Khủng hoảng kế vị của hoàng thất Nhật Bản

Theo luật pháp, chỉ có đàn ông mới có thể kế thừa dòng dõi hoàng gia Nhật Bản.

Hoàng tử Hisahito vừa chính thức bước vào tuổi trưởng thành, trở thành nam thành viên đầu tiên của hoàng thất Nhật Bản chạm cột mốc này trong 40 năm. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại anh cũng có thể là người đàn ông cuối cùng trong dòng dõi kế vị ngai vàng Hoa Cúc, theo New York Post.

Nguy cơ thiếu người kế vị

Nghi lễ trưởng thành cuối tuần qua của Hoàng tử Hisahito khiến dư luận thêm lo lắng về tương lai hoàng gia Nhật Bản. Nguyên nhân chính nằm ở quy định chỉ cho phép nam giới kế vị và số lượng thành viên ngày càng ít đi.

Hisahito hiện là người thứ hai trong hàng thừa kế và nhiều khả năng sẽ trở thành thiên hoàng. Nhưng sau anh không còn ai, buộc Nhật Bản phải đối mặt với câu hỏi có nên đảo ngược quy định từ thế kỷ 19 vốn cấm phụ nữ lên ngôi.

Hisahito sinh ngày 6/9/2006. Anh là con trai duy nhất của Thái tử Akishino và Thái tử phi Kiko. Hoàng tử có hai chị gái là Công chúa Kako và cựu công chúa Mako, người đã mất địa vị hoàng gia sau khi kết hôn với thường dân.

Anh cũng là cháu trai của Thiên hoàng Naruhito, người chỉ có một con gái - Công chúa Aiko. Trong số 16 thành viên trưởng thành của hoàng gia, chỉ có Hisahito và cha anh là nam giới trẻ hơn Naruhito. Người còn lại là Hoàng tử Hitachi, em trai Thượng hoàng Akihito, năm nay đã 89 tuổi.

Hoàng tử Hisahito của Nhật Bản tham gia lễ trưởng thành tại Cung điện Hoàng gia ở Tokyo.

Sự thiếu hụt nam giới kế vị khiến nhiều nhà sử học lo ngại cho hoàng thất đã tồn tại hơn 1.500 năm. Nhật Bản từng có 8 nữ hoàng, gần nhất là Gosakuramachi trị vì 1762-1770. Nhưng không ai trong số họ có con để nối dõi.

Luật năm 1889 lần đầu giới hạn ngôi báu chỉ dành cho nam giới. Sau Thế chiến II, Luật Hoàng gia 1947 tiếp tục duy trì quy định này. Các chuyên gia cho rằng hệ thống kế vị nam giới chỉ vận hành được nhờ chế độ cung phi, vốn đã chấm dứt cách đây khoảng 100 năm.

Công chúa Aiko hiện được công chúng ủng hộ trở thành nữ hoàng, nhưng luật không cho phép.

Năm 2005, chính phủ từng đề xuất cho phép phụ nữ kế vị. Nhưng sự ra đời của Hisahito khiến kế hoạch này dừng lại. Phe bảo thủ phản đối mạnh mẽ và kêu gọi giữ nguyên nguyên tắc truyền ngôi theo dòng nam.

Một hội đồng năm 2022 khuyến nghị cho phép các công chúa giữ địa vị sau hôn nhân và tiếp tục làm nhiệm vụ. Họ cũng đề xuất nhận con nuôi từ các nhánh hoàng thất đã tuyệt tự. Tuy vậy, tranh luận bế tắc ở câu hỏi liệu có nên trao địa vị hoàng gia cho chồng và con của các công chúa.

Shingo Haketa, cựu lãnh đạo Cơ quan Hoàng gia, cho rằng: "Câu hỏi cốt lõi không phải là nam hay nữ kế vị, mà là làm thế nào để bảo tồn hoàng tộc"

Tờ Yomiuri cũng kêu gọi sửa đổi luật để cho phép phụ nữ kế vị và trao địa vị cho chồng, con của họ.

Tuổi trưởng thành của Hisahito

Hisahito đang học năm nhất Đại học Tsukuba, gần Tokyo, theo ngành Sinh học. Hoàng tử trẻ tuổi thích chơi cầu lông và đặc biệt say mê chuồn chuồn. Anh từng đồng tác giả một nghiên cứu khoa học về các loài côn trùng trong khuôn viên dinh thự Akasaka.

Trong buổi họp báo ra mắt hồi tháng 3, Hisahito nói rằng mình muốn tập trung nghiên cứu về chuồn chuồn và tìm cách bảo tồn côn trùng ở khu vực đô thị.

Các nghi lễ trưởng thành của Hisahito diễn ra muộn một năm so với tuổi 18, vì anh muốn dành thời gian cho kỳ thi đại học.

Sáng 6/9, hoàng tử xuất hiện trong lễ phục tại tư dinh để nhận vương miện do sứ giả của Thiên hoàng Naruhito gửi đến.

Hoàng tử Hisahito rời buổi lễ trên xe ngựa.

Trong nghi lễ chính ở Hoàng cung, Hisahito khoác áo choàng truyền thống màu be, biểu tượng cho giai đoạn thiếu niên. Sau đó, anh được đội mũ đen dành cho người trưởng thành.

Hisahito cúi chào Thiên hoàng, cảm ơn cha mẹ và hứa sẽ "thực hiện tốt trách nhiệm của một thành viên hoàng gia".

Sau đó, anh thay trang phục chính thức, ngồi xe ngựa tiến vào Hoàng cung để dâng lễ tại 3 ngôi đền trong khuôn viên. Buổi chiều, hoàng tử gặp Thiên hoàng Naruhito và Hoàng hậu Masako tại phòng Matsu-no-Ma. Hisahito cũng được trao Vòng đeo Huân chương Hoa Cúc - huân chương cao quý nhất của Nhật Bản dành cho thành viên hoàng gia.

Hisahito còn đến chào thượng hoàng Akihito và thượng hoàng hậu Michiko. Gia đình Akishino tổ chức tiệc riêng mừng con trai tại một khách sạn ở Tokyo.

Những ngày tới, Hoàng tử Hisahito sẽ đến thăm đền Ise, lăng mộ của thiên hoàng đầu tiên Jinmu ở Nara và lăng của cố Thiên hoàng Hirohito. Tuần tới, anh sẽ dùng bữa trưa cùng Thủ tướng Shigeru Ishiba và nhiều quan khách.

Hoàng Hoàng

Ảnh: Kyodo