản xuất nghêu tại Bạc Liêu với sự tham gia của 523 hộ; sản xuất bí xanh thơm tại Bắc Kạn trên diện tích gần 38ha, thu hút 225 hộ và trồng na sầu riêng tại Điện Biên với 59 hộ tham gia.

Các mô hình này bước đầu cho thấy hiệu quả rõ nét, không chỉ giúp người dân có thu nhập ổn định mà còn thay đổi tư duy sản xuất, từ manh mún sang liên kết, từ tự phát sang theo chuỗi, gắn với thị trường tiêu thụ. Song song với đó, Hội Nông dân các cấp cũng chú trọng đào tạo nghề gắn với nhu cầu thực tế của địa phương, phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp để bảo đảm người học có việc làm sau đào tạo. Đây là yếu tố quan trọng để giảm nghèo một cách thực chất, tránh tái nghèo.

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ sinh kế hay nguồn lực vật chất, Hội Nông dân Việt Nam xác định truyền thông là một “trụ cột mềm” nhưng có vai trò quyết định trong công tác giảm nghèo bền vững. Thông qua việc tuyên truyền sâu rộng các gương nông dân điển hình vượt khó, làm giàu chính đáng, những mô hình sản xuất hiệu quả, liên kết theo chuỗi giá trị, Hội đã góp phần lan tỏa mạnh mẽ thông điệp nhân văn của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững: Giảm nghèo không phải là sự ban phát mà là quá trình trao cơ hội để người dân tự vươn lên.

Thực tiễn tại Hà Nội cho thấy, truyền thông đúng hướng đã tạo ra những chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động của nông dân. Trong bối cảnh Thủ đô hiện không còn hộ nghèo theo chuẩn đa chiều, vai trò của công tác truyền thông càng được thể hiện rõ ở việc ngăn ngừa tái nghèo, nâng cao chất lượng sống và khơi dậy khát vọng làm giàu bền vững. Nhiều mô hình nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế tập thể, khởi nghiệp nông thôn do Hội Nông dân Hà Nội tuyên truyền, nhân rộng đã trở thành nguồn cảm hứng, tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trong cộng đồng.

Hội Nông dân Hà Nội tăng cường tặng quà, chăm lo hộ khó khăn. Ảnh: Sơn Tùng

Quan trọng hơn, truyền thông giảm nghèo không chỉ là cung cấp thông tin một chiều mà còn giúp người dân hiểu đầy đủ, đúng đắn chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, từ đó từng bước thay đổi tư duy, xóa bỏ tâm lý trông chờ, ỷ lại vào hỗ trợ. Thông qua các kênh truyền thông của Hội, nông dân được tiếp cận kiến thức sản xuất, thị trường, chuyển đổi số, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, qua đó nâng cao năng lực tự chủ trong phát triển kinh tế gia đình.

Có thể khẳng định, chính sự đổi mới trong công tác truyền thông, lấy người nông dân làm trung tâm, lấy điển hình thực tiễn làm minh chứng sống động, đã góp phần quan trọng giúp giảm nghèo bền vững đi vào chiều sâu, bền chắc hơn – không chỉ ở những địa bàn khó khăn, mà cả ở các đô thị lớn như Hà Nội, nơi mục tiêu đã chuyển từ “thoát nghèo” sang vươn lên khá giả, giàu bền vững.

Từ “cho” sang “đồng hành”

Theo Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn, trong bối cảnh hiện nay, công tác giảm nghèo bền vững đòi hỏi những đổi mới mạnh mẽ.

Trước hết là tích hợp, lồng ghép chính sách, tối ưu hóa nguồn lực, tránh chồng chéo, lãng phí; đồng thời đưa mục tiêu giảm nghèo trở thành nội dung xuyên suốt trong các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Thứ hai, cần tiếp tục thực hiện chuẩn nghèo đa chiều, không chỉ nhìn vào thu nhập mà còn quan tâm đến các chiều thiếu hụt về y tế, giáo dục, nhà ở, tiếp cận thông tin. Quan trọng hơn là chuyển từ "cho" sang "hỗ trợ" để người dân có khả năng tự vươn lên.

