Hướng tới hoàn thuế GTGT tự động, doanh nghiệp không phải chờ mòn mỏi

Ngày 16-10, tại Hà Nội, Tạp chí Kinh tế - Tài chính (thuộc Bộ Tài chính) tổ chức tọa đàm “Hoàn thiện chính sách thuế, hải quan, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển”.

Hoàn thiện chính sách thuế để hỗ trợ doanh nghiệp

Phát biểu tại tọa đàm, ông Đặng Ngọc Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế cho biết, trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều biến động, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách tài khóa hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi, phát triển như các nghị quyết đã đề ra. Trong số đó, chính sách thuế đóng vai trò then chốt, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh và khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Ông Đặng Ngọc Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế thông tin về cải cách chính sách thuế. Ảnh: MINH TRÚC

Đơn cử, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp số 67 đã giữ nguyên thuế suất phổ thông 20%, đồng thời áp dụng mức 15% cho doanh nghiệp doanh thu dưới 3 tỷ đồng/năm, và 17% cho doanh thu từ 3-50 tỷ đồng/năm. “Chính sách mới thể hiện sự quan tâm của Nhà nước, tạo điều kiện tích lũy và mở rộng đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa”, ông Đặng Ngọc Minh cho biết.

Bên cạnh đó, ngành thuế cũng đã triển khai nhiều chính sách gia hạn, miễn giảm thuế, phí, lệ phí với tổng số tiền được hỗ trợ trong 6 tháng đầu năm ước khoảng gần 97.000 tỷ đồng. Song song đó, Cục Thuế đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý thuế, hướng tới nền quản trị hiện đại, minh bạch, giảm gánh nặng hành chính và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Về phía ngành hải quan, ông Trần Đức Hùng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan cho biết, ngành hải quan luôn tiên phong trong cải cách, hiện đại hóa, nhiều năm liền đứng đầu Bộ Tài chính về chỉ số cải cách hành chính.

Cụ thể, đến nay, Cục Hải quan đã rà soát toàn bộ 214 thủ tục hành chính và 29 điều kiện kinh doanh, trình Bộ Tài chính và Chính phủ phê duyệt cắt giảm, đơn giản hóa 39 thủ tục và bãi bỏ 15 điều kiện không cần thiết. Kết quả này vượt chỉ tiêu do Tổng Bí thư Tô Lâm đặt ra đối với ngành hải quan.

Ngành hải quan cũng đang triển khai đề án giảm tỷ lệ kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu, hướng tới năm 2026 đạt tỷ lệ luồng xanh 70%, luồng vàng 25%, luồng đỏ không quá 5%, theo chiến lược “giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm”.

Ở góc độ đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế VCCI đánh giá, những kết quả, hiệu quả từ chính sách pháp luật của lĩnh vực thuế và hải quan đối với doanh nghiệp trong thời gian qua đã tác động tích cực đến cộng đồng doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, khi sửa đổi các chính sách thuế và hải quan, dư luận cũng rất ấn tượng với tinh thần lắng nghe, tham vấn và cầu thị của cơ quan thuế và hải quan. Đơn cử, gần đây nhất là việc sửa đổi Luật Quản lý thuế, khi sửa Luật, các doanh nghiệp rất quan tâm, lo lắng. Mặc dù quy trình sửa luật rất ngắn gọn, rất gấp nhưng Cục Thuế sẵn sàng ngồi với các doanh nghiệp để trao đổi, lấy ý kiến, thảo luận.

Tại tọa đàm, nhiều ý kiến cho rằng cải cách hành chính, chuyển đổi số, cùng sự đồng hành của cơ quan quản lý sẽ tiếp tục là “chìa khóa” giúp doanh nghiệp phát triển nhanh, bền vững, đóng góp tích cực vào tăng trưởng của đất nước.

Hướng tới hoàn thuế GTGT tự động cho doanh nghiệp

Mặc dù nhận định ngành thuế, hải quan đã có những chính sách thay đổi rất tích cực, song, ông Đậu Anh Tuấn cho biết, khi áp dụng Luật thuế GTGT các doanh nghiệp lĩnh vực nông lâm ngư nghiệp gặp rất nhiều khó khăn.

