IMF và G20 thúc đẩy minh bạch trong xử lý nợ toàn cầu

Báo cáo cho biết, mức nợ ở các nước thu nhập thấp và các nền kinh tế mới nổi nhìn chung đã ổn định, nhưng vẫn cao hơn so với thời kỳ tiền Covid-19, với một số ít nước đặc biệt dễ bị tổn thương. Nhiều nước cũng phải đối mặt với những thách thức gia tăng về nghĩa vụ nợ, lấn át chi tiêu cho giáo dục, y tế và cơ sở hạ tầng.

Những thay đổi gần đây trong chính sách toàn cầu và việc cắt giảm viện trợ nước ngoài đang làm gia tăng thách thức”, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của các cải cách trong nước tại các quốc gia đi vay nhằm thúc đẩy tăng trưởng, đặc biệt lưu ý đến rủi ro nợ trong nước đang gia tăng.

Các đại biểu tham dự đã nhất trí tiếp tục nỗ lực cải thiện các quy trình tái cấu trúc nợ, bao gồm tìm kiếm các biện pháp đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc nợ thương mại phi trái phiếu, đẩy nhanh hỗ trợ cho các quốc gia có nợ bền vững nhưng gặp nhiều thách thức về nghĩa vụ nợ, và tăng cường tính minh bạch.

Ceyla Pazarbasioglu, Giám đốc chiến lược IMF cho biết, việc Mỹ và Trung Quốc tiếp tục tham gia hội nghị bàn tròn, bất chấp cuộc chiến thương mại căng thẳng đang chia rẽ hai nền kinh tế lớn nhất thế giới cho thấy cam kết của họ trong việc tiếp tục giải quyết tình trạng nợ công cao đang gây tổn hại cho các nước đang phát triển.

Báo cáo cho thấy, tính minh bạch là mối quan tâm chung, đặc biệt là đối với nợ không phát hành dưới dạng trái phiếu (non-bond debt) - bao gồm nợ ngân hàng, nợ song phương, nợ tổ chức quốc tế...

"Tiến độ minh bạch của nợ không phát hành dưới dạng trái phiếu đang chậm trễ ở thời điểm này… một số quốc gia dù đã hoàn tất quá trình tái cơ cấu nợ, nhưng vẫn còn các khoản vay ngân hàng hoặc nghĩa vụ khác, khiến các tổ chức xếp hạng tín nhiệm chưa thể gỡ bỏ tình trạng vỡ nợ và nâng hạng tín nhiệm. Đây là một bước quan trọng để đảm bảo các quốc gia có thể tiếp cận nguồn tài chính chi phí thấp hơn. Vì vậy, đó là điều chúng tôi thực sự đang tập trung vào lúc này", bà Pazarbasioglu cho biết.

Nợ toàn cầu đang ở mức kỷ lục

Báo cáo cho biết, nợ toàn cầu đang ở mức kỷ lục, nhưng nhiều thị trường mới nổi thực tế đã giảm tỷ lệ nợ trên GDP ngay cả khi họ vẫn phải đối mặt với khoản thanh toán nợ khổng lồ và bị các nền kinh tế tiên tiến đẩy ra khỏi thị trường vốn.

Theo bà Pazarbasioglu, thanh khoản hiện là mối quan tâm lớn hơn khả năng thanh toán.

Các chuyên gia về nợ cho biết, chi phí vay cao trên thị trường vốn quốc tế đã thực sự ngăn cản nhiều bên vay rủi ro hơn, thúc đẩy các chính phủ lựa chọn các khoản vay mà các điều khoản và điều kiện hiếm khi được công bố.

Jose Vinals, cựu Chủ tịch Tập đoàn Standard Chartered cho biết, rõ ràng cần phải minh bạch hơn. "Đây là điều làm phức tạp đáng kể các quy trình tái cấu trúc và tôi nghĩ đây là một trong những vấn đề cần được cải thiện", ông nói.

Các khoản vay thường không có những cơ chế như “điều khoản hành động tập thể” (collective action clauses - CACs) vốn thường được ghi trong hợp đồng trái phiếu. Những điều khoản này giúp đơn giản hóa quá trình tái cơ cấu nợ quốc gia, bằng cách cho phép đa số trái chủ có thể ràng buộc thiểu số tham gia vào thỏa thuận mới, qua đó ngăn chặn tình trạng chủ nợ từ chối hợp tác.

Ông cũng nhắc đến các nhóm công tác như Liên minh London về Nợ Công Bền vững - được chính phủ Anh thành lập hồi tháng 6 - với mục tiêu giúp các hợp đồng vay trở nên rõ ràng và minh bạch hơn, cải thiện cách các điều khoản tín dụng xử lý rủi ro thiên tai, cũng như giải quyết các vấn đề trong hoạt động cho vay theo nhóm.

Hầu hết các hợp đồng trái phiếu và khoản vay quốc tế trên khắp các thị trường mới nổi đều sử dụng Anh và New York làm cơ sở pháp lý.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài