Kiện toàn hệ thống khuyến nông cả nước theo mô hình chính quyền hai cấp

Sáng 17/10, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội nghị trực tuyến triển khai Thông tư 60/2025 hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức các đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện công tác khuyến nông cấp tỉnh, cấp xã. Hội nghị diễn ra dưới hình thức trực tuyến với 34 điểm cầu của 34 tỉnh, thành phố và điểm cầu chính tại trụ sở Bộ ở Hà Nội. Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam chủ trì.

Toàn cảnh Hội nghị tại điểm cầu trụ sở Bộ Nông nghiệp và Môi trường ở Hà Nội.

Kiện toàn hệ thống khuyến nông trên cả nước

Sau khi cả nước thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hệ thống khuyến nông cũng đứng trước yêu cầu phải tổ chức lại để thích ứng với cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ mới và nâng cao năng lực, đồng hành cùng nông dân.

Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm quán triệt cần xác định công tác khuyến nông là nhiệm vụ quan trọng của chính quyền cấp xã, khuyến nông phải gắn với cơ sở, gắn với đồng ruộng. Tổng Bí thư yêu cầu kiện toàn tổ chức khuyến nông trên địa bàn từ cấp tỉnh đến cấp xã, bảo đảm liên thông, đồng bộ, thống nhất, hoạt động thường xuyên, hiệu quả.

Thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp với Bộ Nội vụ, Đảng ủy Chính phủ xây dựng và ban hành Thông tư 60/2025/TT-BNNMT. Thông tư được ban hành ngày 14/10/2025, hướng dẫn chi tiết về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện công tác khuyến nông cấp tỉnh, cấp xã.

Theo thông tư, hệ thống khuyến nông được tổ chức thành hai cấp:

Khuyến nông cấp tỉnh (Trung tâm Khuyến nông cấp tỉnh): Là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường. Chức năng chính là tổ chức thực hiện các hoạt động khuyến nông trên địa bàn cấp tỉnh và hướng dẫn, điều phối, đôn đốc, kiểm tra, hỗ trợ cấp xã thực hiện công tác khuyến nông.

Nhiệm vụ trọng tâm: Xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch khuyến nông địa phương; Tổ chức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng, thông tin tuyên truyền nâng cao năng lực cho đội ngũ khuyến nông cấp xã, cộng tác viên khuyến nông, nông dân; Xây dựng mô hình trình diễn áp dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ trong sản xuất nông nghiệp và chuyển giao ra diện rộng; Thực hiện các nhiệm vụ phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, bảo vệ môi trường, phục vụ các mục tiêu chính trị của địa phương.

Cơ cấu tổ chức: Gồm các phòng chuyên môn, nghiệp vụ và các tổ chức kỹ thuật chuyên ngành tương đương.

Trong tiến trình phát triển nông nghiệp bền vững, vai trò khuyến nông ngày càng được khẳng định.

Khuyến nông cấp xã (Đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp xã): Là đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã (xã, phường, đặc khu) được giao thực hiện nhiệm vụ sự nghiệp khuyến nông.

Nhiệm vụ trọng tâm: Trực tiếp thực hiện các hoạt động hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, phát triển cộng đồng, du lịch nông thôn, sản phẩm OCOP; Định hướng, tổ chức và điều hành các hoạt động của đội ngũ cộng tác viên khuyến nông, tổ khuyến nông cộng đồng để hỗ trợ người dân trên địa bàn, đưa tri thức nông nghiệp đến tận bờ ruộng, bờ ao; Thông tin, tuyên truyền chủ trương, tiến bộ khoa học, công nghệ, nhu cầu thị trường, mô hình sản xuất giỏi; tổ chức bồi dưỡng, tập huấn, đào tạo, dạy nghề cho nông dân…

Viên chức khuyến nông cấp xã: Căn cứ quy mô sản xuất và điều kiện địa phương, chỉ tiêu biên chế được giao, Hội đồng nhân dân cấp xã quyết định số lượng viên chức khuyến nông cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ.

Thông tư có hiệu lực thi hành từ ngày 15/10/2025.

Các địa phương được giao nhiệm vụ sắp xếp thành lập đơn vị sự nghiệp cấp xã xong trước ngày 30/10/2025.

Khuyến nông phải chú ý tới công tác bảo vệ môi trường ở nông thôn

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhận định, việc ban hành Thông tư này là bước đi quan trọng nhằm kiện toàn và chuẩn hóa hệ thống khuyến nông Việt Nam theo mô hình tinh gọn, liên thông, đồng bộ, thống nhất từ cấp tỉnh đến cấp xã, đáp ứng yêu cầu mới trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam phát biểu tại Hội nghị.

Ông Lê Quốc Thanh – Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia thông tin: Thực hiện chỉ đạo của Chính Phủ, Trung tâm đã xây dựng và trình Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển khuyến nông đến năm 2023, tầm nhìn đến năm 2050, với mục tiêu là đổi mới hoạt động khuyến nông trong tình hình mới. Thúc đẩy vai trò khuyến nông, khuyến nông cộng đồng ở các khu vực nguyên liệu phục vụ phát triển các sản phẩm chủ lực của ngành. Tập trung phát triển Đề án 1 triệu héc –ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động khuyến nông và cung cấp hợp tác quốc tế, hợp tác công tư trong hoạt động khuyến nông. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ đội ngũ cán bộ phát tán đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới…

Tại các đầu cầu, đại diện các địa phương đánh giá cao việc làm ban hành ứng kịp thời Thông tư số 60/2025/TT-BNNMT đã tạo ra hành lang pháp lý thuận lợi cho các địa phương phát triển khai thực hiện công ty khuyến nông. Tuy nhiên, các đại biểu đều cho rằng, đến thời điểm này Nghị định 83/2018/ND-CP của Chính phủ về Khuyến nông đã không phù hợp với thực tiễn; định tiêu chí, tiêu chuẩn cũng không phù hợp với tình hình mới, do đó Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần nghiên cứu đề xuất sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung Nghị định đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện hoạt động cho năng lượng khuyến nông từ cơ sở tới tỉnh.

Kết luận tại Hội nghị, Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề nghị các Sở Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo ngay việc sắp xếp hoạt động của hệ thống khuyến nông cấp xã theo đúng tinh thần của Thông tư số 60/2025/TT-BNNMT. Giao Trung tâm Khuyến nông quốc gia ban hành kế hoạch phát triển khai thực hiện Chiến lược khuyến nông; đồng thời sẽ sửa đổi Nghị định 83 để phù hợp với hoạt động khuyến nông trong điều kiện mới.

Tại các địa phương, cần xác định công ty khuyến nông là gắn với đồng ruộng, gắn với cơ sở; vì vậy cần phải chú ý đến vị trí quản lý chuyên môn để phát huy hiệu quả hoạt động chính xác. Khuyến nông cũng cần chú ý tới công tác bảo vệ môi trường ở nông thôn.

Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh, thành phố tham gia lãnh đạo tỉnh để xây dựng kế hoạch phân phối giữa Trung tâm Khuyến nông Tỉnh với Ủy ban Nhân dân các xã để công cuộc khuyến nông được quan tâm đầy đủ và vận động hành động thông suốt trong thời gian tới. Đặc biệt cần chú ý xây dựng kế hoạch, chương trình hành động cụ thể từng giai đoạn và thời hạn bao gồm các nội dung như phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường, phát triển cộng đồng gắn kết với du lịch…

Huyền Thanh