Indonesia chuyển sang máy bay chiến đấu KAAN của Thổ Nhĩ Kỳ gây xôn xao

Phát biểu gần đây, Tổng thống Subianto tuyên bố, “Chúng tôi muốn tham gia vào dự án máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm của Thổ Nhĩ Kỳ, KAAN. Đồng thời cũng đặt mục tiêu nhờ sự trợ giúp của ngành công nghiệp quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ trong chương trình tàu ngầm.”

Tuyên bố được công khai thông qua bài đăng trên X, báo hiệu sự thay đổi tiềm tàng trong chiến lược quốc phòng của Indonesia và nhấn mạnh vị thế ngày càng tăng của Thổ Nhĩ Kỳ trên thị trường vũ khí toàn cầu.

Đối với Mỹ, vốn đang xoay trục sang khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và các chương trình máy bay chiến đấu tiên tiến của riêng mình, động thái của Indonesia đặt ra câu hỏi về các liên minh, sự phổ biến công nghệ và sự cân bằng quyền lực đang thay đổi ở Châu Á.

Dự án KAAN, do tập đoàn Turkish Aerospace Industries (TAI) dẫn đầu, đại diện cho nỗ lực của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm gia nhập nhóm các quốc gia ưu tú có khả năng sản xuất máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm.

Được thiết kế để thay thế các máy bay F-16 cũ trong lực lượng không quân Thổ Nhĩ Kỳ, KAAN nhằm mục đích cung cấp khả năng tàng hình, hệ thống điện tử hàng không tiên tiến và khả năng cơ động vượt trội.

Máy bay vẫn đang trong giai đoạn nguyên mẫu, với chuyến bay đầu tiên diễn ra vào tháng 2/2023 và khả năng hoạt động đầy đủ dự kiến vào năm 2030.

Ban đầu được trang bị động cơ General Electric F110, giống như loại được sử dụng trong máy bay F-16 của Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ hiện có kế hoạch phát triển động cơ nội địa để giảm sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài.

Máy bay chiến đấu này tự hào có thiết kế góc cạnh, bóng bẩy nhằm mục đích giảm thiểu khả năng bị phát hiện bằng radar, tốc độ tối đa dự kiến là Mach 1.8 và bán kính chiến đấu khoảng 1.100 km.

Bộ cảm biến của nó dự kiến sẽ bao gồm radar mảng quét điện tử chủ động (AESA), hệ thống tìm kiếm và theo dõi hồng ngoại và tích hợp với máy bay không người lái được kết nối mạng, phản ánh xu hướng tiên tiến trong chiến tranh hiện đại.

Sự quan tâm của Indonesia đối với chiến đấu cơ KAAN xuất hiện vào thời điểm quốc gia này đang tìm cách hiện đại hóa quân đội trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng, đặc biệt là ở Biển Đông.

Là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á và là thành viên chủ chốt của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Indonesia trước đây vẫn dựa vào sự kết hợp giữa thiết bị của phương Tây và Nga.

Lực lượng không quân của nước này hiện đang vận hành một phi đội khiêm tốn, bao gồm các máy bay F-16 do Mỹ sản xuất, Su-27 và Su-30 của Nga, nhưng nhiều máy bay trong số này đã cũ và không phù hợp để chống lại năng lực tiên tiến của các đối thủ tiềm tàng.

Ông Subianto, một cựu tướng lĩnh nhậm chức tổng thống vào tháng 10/2024, đã biến hiện đại hóa quân đội thành nền tảng cho chính quyền của mình, cam kết tăng chi tiêu quốc phòng lên 1,5% GDP vào năm 2029.

Sự hấp dẫn của Thổ Nhĩ Kỳ với tư cách là đối tác quốc phòng cho Indonesia nằm ở vị thế độc đáo của nước này bên ngoài các khối siêu cường truyền thống.

Không giống như Mỹ, nơi áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt đối với F-35 Lightning II, hay Nga, nơi mà việc bán vũ khí thường đi kèm với các điều kiện địa chính trị, Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra một con đường trung dung.

