Hương sắc Tết Bắc - Trung - Nam

Ảnh minh họa

Hương vị Tết Bắc

Từ bao đời nay, mỗi khi Tết đến Xuân về, trong các gia đình ở miền Bắc không thể thiếu món bánh chưng. Gói và luộc bánh chưng đã trở thành một tập quán, văn hóa trong các gia đình người Việt, đặc biệt là phía Bắc.

Bánh chưng ăn dễ ngán nên cần có thêm đĩa dưa hành muối. Đặc biệt, trên mâm cỗ cổ truyền của người miền Bắc không thể thiếu món giò lụa và thịt gà luộc được rắc vài sợi lá chanh.

Ngoài ra, người miền Bắc còn có món thịt đông ăn trong 3 ngày Tết, đây là món ăn dễ làm lại rất phù hợp với khí hậu lạnh.

Bà Nhâm Thị Châu, 70 tuổi, ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, cho biết: "Những ngày cận Tết, gia đình tôi thường tổ chức một ngày để gói bánh chưng. Hoạt động này làm cho các thành viên trong gia đình được gắn kết với nhau và mọi người từ nhiều vùng miền khác trở về được quây quần bên nhau trong dịp đặc biệt này, được cảm nhận không khí Tết đang đến rất gần".

Ảnh minh họa

Chị Nguyễn Hương Trà, con gái bà Châu, tâm sự: "Tất cả con cháu tụ tập lại ngày Tết để gói bánh chưng, đơn giản không chỉ là chiếc bánh, mà là nơi để gia đình đoàn tụ sau một năm làm việc. Chúng tôi cảm thấy rất vui, các thành viên được gắn kết với nhau hơn, con cháu cũng rất vui vẻ và hào hứng khi được học gói bánh".

Để làm ra được một chiếc bánh chưng truyền thống đẹp mắt và thơm ngon, với những nguyên liệu chính, gồm: gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn; đòi hỏi bàn tay khéo léo gói gọn lại thành chiếc bánh vuông vắn. Đối với nhiều người, việc học hỏi từ các thế hệ trước để tự tay mình gói được một chiếc bánh truyền thống này là điều vô cùng ý nghĩa.

Luộc bánh chưng ngày Tết

Vào những ngày cuối năm, các gia đình ở miền Bắc ai ai cũng mong sớm hoàn thành công việc của mình để được về đoàn tụ với gia đình. Bởi ai cũng hào hứng muốn được cùng với gia đình quây quần gói bánh chưng dâng cúng tổ tiên, ông bà.

Với nhiều thế hệ, chiếc bánh chưng là niềm hân hoan của ngày Tết sum họp, đoàn tụ. Những chiếc bánh đẹp, dày dặn, vuông thành sắc cạnh được dành riêng để bày bàn thờ, bánh nhỏ gói riêng cho con trẻ như món quà đầu năm...

Nắng gió Tây Nguyên lan tỏa sắc Xuân

Nhanh tay cất vó mẻ cá cơm cuối năm trước khi nghỉ Tết, vợ chồng bà Đoàn Thị Vân (ở làng chài Sê San 4, xã Ia Tơi, huyện Ia H'Drai, tỉnh Kon Tum) nhanh chóng trở về nhà bè để sơ chế món ăn đặc sản của lòng hồ Sê San. Bà Vân cho biết, một phần cá sẽ được rửa sạch, phơi khô; phần còn lại được chế biến thành bánh tráng cá cơm, đặc sản của huyện Ia H'Drai.

Ảnh minh họa

Nằm giữa địa phận hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum, hồ Sê San được hình thành từ việc ngăn dòng thủy điện Sê San 4, trở thành nơi sinh sống của nhiều hộ dân. "Từ khoảng chiều ngày 28 tháng Chạp, các bà, các dì cùng nhau rửa lá, chuẩn bị gạo, thịt để gói bánh tét. Dù ở trên đất liền hay ở dưới bè, chúng tôi cũng sẽ mang bánh đi biếu các gia đình", bà Vân cho hay.

Khi những đòn bánh tét được đặt ngay ngắn lên bàn thờ cũng là lúc mọi người quây quần bên nhau đón chào năm mới. Bên mâm cơm không thể thiếu thịt kho hột vịt, canh khổ qua và nồi lẩu mắm nghi ngút hương thơm, các gia đình cùng nhau tổng kết công việc, chuyện buồn chuyện vui đã qua trong năm cũ và lấy đó làm động lực phấn đấu cho năm sau.

Còn tại khu vực biên giới xa xôi của vùng đất Gia Lai, có một ngôi làng mang tên Triêl (xã Ia Pnôn, huyện Đức Cơ).