Trước đây khi mua, gom nông sản người dân không phải kê khai thuế, đặc biệt là mua từ khâu thương mại. Và hầu như các doanh nghiệp lớn không thể mua trực tiếp từ bà con nông dân mà đều phải qua khâu thương mại, chính vì vậy họ phải kê khai thuế, điều này làm phát sinh vấn đề.

Thứ nhất, chi phí vốn cao hơn. Lãi suất của các doanh nghiệp xuất khẩu trong lĩnh vực nông lâm ngư nghiệp rất thấp nhưng chi phí vốn cao và họ phải quay vòng vốn trong thời gian đợi hoàn thuế, chính điều này khiến doanh nghiệp gặp rủi ro lớn.

“Doanh nghiệp thu gom từ chục nhà bán nhưng chỉ cần một người bán gặp trục trặc về thuế thì lập tức việc hoàn thuế của họ sẽ bị chậm trễ, phát sinh chi phí, thời gian. Ngoài ra nếu doanh nghiệp xuất khẩu không được hoàn và bị xử phạt còn ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp”.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế VCCI nêu những khó khăn của các ngành hàng với chính sách thuế. Ảnh: MINH TRÚC

Vì vậy, thời gian tới, ông Tuấn hy vọng Cục Thuế sẽ có những chính sách, cách thức áp dụng linh hoạt hơn, phù hợp hơn. Ví dụ áp dụng thuế có lộ trình để thực hiện để doanh nghiệp có cách thức sản xuất, thu gom, vận hành… phù hợp, tránh chuyện ‘đẩy’ doanh nghiệp vào khó khăn, vất vả.

Ngoài ra, ông Tuấn đề nghị, trong thời gian tới cơ chế hoàn thuế sẽ được áp dụng tự động, nhanh chóng như hoàn thuế thu nhập cá nhân. “Khi được tự động nhanh chóng như hoàn thuế cho cá nhân thì doanh nghiệp chỉ cần chờ mấy chục ngày chứ không cần chờ mấy tháng, sẽ giảm bớt khó khăn”, ông Tuấn nói và cho rằng đây là giải pháp cấp bách để hỗ trợ ngành nông lâm ngư nghiệp với hàng triệu bà con nông dân và những thương hiệu nông sản VIệt Nam.

Về vấn đề thuế GTGT với lĩnh vực nông lâm thủy sản, ông Minh nhấn mạnh quan điểm của Bộ Tài chính là lĩnh vực nông lâm thủy sản, đặc biệt hợp tác xã sẽ không phải kê khai, tính thuế. Do đó, thời gian tới Cục Thuế và Bộ Tài chính sẽ tiếp tục kiến nghị với Quốc hội để có biện pháp phù hợp.

Về yêu cầu hoàn thuế tự động như ông Đậu Anh Tuấn đề cập, ông Minh cho biết, đây là một trong những chiến lược của ngành thuế.

Đó là tự động hóa tất cả, đảm bảo nguyên tắc người nộp thuế là tự khai, tự tính, tự nộp và tự chịu trách nhiệm về các thông tin kê khai. Và cơ quan thuế sẽ hỗ trợ cho người dân tuân thủ.

“Tiến tới chúng ta sẽ làm như vậy, tự động hóa kê khai thuế giá trị gia tăng. Người dân, doanh nghiệp không cần kê khai vì cơ bản dữ liệu cơ quan thuế đã có”, ông Minh nói và cho biết, nếu doanh nghiệp không có rủi ro thì việc này hoàn toàn có thể thực hiện được.

Tuy nhiên, ông Minh cũng cho biết nhiều người hiện nay đang đặt ra câu hỏi là nếu có rủi ro thì ai chịu trách nhiệm? Ông Minh cho rằng “cái gì máy làm được thay con người thì đấy là trách nhiệm của máy”, còn nếu đã yêu cầu hoàn thuế tự động nhưng lãnh đạo, cán bộ các cấp chịu trách nhiệm nếu có rủi ro thì sẽ không thể đưa việc hoàn thuế tự động vào thực thi.

“Đến nay chúng tôi vẫn đang bảo vệ quan điểm hệ thống điện tử phải là một thực thể pháp lý, có thẩm quyền trong sự điều hành của lãnh đạo, của cơ quan thuế. Nhưng những công việc có thể tự động hóa được là hệ thống làm chứ không cần con người phải can thiệp”, ông Minh bày tỏ quan điểm.

MINH TRÚC