Kết nối chuỗi nguyên liệu nông sản:Nền tảng vững chắc cho xuất khẩu

Sản phẩm ống hút từ bột rau, củ của Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Sông Hồng (xã Thiên Lộc) được xuất khẩu đi nhiều quốc gia. Ảnh: Lâm Nguyễn

Liên kết tiêu thụ nông sản

Hiện nay, việc xây dựng mã số vùng trồng, cấp các giấy chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế như VietGAP, GlobalGAP… đã hình thành các vùng nguyên liệu ổn định, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho xuất khẩu nông sản. Hiện Hà Nội đang phát triển nhiều sản phẩm có tiềm năng xuất khẩu, như: 7.000ha lúa Japonica, 3.200ha chuối tiêu hồng, 5.000ha rau an toàn, 50ha rau hữu cơ, cùng nhiều sản phẩm chế biến có khả năng xuất khẩu.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, trong 10 tháng năm 2025, xuất khẩu nông, lâm sản của Hà Nội đạt 1,88 tỷ USD, trong đó xuất khẩu nông sản đạt 1,22 tỷ USD. Hiện nay, trên địa bàn Hà Nội có trên 250 doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu sản phẩm nông sản. Chẳng hạn như: Sản phẩm quế, hồi, gia vị (tỏi, gừng, ớt) có 62 cơ sở xuất khẩu đi các thị trường châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc, Ấn Độ… Sản phẩm chè xanh, chè đen, có 60 công ty xuất khẩu đi các thị trường Đài Loan (Trung Quốc), Pakistan, Afghanistan, Nga… với sản lượng xuất khẩu đạt trên 20 nghìn tấn/năm. Sản phẩm cà phê có 15 công ty xuất khẩu đi các thị trường châu Âu, Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc), Singapore... Trong đó, Công ty cổ phần Tập đoàn Minh Tiến Berest có 1 nhà máy chế biến cà phê tại Hà Nội có khả năng cung cấp cho thị trường khoảng 750-1.200 container cà phê Arabica/năm và 750-1.000 container cà phê Robusta/năm…

Sản phẩm nông sản khác như gạo, nấm hương, mộc nhĩ, hạt tiêu, tinh bột sắn… có 50 công ty xuất khẩu đi các thị trường Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Malaysia, Nga... Một số công ty xuất khẩu lớn như Công ty TNHH Sản xuất, thương mại và xuất nhập khẩu Dương Kiên (với mặt hàng mộc nhĩ, nấm hương, miến...), Công ty cổ phần Thương mại Hiệp Long - Hà Nội (sản phẩm mộc nhĩ), Tổng công ty Lương thực miền Bắc, Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Toàn Tâm…

Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất, thương mại và xuất nhập khẩu Dương Kiên (xã Hưng Đạo) Dương Đình Khôi cho biết, để có sản phẩm miến đạt số lượng và chất lượng, công ty đã liên kết với các hộ dân và các tỉnh, thành phố xây dựng vùng nguyên liệu. Hiện, sản phẩm đã có mặt tại Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Malaysia, Campuchia và đang đàm phán với đối tác tại Canada.

Bên cạnh đó, thời gian qua, Hà Nội đẩy mạnh liên kết với các tỉnh, thành phố đưa nông sản sạch về đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân Thủ đô và đã có rất nhiều sản phẩm có thương hiệu được bày bán tại các siêu thị, cửa hàng tiện ích. Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm và thương mại dịch vụ Lê Gia (tỉnh Thanh Hóa) Lê Anh chia sẻ: Sản phẩm mắm của Lê Gia đã dần chinh phục được các thị trường khó tính như: Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc, Nhật Bản, Nga, Nam Phi. Ngoài ra, nước mắm Lê Gia còn là một trong số ít các sản phẩm nước mắm truyền thống được chọn bày bán trên kệ của hệ thống Vinmart+ toàn miền Bắc...

Có thể khẳng định, thời gian qua, ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã chủ động tham mưu, chỉ đạo và hỗ trợ doanh nghiệp nắm bắt quy định, tiêu chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm, đồng thời kết nối tiêu thụ nông sản trong nước và xuất khẩu. Việc này giúp các doanh nghiệp yên tâm đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Nâng cao chất lượng, mở rộng thị trường xuất khẩu

Vùng trồng lúa chất lượng cao tại xã Yên Lãng. Ảnh: Hương Giang

Bên cạnh thành công, các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt trong việc tiếp cận vùng nguyên liệu đạt chuẩn quốc tế và đáp ứng các yêu cầu của thị trường khó tính về tiêu chuẩn hữu cơ, GlobalGAP, HACCP, ISO 22000:2018. Việc nắm bắt thông tin, thị hiếu, yêu cầu về an toàn thực phẩm của các thị trường như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản hay Trung Quốc vẫn còn hạn chế.

Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Kinh doanh chế biến nông sản Bảo Minh (phường Định Công) Bùi Thị Hạnh Hiếu cho rằng, để xuất khẩu lúa gạo hiệu quả, các địa phương cần tổ chức sản xuất theo cánh đồng lớn, có chính sách khuyến khích liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân. Việc xây dựng vùng trồng đạt tiêu chuẩn quốc tế, gắn với mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc sẽ giúp nâng cao uy tín và chất lượng nông sản Việt.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, thành phố đang phối hợp với các địa phương tuyên truyền về các hiệp định thương mại tự do, rào cản thị trường, cũng như các quy định về chất lượng, an toàn thực phẩm. Đồng thời, ngành hỗ trợ xây dựng chuỗi liên kết, thương hiệu cho các mặt hàng nông sản chủ lực, nhằm nâng cao giá trị sản phẩm và bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu. Ngoài ra, Hà Nội sẽ lựa chọn sản phẩm chủ lực để xây dựng lộ trình sản xuất gắn với chế biến xuất khẩu. Đồng thời, thành phố cũng chú trọng đầu tư nâng cấp chợ đầu mối, trung tâm logistics thu gom nguyên liệu từ các tỉnh, thành phố, bảo quản, chế biến, phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu; cung cấp dịch vụ hội chợ, triển lãm và đào tạo nguồn nhân lực...

Nhờ sự đồng bộ từ xây dựng vùng nguyên liệu, nâng cao chất lượng sản phẩm đến phát triển chuỗi liên kết, Hà Nội đang dần trở thành hình mẫu về xuất khẩu nông sản bền vững. Các doanh nghiệp, hợp tác xã được hỗ trợ tiếp cận công nghệ, thị trường và nguồn nhân lực, phát triển sản phẩm không chỉ có giá trị kinh tế mà còn mang giá trị văn hóa và thương hiệu Việt ra thế giới.

Ngọc Quỳnh