Hướng đầu tư dự án mở rộng, nâng cấp QL14D Quảng Nam gặp khó

Ngày 27/7, UBND tỉnh Quảng Nam đã có công văn gửi Bộ GTVT về kết quả nghiên cứu các phương án mở rộng, nâng cấp quốc lộ 14D (QL14D).

Theo UBND tỉnh Quảng Nam, theo ý kiến của Bộ GTVT tại công văn đã ban hành ngày 7/10/2022, phương án đầu tư tuyến đường nối từ cửa khẩu Nam Giang đến cảng biển Quảng Nam hoàn toàn mới không khả thi và đề xuất UBND tỉnh Quảng Nam nghiên cứu phương án mở rộng tuyến hiện trạng theo hình thức doanh nghiệp đầu tư không hoàn lại.

QL14D, đoạn cửa khẩu quốc tế Nam Giang (Ảnh: Báo Quảng Nam).

Theo đề xuất này, UBND tỉnh Quảng Nam đã làm việc, xúc tiến mời gọi đầu tư nhưng hiện nay không có doanh nghiệp tài trợ nguồn vốn để đầu tư theo hình thức trên.

Không thể đầu tư theo hình thức BOT

UBND tỉnh Quảng Nam cho hay, đối với phương án đầu tư theo hình thức BOT trên tuyến đường hiện có, Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải đề xuất 2 phương án đầu tư.

Theo đó, phương án 1 là đầu tư mở rộng toàn tuyến theo quy hoạch với tổng mức đầu tư khoảng 2.640 tỷ đồng. Cơ cấu nguồn vốn gồm ngân sách hỗ trợ 1.914 tỷ đồng, tương đương 72,5% tổng mức đầu tư, nếu chỉ thu phí xe thông quan qua cửa khẩu Nam Giang thì tăng lên 2.186 tỷ đồng, tương đương 82,8% tổng mức đầu tư. Phần còn lại nhà đầu tư thu phí hoàn vốn trong khoảng 20 năm.

Phương án 2 là đầu tư mở rộng các đoạn hiện có tiêu chuẩn kỹ thuật thấp và nâng cấp một số đoạn xuống cấp, với tổng mức đầu tư khoảng 730 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách hỗ trợ 310,4 tỷ đồng, tương đương 42,5% tổng mức đầu tư, phần còn lại nhà đầu tư thu phí hoàn vốn với xe tải thông quan qua cửa khẩu Nam Giang trong khoảng 20 năm.

Theo UBND tỉnh Quảng Nam, các phương án nêu trên lại vướng mắc về pháp lý. Cu thể, theo Điều 45 của Luật Đầu tư theo phương thức đổi tác công tư thì hình thức BOT chỉ áp dụng đối với công trình xây dựng, kinh doanh, vận hành. Nghị quyết số 437/NQ-UBTVQH14 ngày 21/10/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là "chỉ áp dụng đối với các tuyển đường mới để bảo đảm quyền lựa chọn cho người dân, không đầu tư các dự án cải tạo, nâng cấp các tuyến đường độc đạo hiện hữu".

Ngoài ra, đối với phương án 1 nêu trên, tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia tương đương 72,5% tổng mức đầu tư, không phù hợp với quy định tại Điều 69 của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, là tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia dự án PPP không quá 50% tổng mức đầu tư.

Mặt khác, trường hợp đầu tư với phương án 2 nêu trên thì tổng mức đầu tư thấp (730 tỷ đồng), công trình chỉ được cải tạo cục bộ, vốn nhà nước phải tham gia 42,5% nhưng thời gian nhà đầu tư thu phí kéo dài 20 năm sẽ không hiệu quả.

"Do vậy, UBND tỉnh Quảng Nam kiến nghị không thực hiện phương án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT", công văn nêu.

Kiến nghị đầu tư công

UBND tỉnh Quảng Nam cho hay, hiện nay, lưu lượng hàng hóa thông quan qua cửa khẩu quốc tế Nam Giang ngày càng tăng. Trong 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu tăng 37,25% nhập khẩu tăng 79%, quá cảnh tăng 40% so với cùng kỳ.

"Do đó, việc đầu tư mở rộng, nâng cấp QL14D là rất cần thiết và cấp bách nhưng các hình thức đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) đều không thể thực hiện trong giai đoạn hiện nay", UBND tỉnh Quảng Nam cho biết thêm.

Từ các vướng mắc nêu trên, tại công văn này, UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ có chủ trương dừng nghiên cứu đầu tư dự án mở rộng, nâng cấp QL14D theo hình thức PPP (BOT) để chuyển sang hình thức đầu tư công.

Theo đó, tỉnh đề xuất Chính phủ bố trí nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2020-2025 và 2026-2030 để mở rộng, nâng cấp QL14D nhằm giải quyết nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh tại địa phương.

UBND tỉnh Quảng Nam kiến nghị đầu tư theo 2 giai đoạn gồm: Giai đoạn I (từ nay đến năm 2025) đầu tư mở rộng các đoạn hiện có tiêu chuẩn kỹ thuật thấp và nâng cấp một số đoạn xuống cấp, với tổng mức đầu tư khoảng 730,3 tỷ đồng.

Giai đoạn II (2026-2030) đầu tư mở rộng toàn tuyến theo quy hoạch được duyệt và tiêu chuẩn hiện hành, đảm bảo xe container vận tải đi lại thuận lợi, an toàn với tổng mức đầu tư khoảng 2.000 tỷ đồng.

Vĩnh Nhân