Trong hai thập kỷ qua, Ankara đã tích cực mở rộng lĩnh vực quốc phòng, giảm sự phụ thuộc vào nước ngoài từ 80% vào năm 2002 xuống chỉ còn 20% vào năm 2022, như Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã lưu ý trong một tuyên bố được Kompas.id đưa tin.

Các công ty khác của Thổ Nhĩ Kỳ như Roketsan và Aselsan đã đạt được sự công nhận quốc tế về sản xuất máy bay không người lái, tên lửa và thiết bị điện tử, chương trình KAAN tiếp tục cho thấy tham vọng của Ankara trong việc cạnh tranh với các nhà cung cấp vũ khí toàn cầu.

Đối với Indonesia, hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ có thể có nghĩa là tiếp cận công nghệ tiên tiến mà không có gánh nặng chính trị như khi liên với Washington, Bắc Kinh hoặc Moscow.

Sự hợp tác tiềm năng này cũng phản ánh một tính toán chiến lược rộng hơn đối với Jakarta. Khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương ngày càng có nhiều tranh chấp giữa các cường quốc.

Indonesia, mặc dù chính thức không liên kết, đã tìm cách tăng cường khả năng răn đe của mình mà không khiêu khích nước láng giềng lớn hơn.

Thổ Nhĩ Kỳ, một thành viên NATO nhưng thường bất đồng quan điểm với các đồng minh phương Tây, là một lựa chọn hấp dẫn.

Ngành công nghiệp quốc phòng của Indonesia nhấn mạnh vào chuyển giao công nghệ và đồng sản xuất - những nguyên tắc mà Tổng thống Erdogan đã ủng hộ như một cách để xây dựng mối quan hệ "cùng có lợi".

Điều này phù hợp với tầm nhìn của Tổng thống Subianto về việc tăng cường cơ sở công nghiệp quốc phòng của Indonesia, một mục tiêu mà ông theo đuổi khi còn là bộ trưởng quốc phòng bằng cách ký kết các thỏa thuận về máy bay không người lái và xe tăng với các công ty Thổ Nhĩ Kỳ.

Những gì Indonesia mang lại cũng quan trọng không kém. Là một quốc gia có hơn 270 triệu người với nền kinh tế đang phát triển, Indonesia cung cấp nguồn tài chính và chỗ đứng chiến lược ở Đông Nam Á.

Kinh nghiệm của Indonesia trong các hoạt động hàng hải, được mài giũa bởi quần đảo rộng lớn gồm hơn 17.000 hòn đảo, có thể chứng minh là có giá trị đối với chương trình tàu ngầm của Thổ Nhĩ Kỳ.

Indonesia có kinh nghiệm trước đây trong các dự án quốc phòng quốc tế, đáng chú ý là quan hệ đối tác với Hàn Quốc về máy bay chiến đấu KF-21 Boramae.

Sự hợp tác đó, được khởi động vào năm 2014, nhằm mục đích sản xuất máy bay chiến đấu thế hệ 4.5, trong đó Indonesia đóng góp 20% chi phí phát triển vào khoảng 1,6 tỷ đô la.

Tuy nhiên, những tranh chấp về tài trợ và sự chậm trễ đã khiến Jakarta phải thu hẹp sự tham gia của mình, cho thấy có thể có sự thay đổi trong các ưu tiên dưới thời Tổng thống Subianto, người đã bày tỏ mong muốn mua các hệ thống đã được chứng minh thay vì cùng phát triển các hệ thống chưa được thử nghiệm.

Bản thân chiến đấu cơ KAAN xứng đáng được xem xét kỹ hơn, vì vai trò trung tâm của nó trong chiến lược nâng cấp quân đội Indoneisa.

Thiết kế của KAAN lấy cảm hứng từ máy bay chiến đấu phương Tây - hình bóng của nó giống với F-22 Raptor - nhưng Thổ Nhĩ Kỳ đã điều chỉnh nó theo nhu cầu riêng của mình.

Radar AESA của KAAN, đang được Aselsan phát triển, hứa hẹn khả năng nhắm mục tiêu tiên tiến, trong khi thiết kế hai động cơ cho thấy hiệu suất mạnh mẽ của dòng chiến đấu cơ này ở độ cao lớn.

Việt Hùng

Theo Bulgarianmilitary