HTX thành công vượt trội nhờ bứt khỏi lối mòn, thay đổi tư duy trước khi thay đổi công nghệ

HTX Nông nghiệp dịch vụ thương mại Tân Hòa (xã Tân Hòa, nay là xã Ea Wer, tỉnh Đắk Lắk) là một minh chứng rõ nét cho tư duy “sinh ra đã số hóa”. Ngay từ những ngày đầu thành lập, HTX đã xác định xây dựng một mô hình nông nghiệp có quy mô, tổ chức tập trung và được quản lý bằng công nghệ.

Sẵn sàng tiếp cận công nghệ

Đây không phải là lựa chọn ngẫu hứng, mà xuất phát từ việc đánh giá đúng lợi thế nội tại của HTX. Ông Vũ Đăng Minh, Giám đốc HTX Nông nghiệp dịch vụ thương mại Tân Hòa cho hay, ngay từ những ngày đầu mới thành lập, HTX đã tập trung xây dựng một HTX nông nghiệp có quy mô, tập trung và hiện đại, được quản lý bằng công nghệ.

Trên nền tảng tư duy mới, cùng 60% nhân lực là những người trẻ, HTX Tân Hòa không đi theo lối mòn sản xuất nông nghiệp truyền thống, mà chủ động cập nhật các xu hướng mới trong sản xuất, bán hàng, từng bước đưa công nghệ số vào mọi khâu quản trị và điều hành.

Nhiều HTX, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang chủ động nhập cuộc số hóa.

Điểm nổi bật của Tân Hòa là cách tiếp cận công nghệ mang tính linh hoạt và thực dụng. Thay vì đầu tư dàn trải, HTX tập trung ứng dụng những công cụ số phù hợp với quy mô và năng lực hiện có. Việc áp dụng trí tuệ nhân tạo vào viết bài, làm video quảng bá sản phẩm cho thấy một tư duy rất mới của lãnh đạo HTX.

Với HTX Tân Hòa, công nghệ không chỉ nằm trong nhà xưởng, cánh đồng, mà còn ở không gian số, nơi quyết định khả năng tiếp cận người tiêu dùng. Các nền tảng thương mại điện tử như TikTok, Shopee, Lazada, Nông sản Đắk Lắk hay VDONE không đơn thuần là kênh bán hàng, mà trở thành “cửa sổ” để sản phẩm của HTX hiện diện trên thị trường rộng lớn hơn, vượt qua giới hạn địa lý của một địa phương miền núi.

Không dừng lại ở đó, HTX Tân Hòa còn xây dựng lộ trình phát triển công nghệ mang tính dài hạn. Kế hoạch dán tem mã định danh cho từng cây trồng, xây dựng vườn nhãn hữu cơ, gắn camera và chip điện tử để người tiêu dùng có thể theo dõi trực tiếp quá trình sinh trưởng của sản phẩm cho thấy tầm nhìn vượt ra ngoài mục tiêu lợi nhuận trước mắt.

Trong quá trình xây dựng thương hiệu, khoa học công nghệ được HTX sử dụng như một công cụ tạo dựng niềm tin thị trường, minh bạch hóa sản xuất, đồng thời nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản.

Dự kiến năm 2026 – 2027, HTX sẽ dán tem mã định danh từng cây, xây dựng vườn nhãn hữu cơ, gắn camera, chiip điện tử để người dùng có thể trực tiếp xem và đặt mua trước. Đồng thời, giúp HTX có thể theo dõi quá trình sinh trưởng của sản phẩm trên toàn diện tích của mình.

Việc người tiêu dùng có thể “xem trước, đặt trước” không chỉ là trải nghiệm mới, mà còn là bước chuyển quan trọng từ bán cái mình có sang bán cái thị trường cần của các thành viên HTX, một nguyên tắc cốt lõi của kinh tế hiện đại.

Chủ động vượt qua thách thức

Nếu Tân Hòa là hình ảnh của một HTX trẻ, thuận lợi về nhân lực số, thì HTX Nông nghiệp dịch vụ du lịch ROFC (xã Ea Tóh, nay là xã Dliêya, tỉnh Đắk Lắk), lại là câu chuyện của sự kiên trì và thay đổi từng bước trong điều kiện khó khăn hơn nhiều.

