Hy vọng thương chiến thuế quan không tái diễn

Cuộc thương chiến thuế quan bảo hộ thương mại giữa hai bên khởi đầu bằng việc Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế quan bảo hộ 145% đối với hàng hóa của Trung Quốc. Trung Quốc đáp trả bằng việc áp thuế quan 125% đối với hàng hóa của Mỹ xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc, đồng thời hạn chế xuất khẩu sang Mỹ một số mặt hàng thiết yếu đối với một số ngành công nghệ cao của Mỹ như đất hiếm và kim loại đặc biệt, cũng như kiểm soát một số công ty Mỹ ở Trung Quốc.

Theo thỏa thuận này, Mỹ và Trung Quốc cùng giảm 115% trong hai mức thuế quan bảo hộ thương mại đã áp dụng đối với nhau trong thời gian 90 ngày, thiết lập cơ chế tham vấn và tiếp xúc để trao đổi về quan hệ kinh tế và thương mại song phương, hứa hẹn sẽ sớm nối lại đàm phán thương mại hướng tới cái đích chung là đạt thỏa thuận thương mại mới, giúp định hướng lại và định hình lại toàn bộ mối quan hệ hợp tác kinh tế và thương mại song phương. Ngoài ra, Trung Quốc còn đồng ý dỡ bỏ những rào cản thương mại phi thuế quan đã áp dụng đối với Mỹ.

Mỹ và Trung Quốc gây bất ngờ lớn khi đạt được thỏa thuận thương mại trên, cho dù mới chỉ là thỏa thuận tạm thời. Ông Trump đã làm găng Trung Quốc đến mức độ quyết liệt chưa từng thấy và phía Trung Quốc đáp trả cũng cứng rắn và kiên định. Kinh tế và thương mại thế giới, thị trường tài chính và tiền tệ, chứng khoán và cổ phiếu toàn cầu đã bị ảnh hưởng tiêu cực. Nguy hại đối với kinh tế, thương mại Mỹ và Trung Quốc đã bắt đầu bộc lộ và phát tác. Vì thế, ngừng chiến thuế quan bảo hộ thương mại, cho dù hiện mới chỉ tạm thời và không ai biết tình hình sau đây 90 ngày sẽ diễn biến theo kịch bản nào, vẫn có tác động tích cực và quan trọng đối với Mỹ và Trung Quốc cũng như đối với thế giới.

Thỏa thuận này đưa quan hệ kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ trở lại thời điểm trước khi ông Trump áp thuế quan bảo hộ thương mại đối với tất cả các đối tác kinh tế và thương mại của Mỹ trên thế giới, đồng thời chĩa mũi nhọn tấn công trước hết nhằm vào Trung Quốc. Ép được Trung Quốc đi vào đàm phán thương mại với Mỹ là một chiến thắng của ông Trump. Nhưng làm găng đến vậy với Trung Quốc và rồi sau đấy quay trở lại điểm xuất phát ban đầu thì lại chỉ có thể là một thất bại.

Còn đối với Trung Quốc thì ngược lại. Qua đó có thể thấy nét đặc trưng nổi bật nhất trong quan hệ kinh tế và thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc là hai bên trước đây cũng như hiện tại và trong tương lai dẫu có găng nhau đến mấy về chính trị hay kinh tế hoặc thương mại thì cũng sẽ vẫn dừng bước trước khi xô đẩy nhau vào chiến tranh thương mại thực thụ.

Ông Trump hay ai làm Tổng thống Mỹ đi nữa thì Mỹ và Trung Quốc vẫn luôn đối thoại được và thỏa hiệp được với nhau. Thỏa thuận này chưa giải quyết được những vấn đề mấu chốt nhất trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc, cũng chưa bao hàm những định hướng hay hình hài của mối quan hệ kinh tế và thương mại giữa hai nước trong tương lai. Tuy nhiên, trong thời gian 90 ngày tới, gần như chắc chắn là Trung Quốc và Mỹ sẽ đạt được thỏa thuận thương mại mới và không để cho cuộc thương chiến thuế quan bảo hộ thương mại tái phát.

Thỏa thuận giúp cả hai bên vừa giữ được thế, vừa bảo toàn được thể diện lại vẫn có trong tay những con chủ bài đắc dụng cho giai đoạn tiếp theo của cuộc chơi này.

Đại sứ Trần Đức Mậu