Hợp nhất Tây Ninh và Long An: Định hình lại không gian phát triển
Khi hợp nhất với Long An - địa phương có lợi thế về phát triển công nghiệp và sở hữu Cảng quốc tế Long An, Tây Ninh sẽ có thêm không gian chiến lược để phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch...
Ủy ban Nhân dân một xã biên giới ở Tây Ninh. (Nguồn: TTXVN)
Trong bối cảnh hai tỉnh Tây Ninh và Long An đã sẵn sàng các thủ tục hợp nhất thành một đơn vị hành chính mới và lấy tên gọi là Tây Ninh, việc định hình lại không gian phát triển, mô hình tăng trưởng và tầm nhìn chiến lược trở nên cấp thiết.
Việc tái cấu trúc địa giới hành chính mở ra cơ hội phát huy liên kết vùng nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức trong quản trị và phân bổ nguồn lực.
Phóng viên TTXVN thực hiện chùm 2 bài viết nhằm phân tích sâu các vấn đề cốt lõi và giải pháp chiến lược để Tây Ninh phát triển bền vững trong giai đoạn mới.
Tây Ninh - vùng đất biên giới phía Tây Nam Tổ quốc giữ vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế, quốc phòng-an ninh và hợp tác quốc tế. Địa phương có gần 240km đường biên giới tiếp giáp ba tỉnh của Vương quốc Campuchia và sở hữu hệ thống cửa khẩu quốc tế trọng yếu (Mộc Bài, Xa Mát, Tân Nam), 3 cửa khẩu chính là: Chàng Riệc, Kà Tum, Phước Tân cùng 10 cửa khẩu phụ.
Tỉnh là cầu nối quan trọng giữa Việt Nam với Campuchia và các quốc gia ASEAN. Vị trí chiến lược này khiến Tây Ninh đối mặt với những nguy cơ tiềm ẩn về an ninh, quốc phòng, xuất, nhập cảnh, buôn lậu và gian lận thương mại.
Giữ vững ổn định ở khu vực ngoại biên không chỉ là nhiệm vụ an ninh mà còn là điều kiện tiên quyết cho phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.
Những thách thức và bước ngoặt
Bên cạnh những lợi thế về địa lý, hạ tầng giao thông và tiềm năng phát triển du lịch, Tây Ninh đang nỗ lực trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy hành chính nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, tiết kiệm nguồn lực và mở rộng không gian phát triển.
Sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính theo chỉ đạo Trung ương, tỉnh đã cắt giảm các cơ quan, đơn vị cấp xã và sở, ngành, mở ra kỳ vọng về một bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu quả hơn. Những thay đổi mang tính bước ngoặt này đang đặt Tây Ninh trước những cơ hội lớn cũng như nhiều thách thức trong quá trình phát triển toàn diện và bền vững.
Theo Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Tây Ninh Nguyễn Thị Thanh Nhàn, quá trình tinh gọn tổ chức bộ máy hành chính theo chủ trương của Đảng có thể tạo ra một số thách thức nhất định đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh như: tình trạng gia tăng dân số, lao động, giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu, thành phần dân cư; quản lý kiến trúc cảnh quan và môi trường; bảo đảm trật tự, an toàn, xã hội…
Giải quyết thủ tục hành chính cho người dân dần được số hóa trên các nền tảng dịch vụ công tại một xã ở Tây Ninh. (Ảnh: Giang Phương/TTXVN)
Trên phương diện kinh tế, dù tốc độ tăng trưởng GRDP năm 2024 đạt 8,45% (cao hơn mức bình quân cả nước) nhưng việc hoàn thành các chỉ tiêu phát triển theo Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ tỉnh vẫn là thách thức không nhỏ. Nguồn lực đầu tư cho giai đoạn 2025-2030 chưa đủ mạnh, quỹ đất công nghiệp và đô thị còn hạn chế; trong khi yêu cầu về hạ tầng cho các dự án trọng điểm ngày càng cấp thiết.
Nội lực kinh tế yếu, sức cạnh tranh thấp và nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu chuyển đổi đang kìm hãm khả năng bứt phá của tỉnh trong giai đoạn mới.
Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh Tây Ninh Đoàn Trung Kiên nhận định tỉnh giữ vai trò cửa ngõ giao thương quan trọng, kết nối vùng Đông Nam Bộ với Campuchia và các quốc gia Đông Nam Á thông qua hệ thống cửa khẩu quốc tế.
Khi hợp nhất với Long An - địa phương có lợi thế về phát triển công nghiệp và sở hữu cảng quốc tế Long An, Tây Ninh sẽ có thêm không gian chiến lược để phát triển thương mại, dịch vụ, du lịch và nông nghiệp công nghệ cao. Hai tỉnh có tiềm năng bổ trợ cho nhau, tạo động lực tăng trưởng mới cho khu vực.
