Israel thận trọng về vấn đề áp đặt chủ quyền tại khu vực Bờ Tây

Quang cảnh khu tái định cư E1 ở Bờ Tây, ngày 14/8/2025. (Ảnh: THX/TTXVN)

Tờ Jerusalem Post dẫn nguồn tin quan chức cấp cao Israel cho biết Thủ tướng nước này Benjamin Netanyahu đã loại bỏ vấn đề áp đặt chủ quyền đối với khu Bờ Tây khỏi chương trình nghị sự của một cuộc họp, dự kiến diễn ra trong ngày 4/9, sau khi Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) phản ứng mạnh mẽ và gọi vấn đề này là “lằn ranh đỏ."

Nội dung cuộc họp sẽ tập trung vào tình hình an ninh tại Bờ Tây trong bối cảnh khóa họp Đại hội đồng Liên hợp quốc sắp diễn ra và một số quốc gia dự kiến sẽ chính thức công nhận Nhà nước Palestine tại sự kiện này.

Giới chức quốc phòng Israel được cho là cũng sẽ đưa ra lời cảnh báo về tình hình tại Bờ Tây, vốn “có thể bùng nổ bất kỳ lúc nào” do tình hình kinh tế nghiêm trọng và bất ổn chính trị gia tăng tại khu vực này.

Những động thái trên diễn ra trong bối cảnh Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich ngày 3/9 đã kêu gọi chính phủ sáp nhập 82% diện tích khu Bờ Tây.

Tuy nhiên, UAE sau đó đã lên tiếng cảnh báo hành động này sẽ làm tổn hại nghiêm trọng đến Thỏa thuận Abraham.

Chính quyền Palestine cũng đã lên án việc Israel phê duyệt một dự án định cư quan trọng ở Bờ Tây, cho rằng điều này làm suy yếu cơ hội đạt được giải pháp hai nhà nước.

Trong một tuyên bố, cơ quan ngoại giao của Palestine nhấn mạnh việc phê duyệt dự án tại khu vực E1 "gây chia cắt thống nhất về địa lý và nhân khẩu học, đồng thời chia tách Bờ Tây thành các khu vực tách biệt."

Tuyên bố được đưa ra một ngày sau khi Israel chính thức phê duyệt dự án khu định cư mới tại E1, vùng có nhiều tranh chấp ở Bờ Tây.

Cụ thể, Hội đồng Quy hoạch Cấp cao Israel phê duyệt xây dựng 3.753 căn nhà, bao gồm 3.401 căn nhà mới tại E1. Dự án sẽ kết nối các khu định cư để tạo thành một dải đất kéo dài ngăn cách Bờ Tây với Đông Jerusalem.

Trước đó, kế hoạch này của Israel cũng đã bị Liên hợp quốc, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ và châu Âu phản đối, cho rằng sẽ làm gia tăng căng thẳng và hủy hoại khả năng thành lập một nhà nước Palestine độc lập.

Trong khi đó, đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Kaja Kallas cũng hối thúc Israel hủy bỏ kế hoạch, cảnh báo việc xây dựng ở E1 sẽ gây “tổn hại không thể khắc phục” cho giải pháp hai nhà nước. EU yêu cầu Israel chấm dứt toàn bộ chính sách định cư, phá dỡ, trục xuất, tịch thu nhà ở và các hành động làm gia tăng bạo lực.

Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ cũng ra tuyên bố phản đối mạnh mẽ. Bộ Ngoại giao Ai Cập coi quyết định phê duyệt 3.401 căn nhà mới tại E1 của Bộ trưởng Tài chính Israel Bezalel Smotrich là vi phạm luật pháp quốc tế và cảnh báo không thể đạt được an ninh, ổn định nếu tiếp tục phớt lờ quyền lợi chính đáng của người Palestine. Thổ Nhĩ Kỳ bày tỏ quan ngại kế hoạch trên, cho rằng hành động này có thể phá hoại triển vọng hòa bình.

Khu vực E1 nằm ở phía Đông Jerusalem, giữa thành phố này và khu định cư Ma'ale Adumim. Đây là một điểm nóng tranh cãi vì việc xây dựng ở đây sẽ gần như cắt đứt Đông Jerusalem với phía Bắc Bờ Tây. Các kế hoạch xây dựng tại E1 từng bị đóng băng trong nhiều năm, do vấp phải sự phản đối từ quốc tế.

Theo thống kê, hiện có hơn 720.000 người định cư Israel đang sống ở Bờ Tây và Đông Jerusalem, cùng với 3,3 triệu người Palestine.

Các khu định cư được coi là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế, bao gồm cả phán quyết vào tháng 7/2024 của Tòa án Công lý Quốc tế./.

(Vietnam+)