Không phát triển khu công nghiệp bằng mọi giá, tràn lan

Hạ tầng hiện đại gắn với bảo vệ môi trường

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính tại phiên họp ngày 19/6, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng - Đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đề nghị Bộ trưởng cho biết các giải pháp cụ thể để phát triển đồng bộ hạ tầng kỹ thuật trong các khu công nghiệp, khu kinh tế để đáp ứng yêu cầu cấp thiết về thu hút đầu tư chất lượng cao gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và phát triển bền vững.

Làm rõ vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, thời gian vừa qua, Chính phủ đã chú trọng đến vấn đề này. Theo Bộ trưởng, hạ tầng các khu công nghiệp, khu kinh tế hiện nay đang thiết kế xây dựng theo hướng hiện đại gắn với bảo vệ môi trường. Theo quy định, mọi khu công nghiệp thành lập mới phải có hệ thống xử lý nước thải tập trung, xử lý chất rắn thải, chất thải rắn và quan trắc môi trường một cách đầy đủ. Đồng thời, đặt ra lộ trình nâng cấp các khu công nghiệp cũ về hạ tầng môi trường.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng làm rõ nhiều nội dung đại biểu quan tâm.

Bộ trưởng cho biết thêm, hiện nay, tỷ lệ khu công nghiệp đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải mà đạt tiêu chuẩn khá tốt, tăng từ 40% trong giai đoạn 2011-2015 lên 92% vào cuối tháng 5/2025. Hạ tầng kỹ thuật thiết yếu như điện, đất công nghiệp và giao thông kết nối liên vùng cũng được ưu tiên đầu tư. Nguồn cung năng lượng được đảm bảo ổn định, bền vững để phục vụ các dự án công nghệ cao và đẩy nhanh các công trình giao thông trọng điểm, kết nối khu công nghiệp với các cảng biển, sân bay nhằm giảm chi phí logistics.

Hạ tầng số cũng đang được thúc đẩy. Hiện nay, các khu công nghiệp, khu kinh tês được định hướng chuyển đổi số, triển khai mạng 5G cũng như Internet vạn vật, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia để quản lý một cách hiệu quả.

Việc phát triển đồng bộ hạ tầng cứng là điện, nước và hạ tầng mềm như là số hóa dữ liệu đảm bảo các khu công nghiệp, các khu kinh tế mới hình thành đáp ứng được yêu cầu sản xuất xanh và thông minh, tạo nền tảng vững chắc cho nhà đầu tư vào trong dài hạn.

Rút ngắn thủ tục hành chính đối với khu công nghiệp, khu kinh tế

Trước đó, cũng liên quan đến khu công nghiệp, khu kinh tế, đại biểu Nguyễn Văn Dành - Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương đề nghị Bộ trưởng cho biết các giải pháp sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai đối với hạ tầng khu công nghiệp, nhất là các hạ tầng khu công nghiệp thế hệ mới.

Về nội dung này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng, cần phải quán triệt nguyên tắc không phát triển khu công nghiệp bằng mọi giá, tràn lan. Quy định hiện hành yêu cầu các tỉnh, thành chỉ được mở khu công nghiệp mới khi tỷ lệ lấp đầy khu công nghiệp hiện hữu đạt trung bình ít nhất 60%. Quy định này nhằm đảm bảo phân bổ khu công nghiệp cân đối giữa các vùng, tránh lãng phí về đất đai, về hạ tầng bỏ hoang tại một số nơi, đồng thời khuyến khích các địa phương có lợi thế sẵn có để chuyển sang mô hình khu công nghiệp thế hệ mới và thân thiện với môi trường.

Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng, các khu kinh tế, khu công nghiệp mô hình mới theo hướng sinh thái, công nghệ cao, khu công nghiệp chuyên ngành thì được miễn thuế áp dụng và điều kiện 60% lấp đầy để khuyến khích thu hút đầu tư. Như vậy, có thể nói, chính sách phát triển khu công nghiệp nhằm tận dụng một cách hiệu quả nguồn lực đất đai đã được quy định cụ thể trong các văn bản quy phạm pháp luật.

Liên quan đến vấn đề này, trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân - Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương về giải pháp thu hút, giữ chân nhà đầu tư trong và ngoài nước vào khu công nghiệp, Bộ trưởng cho biết, Chính phủ đã có Nghị định bãi bỏ thủ tục thành lập khu công nghiệp nhằm rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư, giảm thời gian thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư.

Đồng thời, cơ chế giải quyết thủ tục hành chính một cửa tại chỗ tại các ban quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế đã được phân cấp ủy quyền trong lĩnh vực đầu tư, môi trường, xây dựng, lao động, đất đai... để góp phần đơn giản hóa thủ tục đầu tư trong khu công nghiệp, khu kinh tế.

Tại Luật số 57 ngày 29/11/2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu, một số thủ tục hành chính đối với dự án hạ tầng và dự án thứ cấp trong khu công nghiệp, khu kinh tế cũng được tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục.

Thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án khu công nghiệp, khu chế xuất được giao cho ủy ban nhân dân cấp tỉnh để thực hiện. Việc phân cấp này đã giúp tiết kiệm thời gian thực hiện các thủ tục hành chính, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện, tăng hiệu quả về kinh tế - xã hội cho dự án.

Chính phủ cũng bổ sung quy định về thủ tục đầu tư đặc biệt mang tính đột phá, chuyển từ tiền kiểm sau hậu kiểm áp dụng đối với các dự án như đầu tư xây dựng Trung tâm đổi mới sáng tạo, Trung tâm nghiên cứu và phát triển sản phẩm... "Chúng tôi dự kiến khi rút giảm các quy trình, thủ tục thì sẽ giảm được khoảng 260 ngày so với quy định hiện nay", Bộ trưởng thông tin.

Trần Huyền