Khó kiểm soát thực phẩm được bán online

Việc quản lý thực phẩm tại các cơ sở truyền thống đã khó thì với các đơn vị bán hàng trên mạng còn khó hơn, nhất là khi xu hướng tiêu dùng của người dân trên môi trường số đã ngày càng phổ biến.

Thường xuyên mua thực phẩm online cho các bữa ăn trưa tại văn phòng cũng như gia đình, chị Lã Thị Bích Huệ, sống tại phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm) cho biết, để giảm thiểu những rủi ro không mong muốn về chất lượng sản phẩm, chị thường lựa chọn những cơ sở uy tín, với số lượng người mua đông. “Tôi thường xuyên đặt đồ ăn trên mạng vì tiện lợi, tiết kiệm thời gian, đặc biệt khi đang làm việc ở văn phòng. Tôi chọn những cửa hàng có đông người mua, vì nghĩ rằng đông khách thì ít nhiều cũng có uy tín. Nhưng thật ra cũng chỉ biết tin vào số đông, chứ thực tế thế nào thì cũng không chắc chắn”, chị Huệ chia sẻ.

Tin vào số đông, đó là tiêu chí mua hàng của nhiều người tiêu dùng, nhưng với việc liên tiếp phát hiện những cơ sở bán thực phẩm online vi phạm về ATTP gần đây, thì không ai dám chắc điều đó. Đơn cử như bếp Lang Liêu - một thương hiệu khá nổi tiếng trên mạng, mới đây cũng đã bị Chi cục An toàn thực phẩm Hà Nội xử phạt vì bán hàng hết hạn sử dụng. Các cơ quan chức năng cho biết, việc kiểm soát bán thực phẩm online còn nhiều bất cập.

Tiến sĩ Nguyễn Hùng Long, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế cho rằng: “Bán hàng qua mạng không cần đăng ký kinh doanh, chỉ cần đăng ký website với Bộ Công Thương. Đây là một khó khăn lớn cho quản lý nhà nước. Cơ quan chức năng có thể đặt hàng để kiểm tra mẫu thực phẩm và nếu phát hiện vi phạm về an toàn, hoàn toàn có thể cấm lưu hành, xử lý nghiêm”.

Chỉ phải đăng ký qua sàn giao dịch thương mại điện tử của Bộ Công Thương, không cần xin cấp chứng nhận ATTP; việc kiểm tra hậu kiểm chỉ thực hiện theo địa chỉ đã đăng ký và cũng chỉ thực hiện ngẫu nhiên... do vậy nguy cơ tiềm ẩn mất an toàn từ những thực phẩm chế biến sẵn luôn hiện hữu.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai cảnh báo: “Vi sinh vật có thể xuất hiện từ khâu sản xuất đến bảo quản, vận chuyển. Ngay cả khi nguyên liệu đầu vào sạch, nhưng bếp chế biến không đảm bảo, nguy cơ ngộ độc vẫn rất cao”.

Luật sư Trần Tuấn Anh, Công ty Luật Minh Bạch đề xuất: “Hiện nay, doanh nghiệp công bố tiêu chuẩn một lần rồi sản xuất liên tục, không cần lưu mẫu hay chứng chỉ cho từng lô hàng. Do vậy, cần có quy định đặc biệt cho các cơ sở chế biến thực phẩm tươi sống, đồ ăn sẵn, nhằm siết chặt kiểm soát chất lượng”.

Trong bối cảnh công nghệ phát triển như hiện nay, việc mua bán thực phẩm chế biến, thực phẩm tươi sống rất dễ dàng khi chỉ cần một cú nhấp chuột. Tuy nhiên, khi cơ quan chức năng cũng không dám chắc sẽ quản lý được, thì người dân chỉ còn một cách duy nhất là tự trở thành những người tiêu dùng thông minh.

Nguyễn Chinh