Thứ ba là kiện toàn bộ máy và nâng cao năng lực cán bộ, đặc biệt ở cấp cơ sở; tăng cường phân cấp, phân quyền, bảo đảm cán bộ làm công tác giảm nghèo nắm vững chính sách, có kỹ năng vận động và hỗ trợ người dân hiệu quả. Bên cạnh đó, cần phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, huy động nguồn lực xã hội và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, giám sát chương trình, bảo đảm minh bạch, khách quan.

Giảm nghèo bền vững trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi sự đổi mới căn bản về tư duy và cách làm thông qua nhiều hoạt động hỗ trợ đa dạng như hỗ trợ việc làm, tiêu thụ sản phẩm nông sản... Ảnh: Sơn Tùng

Đóng góp vào thành công chung đó, Hội Nông dân Hà Nội đã và đang thể hiện rõ vai trò là lực lượng nòng cốt trong hỗ trợ nông dân giảm nghèo bền vững trên địa bàn Thủ đô. Toàn thành phố hiện có 79 Hội cấp xã, hơn 415.000 hội viên với hệ thống chi hội, tổ hội rộng khắp. Quỹ Hội đạt gần 110 tỷ đồng, bình quân 250.000 đồng/hội viên, tạo nguồn lực quan trọng hỗ trợ sản xuất.

Hội tích cực vận động hội viên tham gia các phong trào đền ơn đáp nghĩa, giúp đỡ người nghèo, người yếu thế, hỗ trợ kịp thời các hộ bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh. Thời gian qua, Hội đã phối hợp tặng hơn 19.000 suất quà với tổng trị giá trên 9,3 tỷ đồng, góp phần chia sẻ khó khăn với nông dân.

Phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững” được triển khai sâu rộng, trở thành động lực quan trọng khơi dậy tinh thần vượt khó, sáng tạo của nông dân Thủ đô. Đến nay, đã có hơn 283.000 lượt hộ đăng ký danh hiệu sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp. Hội cũng triển khai hàng trăm mô hình bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới; hỗ trợ phát triển nông nghiệp hữu cơ, sinh thái, tuần hoàn, công nghệ cao, hình thành nhiều chuỗi liên kết và sản phẩm OCOP, tạo sinh kế ổn định cho nông dân. Hoạt động đào tạo nghề, hỗ trợ vốn, tín dụng được thực hiện bài bản, hiệu quả. Tính đến hết tháng 9/2025, Quỹ Hỗ trợ nông dân các cấp của Hà Nội đạt hơn 844 tỷ đồng, giúp hàng chục nghìn hộ nông dân phát triển sản xuất, từng bước thoát nghèo.

Theo Chủ tịch Hội Nông dân Hà Nội Phạm Hải Hoa, giảm nghèo bền vững trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi sự đổi mới căn bản về tư duy và cách làm, trong đó trọng tâm là chuyển từ hỗ trợ mang tính “cho - nhận” sang đồng hành, hỗ trợ có điều kiện, giúp người nghèo và cận nghèo tự đứng vững bằng năng lực bản thân. Thay vì hỗ trợ tài chính một chiều, tập trung vào các giải pháp căn cơ như hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề, kết nối thị trường, tạo việc làm ổn định, qua đó hình thành nguồn thu nhập bền vững và lâu dài cho từng hộ gia đình.

Bà Phạm Hải Hoa nhấn mạnh, chính sách giảm nghèo không thể áp dụng một cách cào bằng mà phải linh hoạt, sát thực tiễn, xuất phát từ đặc điểm, nguyên nhân nghèo và lợi thế riêng từng vùng, từng hộ. Giảm nghèo cần được gắn chặt với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, phát triển chuỗi giá trị nông sản, du lịch cộng đồng, làng nghề truyền thống, các mô hình kinh tế tập thể, nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp công nghệ cao. Đây không chỉ là giải pháp tạo sinh kế trước mắt mà còn là hướng đi chiến lược, giúp người dân nâng cao giá trị lao động, tăng sức cạnh tranh, chủ động hội nhập thị trường.

Với cách tiếp cận đó, Hội Nông dân Việt Nam nói chung và Hội Nông dân Hà Nội nói riêng đang từng bước khẳng định vai trò “bà đỡ” của nông dân, vừa hỗ trợ, vừa dẫn dắt, vừa khơi dậy tinh thần tự lực, tự cường trong mỗi hội viên. Chính sự đồng hành bền bỉ này đang góp phần hiện thực hóa mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bền vững, không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu chính đáng, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trên hành trình phát triển của Thủ đô và đất nước.

Bạch Thanh