Ảnh minh họa

Đây là nơi cư trú của 92 hộ dân người Gia Rai. Dù Tết cổ truyền của đồng bào Gia Rai không trùng với Tết Nguyên đán nhưng gia đình bà H'Phin cùng những người dân làng Triêl vẫn dọn dẹp nhà cửa tươm tất để vui đón xuân cùng người dân cả nước.

Trải một manh chiếu nhỏ, bà H'Phin rót ra một ít rượu ngon. Chuyện xưa, chuyện nay cứ thế rôm rả bên thềm nhà cùng người làng và các con cháu. Ngoài kia, những vườn điều, vườn cà phê đang trổ bông, báo hiệu mùa xuân mới ngập tràn sắc hương trên dải đất đỏ thắm thiết nghĩa tình.

Xuân phương Nam

Mở khúc nhạc đã quen thuộc với bao người vào dịp cuối năm: "Xuân đã về, xuân đã về, kìa bao ánh Xuân về tràn lan mênh mông …", chị Nguyễn Phương Chi (ngụ tại xã Xuân Thới Thượng, huyện Hóc Môn, TPHCM) bắt đầu công việc lặt lá mai đón Tết.

Múa lân trong ngày Tết

Năm nay, thành phố có những cơn mưa trái mùa khi thời tiết đã chuyển vào mùa khô, nên vài cây mai trong sân vườn nhà chị đã bung cánh sớm trước Tết vài tuần. Nhưng không sao. "Mai nở vàng lúc nào là mình vui lúc đó. Xuân ở trong lòng mà!", chị Chi cười nói.

Càng vào những ngày Tết, nắng càng vàng đượm. Ngoài trời nóng nhưng chỉ cần lọt vào trong nhà là cảm nhận được ngay sự mát mẻ dễ chịu. Lặt lá mai được 10 ngày, chị Chi ngày nào cũng ra vườn coi nụ mai trổ thế nào rồi tranh thủ vào bếp làm dưa giá, củ kiệu, đặt mối quen giao thịt heo ngon để kho hột vịt, hầm khổ qua nhồi thịt.

Chộn rộn mà vui. Gia đình theo Công giáo, nên chị Nguyễn Phương Chi và chị em trong nhà làm các việc trưng bày trái cây, hoa trên bàn thờ ba má. Mọi việc sẽ hoàn tất vào sáng ngày cuối năm, để vợ chồng chị thong thả ngồi cắn hạt dưa, ngắm chậu mai đã được trưng trong phòng khách. Chị Chi pha mấy ly cà phê, cả nhà nhâm nhi nói chuyện phiếm.

Ngày mùng Một, hiếm ai tới nhà ai chơi. Bạn bè chị Chi nhiều người đã đóng cửa đi du lịch, đường sá vắng vẻ hơn rất nhiều so với ngày thường. Bình yên vô cùng.

Bánh tét

Còn chị Trinh Nguyễn (ngụ thành phố Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh) cho biết, cách chuẩn bị Tết ở miền Tây Nam bộ thêm các món làm khô: Khô cá lóc xẻ, lóc xương, khô cá kèo, tép ruộng phơi khô bóc vỏ.

"Tui làm dài dài đến khoảng giữa tháng (Chạp) thì bắt đầu làm dưa kiệu. Kiệu mua nguyên củ, về cắt gốc và ngọn sạch sẽ rồi ướp đường làm dưa. Sau đó, tui còn làm mứt dừa, mứt mãng cầu, mứt chuối gừng, xong mấy loại mứt này thì bắt đầu dọn dẹp nhà cửa", chị Trinh Nguyễn kể.

Sáng ngày 27 Tết, chị và mọi người trong nhà bắt đầu gói bánh tét, làm pate, chả lụa và giò thủ. Mấy món này gói và nấu sáng đêm, làm sao để kịp làm thêm các món khác cho mâm cúng ông bà tổ tiên.

Ảnh minh họa

Mấy món đó là thịt kho hột vịt, khổ qua nhồi cá thác lác với thịt bằm hầm, củ quả xào thập cẩm, gà luộc hoặc khìa nước dừa. Đủ đồ ăn ở nhà bếp rồi thì tính sang đồ chơi. Nhà trên sẽ dọn dẹp sạch sẽ để trưng bày trái cây, hoa mai.

"Nhiều người thân hoặc bạn bè tui có thể tối giao thừa đi tới chùa thắp nhang, xin xăm, còn tui thì ở nhà nghe nhạc và coi phim", chị Trinh Nguyễn chia sẻ.

Một cái Tết ấm áp, vui vầy, không quá cầu kỳ nhưng đủ vui, chính là thể hiện sự trân trọng sự đủ đầy mà cuộc đời đã mang lại cho con người. Xuân đã về trên khắp miền đất Việt, những khát vọng luôn ở phía trước, những ước mơ luôn được duy trì, và niềm hạnh phúc sẽ ở trong tâm tưởng của người dân khắp nơi.

An Nhi - Văn Long - Yên Minh