Ông Nguyễn Đại Dương, Giám đốc HTX Nông nghiệp dịch vụ du lịch ROFC cho biết, HTX có 12 thành viên, 70 thành viên liên kết, với tổng diện tích 200 ha gồm sầu riêng, cà phê, mắc ca...

Số hóa là con đường giúp HTX, doanh nghiệp đưa nông sản đến gần với người tiêu dùng hơn.

HTX ROFC xuất phát điểm với nhiều thách thức khi chỉ có khoảng 30% đội ngũ là nhân sự trẻ, phần lớn thành viên HTX là nông dân quen với phương thức sản xuất truyền thống. Từ thực trạng sản xuất manh mún, mạnh ai nấy làm, HTX đã chọn cách thay đổi tư duy trước khi thay đổi công nghệ.

Theo đó, Ban quản lý HTX kiên trì tuyên truyền, làm gương, từng bước thuyết phục thành viên chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ, tự phát sang sản xuất theo hướng hữu cơ, có quy trình, có kiểm soát.

Khoa học kỹ thuật được đưa vào sản xuất không phải bằng những khẩu hiệu chung chung, mà thông qua việc theo dõi, học hỏi các quy trình mới từ những đơn vị chuyên môn như Trung tâm Giống cây trồng Eakmat Tây Nguyên, sau đó vận động thành viên áp dụng phù hợp với điều kiện thực tế của từng hộ.

Chính sự kết hợp giữa tri thức khoa học và kinh nghiệm bản địa đã tạo nên bước chuyển rõ rệt trong chất lượng sản phẩm của ROFC. Cà phê của HTX đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao, được các chuỗi cửa hàng tại Hà Nội, TP. HCM, Thanh Hóa thu mua với giá cao hơn thị trường, không chỉ là kết quả của một quy trình sản xuất mới, mà là minh chứng cho hiệu quả của việc tổ chức lại sản xuất trên nền tảng khoa học công nghệ.

Niềm tin của thành viên được củng cố, tạo tiền đề để HTX mạnh dạn đầu tư hơn 2 tỷ đồng vào máy móc, thiết bị, kho bãi, từng bước chuyên nghiệp hóa dây chuyền sản xuất.

Song song với hiện đại hóa sản xuất, ROFC cũng chú trọng ứng dụng công nghệ số trong quảng bá và tiêu thụ sản phẩm. Các kênh Facebook, Zalo, Shopee không chỉ giúp HTX tiếp cận khách hàng mới, mà còn tạo ra sự kết nối trực tiếp giữa người sản xuất và người tiêu dùng.

Xa hơn, việc hướng tới ứng dụng công nghệ số trong kiểm soát chất lượng, quản lý nguồn gốc, giám sát chuỗi cung ứng cho thấy ROFC đã chuyển từ tư duy “làm nông” sang tư duy “kinh doanh nông nghiệp”, trong đó dữ liệu và công nghệ trở thành yếu tố cốt lõi.

Nhìn từ hai mô hình HTX Tân Hòa và ROFC có thể thấy thành công của các HTX điển hình không đến từ việc sao chép máy móc các mô hình bên ngoài, mà từ khả năng sáng tạo dựa trên điều kiện cụ thể của địa phương. Điểm chung của cả 2 HTX là tinh thần dám thay đổi, dám đầu tư cho tri thức và công nghệ, coi đây là con đường tất yếu để nâng cao giá trị sản phẩm và vị thế của HTX trên thị trường.

Những thay đổi trong tư duy sản xuất, kiên trì học hỏi, dám thay đổi, sáng tạo từ thực tiễn địa phương của các HTX trên cũng đúng với tinh thần của Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Ở nhiều địa phương, tinh thần của Nghị quyết 57 đã tạo ra một tinh thần mới, cũng là một cơ hội lớn để các HTX nông nghiệp bứt phá, tăng năng suất, nâng cao giá trị gia tăng.

An Chi