'Khai thác hiệu quả chương trình OCOP và du lịch nông thôn, Việt Nam sẽ bứt phá mạnh mẽ'

Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng. (Ảnh: Khương Trung)

Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng, cho biết cả nước hiện có gần 17.400 sản phẩm OCOP của hơn 9.300 chủ thể đạt từ 3 sao trở lên. Ngoài ra, có hơn 600 mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đang hoạt động (tăng 235 mô hình so với thời điểm thống kê năm 2022).

“Nếu biết khai thác hiệu quả chương trình OCOP và du lịch nông thôn, chúng ta hoàn toàn có thể tạo nên những bước đột phá, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân trong thời gian tới,” ông Trần Đức Thắng nhấn mạnh.

Cả nước hiện có gần 17.400 sản phẩm OCOP

Phát biểu tại Hội nghị đánh giá kết quả phát triển sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn giai đoạn 2021-2025, định hướng giai đoạn 2026-2030, diễn ra trong ngày 16/10, ông Thắng nhấn mạnh suốt 24 năm qua, cùng với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, hai chương trình “Mỗi xã một sản phẩm OCOP” và “Phát triển du lịch nông thôn” đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Các chương trình trên cũng đã khơi dậy tiềm năng, nội lực của từng địa phương; gia tăng giá trị cho các sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp và dịch vụ; đồng thời tạo việc làm, ổn định đời sống, bảo đảm an ninh.

Đáng chú ý, theo Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng, hội nghị hôm nay diễn ra trong thời điểm Chính phủ và Quốc hội vừa thống nhất chủ trương tích hợp ba chương trình lớn (như xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi) trở thành một chương trình thống nhất, bắt đầu từ ngày 1/1/2026.

Quyết định trên sẽ là bước ngoặt quan trọng giúp nâng cao hiệu quả đầu tư và phát triển sản phẩm OCOP, du lịch nông thôn theo hướng bền vững.

Về kết quả cụ thể, báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho thấy tính đến tháng 9/2025, cả nước đã có gần 17.400 sản phẩm của hơn 9.300 chủ thể OCOP đạt 3 sao trở lên (tăng hơn 8.400 sản phẩm so với năm 2022, vượt chỉ tiêu được giao). Trong đó, 9.345 sản phẩm thuộc các hợp tác xã, doanh nghiệp nhỏ và hộ gia đình.

Sản phẩm OCOP đã đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm; có mẫu mã, bao bì đa dạng và thân thiện với môi trường, phù hợp yêu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu. Nhận thức, tư duy và năng lực của chủ thể OCOP, nhất là các hợp tác xã và doanh nghiệp nhỏ và vừa đã được nâng cao. Thương hiệu OCOP dần được khẳng định trên thị trường trong nước và bắt đầu vươn ra thế giới.

Kết hợp trải nghiệm và tiêu thụ sản phẩm sạch

Về Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho thấy đến nay, cả nước có hơn 600 mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn đang hoạt động (tăng 235 mô hình so với thời điểm năm 2022).

Trong thời gian qua, nhiều mô hình kết hợp giữa trải nghiệm, tiêu thụ sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn cũng đã được triển khai trên cả nước, từng bước hình thành một hệ sinh thái kinh tế nông thôn đa giá trị.

Như vậy, dù mới triển khai, song Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới cũng đạt nhiều kết quả đáng khích lệ.

Với kết quả trên, Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh nhiều địa phương trên cả nước đã chứng minh được sức bật mạnh mẽ khi có chính sách đúng đắn như chè Thái Nguyên được chứng nhận OCOP, giá trị sản phẩm tăng gấp nhiều lần, trở thành sản phẩm chủ lực quốc gia; hay làng thêu Tứ Kỳ từ chỗ sản phẩm ít người biết đến, nay kết hợp du lịch trải nghiệm, giá bán tăng 2-3 lần, khách du lịch đến tham quan ngày càng đông.

“Từ Quảng Ninh, Thái Nguyên đến miền Tây Nam Bộ, nhiều địa phương cũng đã xây dựng được những sản phẩm du lịch nông thôn đặc sắc, hấp dẫn du khách quay lại trải nghiệm. Đây là minh chứng rõ cho hướng đi đúng đắn, phù hợp với xu thế phát triển xanh và bền vững,” ông Thắng nhấn mạnh.