"Tuy nhiên, quá trình hợp nhất cũng đặt ra không ít thách thức. Trước hết là vấn đề quản lý biên giới khi tỉnh mới sẽ có chiều dài đường biên giới với Campuchia lên đến hơn 370 km. Điều này đòi hỏi giải pháp quản trị biên giới linh hoạt nhằm đảm bảo an ninh quốc gia. Đồng thời, việc tích hợp các quy hoạch phát triển đã được Chính phủ phê duyệt cũng đặt ra yêu cầu cần rà soát, điều chỉnh hợp lý để xác định rõ các trung tâm công nghiệp, thương mại, du lịch, nông nghiệp công nghệ cao...," Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh Tây Ninh nhấn mạnh.
Cùng với đó, việc thể chế hóa bộ máy hành chính và năng lực quản trị địa phương cũng là vấn đề cấp thiết. Khi không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện, mở rộng đơn vị cấp xã, khối lượng công việc cấp tỉnh và xã sẽ tăng mạnh. Điều này đòi hỏi thời gian thích nghi và điều chỉnh mô hình tổ chức để vận hành hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Đổi mới tư duy phát triển
Trước yêu cầu phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, Tây Ninh xác định cải cách thể chế, chuyển đổi số và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ là những đột phá then chốt. Với tinh thần dám nghĩ, dám làm, tỉnh đang kiến tạo nền tảng vững chắc cho một mô hình phát triển năng động, hiện đại, bắt nhịp xu thế thời đại và phục vụ tốt hơn người dân, doanh nghiệp.
Thạc sỹ Huỳnh Huy Cường, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Tây Ninh, cho rằng việc hợp nhất hai tỉnh Tây Ninh và Long An là một chủ trương lớn, mang tính chiến lược lâu dài, mở ra nhiều cơ hội cho cộng đồng doanh nghiệp cũng như người dân hai địa phương.
Hoạt động tại một doanh nghiệp ở Tây Ninh. (Nguồn: TTXVN)
Trên phương diện kinh doanh, sự hợp nhất này sẽ tạo ra không gian kinh tế rộng lớn hơn, gia tăng khả năng kết nối vùng, thúc đẩy phát triển hạ tầng logistics và mở rộng thị trường tiêu thụ. Doanh nghiệp có thể tận dụng hiệu quả hơn nguồn lực về lao động, đất đai và cơ chế chính sách đồng bộ để mở rộng quy mô đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Tuy nhiên, theo Thạc sỹ Huỳnh Huy Cường, sau khi hợp nhất, doanh nghiệp có thể sẽ phải đối mặt với một số khó khăn như: sự chênh lệch trong mô hình quản lý, hệ thống thuế và quy hoạch phát triển giữa hai địa phương đòi hỏi thời gian để thống nhất và điều chỉnh phù hợp.
Dù còn thách thức nhưng phần lớn doanh nghiệp và người dân Tây Ninh đều đồng thuận và kỳ vọng vào một bước chuyển mình mạnh mẽ; đồng thời tin tưởng rằng với sự chỉ đạo quyết liệt của Trung ương và quyết tâm của địa phương, việc hợp nhất sẽ tạo động lực mới cho tăng trưởng, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế vùng, đóng góp thiết thực vào sự phát triển chung của đất nước.
Theo Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Quốc Sửu, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công, việc hợp nhất các tỉnh hiện nay là một bước đi chưa có tiền lệ, đòi hỏi bộ máy lãnh đạo phải có tư duy linh hoạt theo phương châm "vừa chạy vừa xếp hàng."
Trong bối cảnh đó, Tây Ninh cần nhìn nhận lại mô hình tổ chức chính quyền địa phương với hai cấp hành chính tỉnh và xã; trong đó cấp xã không còn là "cấp thấp nhất" mà là "cấp gần dân nhất."
Đội ngũ cán bộ, công chức phải chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy phục vụ, kiến tạo. Việc tái cấu trúc hành chính cần xác định rõ đặc thù chính trị, văn hóa, kinh tế của tỉnh mới; đồng thời cần bám sát các nghị quyết quan trọng của Trung ương để vận dụng chặt chẽ vào thực tiễn và chiến lược phát triển của địa phương.
Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh Tây Ninh Đoàn Trung Kiên cho biết sau khi hợp nhất hai tỉnh Tây Ninh và Long An, để giải quyết các thách thức, tỉnh đã đề ra nhiều giải pháp để hoàn thiện thể chế, bố trí nhân sự phù hợp cho các chính quyền, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và công tác dịch vụ công. Địa phương thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ trong "bình dân học vụ số" cho người dân.
Tây Ninh sẽ đẩy mạnh các giải pháp về tham vấn xã hội, giữ gìn, bảo tồn văn hóa của các địa phương. Cùng với đó, tỉnh nâng cao năng lực quản trị cho đội ngũ cán bộ, công chức để đáp ứng được nhu cầu nhiệm vụ trong bối cảnh mới, đặc biệt là đội ngũ cán bộ cấp xã.
Địa phương chuyển đổi mạnh mẽ mô hình tăng trưởng gắn với chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn và sử dụng năng lượng tái tạo… tích cực triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Ban Chấp hành Trung ương về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia./.