Thông tin thêm, ông Ngô Trường Sơn - Chánh văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương, cho biết sau hơn 5 năm triển khai Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm,” Việt Nam đã hình thành mạng lưới sản phẩm đặc trưng mang dấu ấn vùng miền, trở thành động lực mới cho phát triển kinh tế nông thôn và du lịch cộng đồng.

Một điểm nhấn nổi bật trong giai đoạn 2021-2025 là sự kết hợp giữa OCOP và phát triển du lịch nông thôn. Theo thống kê, đến năm 2025, cả nước đã có hơn 2.000 điểm du lịch cộng đồng, làng nghề, nông trại sinh thái được hình thành, trong đó 60% có ít nhất một sản phẩm OCOP đặc trưng địa phương phục vụ du khách.

Cả nước hiện có gần 17.400 sản phẩm OCOP của hơn 9.300 chủ thể đạt từ 3 sao trở lên. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+)

Các mô hình nổi bật được cơ quan quản lý ghi nhận như du lịch cộng đồng bản Lác, du lịch làng nghề gốm Bát Tràng, vườn cây ăn trái Cái Bè; hay chợ nông sản OCOP ở Sa Pa, Bắc Hà đã chứng minh hiệu quả “hai chiều”: Vừa tăng doanh thu cho người dân, vừa nâng cao trải nghiệm văn hóa, ẩm thực bản địa cho du khách.

Quyết tâm tạo nên những bước đột phá mới

Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh OCOP và du lịch nông thôn là hai mũi nhọn thúc đẩy kinh tế nông thôn trong giai đoạn mới (2026-2030).

Theo đó, các chương trình OCOP và du lịch nông nghiệp, nông thôn cần phải chuyển đổi tư duy, phương pháp tiếp cận theo hướng chú trọng chất lượng thay vì số lượng; tập trung nâng cao giá trị bền vững, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và hoàn thiện hành lang pháp lý đồng bộ để phát triển ngành hàng có lợi thế của Việt Nam.

Với quan điểm trên, ông Thắng cho biết thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp cùng các bộ, ngành xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển sản phẩm OCOP và du lịch nông thôn, trong đó tập trung vào ứng dụng công nghệ số, truy xuất nguồn gốc, và đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử.

Bộ cũng sẽ ban hành hướng dẫn phát triển Chương trình OCOP gắn với mục tiêu xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững, đồng thời đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm OCOP của Việt Nam tới các hội chợ quốc tế.

Thực tiễn cho thấy OCOP không chỉ là câu chuyện về sản phẩm hay thương hiệu, mà là một phong trào phát triển toàn diện nông thôn - từ tổ chức sản xuất, nâng cao năng lực cộng đồng, đến bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa địa phương. Qua đó, mỗi sản phẩm OCOP không chỉ mang dấu ấn của một vùng quê, mà còn thể hiện tinh thần sáng tạo và tự cường của người Việt trên con đường hội nhập.

Vì thế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiên phong, chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và tổ chức xã hội để thúc đẩy chương trình OCOP và du lịch nông thôn phát triển thực chất, góp phần nâng tầm thương hiệu sản phẩm Việt.

Ông Thắng cũng chia sẻ lời của Tổng Bí thư Tô Lâm trong buổi gặp 95 nông dân tiêu biểu và nhà khoa học ngành nông nghiệp, rằng phải xây dựng nông thôn văn minh, an ninh, nghĩa tình; để nông dân thật sự là chủ thể của phát triển, để nông thôn đi cùng sự phát triển của đất nước và xác định đây là “kim chỉ nam” cho tương lai.

“Hiện nay, nông nghiệp Việt Nam tăng trưởng khoảng 4%/năm, nhưng tiềm năng vẫn còn rất lớn. Nếu biết khai thác hiệu quả chương trình OCOP và du lịch nông thôn, chúng ta hoàn toàn có thể tạo nên những bước đột phá, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho người dân vùng nông thôn,” ông Thắng nêu quan điểm.

Với tiềm năng trên, ông Thắng nhấn mạnh Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ đồng hành sát sao cùng các địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã và chủ thể OCOP, để chương trình thực sự “cất cánh” trong giai đoạn phát triển mới của đất nước./.

(Vietnam+)