Liên kết nhà trường- doanh nghiệp, nâng cao giá trị sản phẩm Việt

Trước yêu cầu ngày càng cao từ người tiêu dùng trong nước và các thị trường xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp buộc phải chuyển đổi số và chuyển đổi xanh để nâng cao năng lực cạnh tranh. Những mối liên kết giữa doanh nghiệp và nhà trường không chỉ giúp tối ưu chi phí, tăng sức cạnh tranh, mà còn tạo thêm nguồn thu từ hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ.

Hợp tác xã Mỹ Long, tỉnh Đồng Tháp, hiện có hơn 50ha chanh không hạt đạt chuẩn GlobalGAP, được xuất khẩu chính ngạch sang Hà Lan suốt 6 năm qua, mang lại thu nhập ổn định cho gần 300 xã viên. Hai năm trước, HTX chủ động hợp tác với Trường Đại học Bách khoa TP.HCM ứng dụng công nghệ chế biến nước cốt chanh mật ong cô đặc. Nhờ đó, mỗi tháng đơn vị cung ứng ra thị trường trong nước và xuất khẩu khoảng 15.000 sản phẩm, giá trị chanh không hạt tăng gấp 4–5 lần so với bán tươi.

Ông Lê Văn Nam, Giám đốc HTX Dịch vụ Nông nghiệp Mỹ Long, tỉnh Đồng Tháp, cho biết: “Hiện tại, chúng tôi đã có đủ các chứng nhận điều kiện để xuất khẩu. Mong mỏi của chúng tôi là làm ra nhiều sản phẩm từ trái chanh, đủ tiêu chuẩn để xuất khẩu các sản phẩm chế biến sâu ra thị trường thế giới.”

Nhiều doanh nghiệp dù có kinh nghiệm trong đổi mới sáng tạo vẫn tìm kiếm cơ hội hợp tác với các viện nghiên cứu, trường đại học. Từ năm 2017, doanh nghiệp này đã phát triển chuỗi chế biến từ cây dừa với hơn 40 sản phẩm thương mại hóa. Hướng tới việc bổ sung dược liệu thiên nhiên và nội địa hóa nguồn nguyên liệu, doanh nghiệp kỳ vọng sự đồng hành của giới khoa học sẽ giúp rút ngắn quá trình phát triển và nâng cao giá trị sản phẩm Việt.

Chị Đinh Thị Hạnh Tâm, Giám đốc Công ty CP Phát triển Thực Mỹ Phẩm VFARM, chia sẻ: “Doanh nghiệp cần hiểu rõ nhu cầu của mình và mô tả đề bài thật cụ thể để phối hợp với nhà trường. Khi kết hợp với các đề tài nghiên cứu, sinh viên có cơ hội tham gia, tích lũy kinh nghiệm thực tiễn, đồng thời tạo ra kết quả ứng dụng thiết thực cho doanh nghiệp.”

Ghi nhận tại TP.HCM cho thấy, nhiều trường đại học đã tăng cường liên kết với doanh nghiệp trong nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và giải quyết các bài toán thực tiễn. Riêng Trường Đại học Bách khoa TP.HCM, trong 10 năm qua đã ký hơn 8.000 hợp đồng khoa học – công nghệ với doanh nghiệp, bao gồm tư vấn, đào tạo, nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao, mang lại nguồn thu khoảng 150–170 tỷ đồng mỗi năm.

PGS.TS Nguyễn Quốc Chí, Phó trưởng Khoa Cơ khí, phụ trách Khoa học – Công nghệ và Quan hệ Doanh nghiệp, Trường Đại học Bách khoa TP.HCM, cho biết: “Chúng tôi phối hợp với doanh nghiệp trong tất cả các hoạt động, từ giải mã công nghệ, đào tạo đến cải tiến và phát triển thiết bị mới. Ngành thép hiện là lĩnh vực chuyển đổi xanh mạnh nhất, tiếp đến là dệt may. Chuyển đổi xanh phải được nhìn ở góc độ tối ưu hóa quy trình, mà để tối ưu thì phải am hiểu công nghệ. Ví dụ, cần đổi mới công nghệ làm khuôn để giảm chi phí đầu vào và năng lượng tiêu hao.”

PGS.TS Huỳnh Kỳ Phương Hạ, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa TP.HCM, nhìn nhận: “Nhà trường đang chủ động đẩy mạnh liên kết với doanh nghiệp, để các kết quả nghiên cứu có thể nhanh chóng đi vào ứng dụng thực tế. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động đến trường, đưa ra đầu bài để cùng nghiên cứu, từ đó thúc đẩy chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo bền vững.”

Một hệ sinh thái đồng kiến tạo giữa nhà trường và doanh nghiệp đang dần hình thành. Doanh nghiệp đưa ra bài toán thực tiễn, còn trường đại học cung cấp tri thức, giải pháp công nghệ và nguồn nhân lực. Sự kết nối sâu giữa doanh nghiệp – trường học – viện nghiên cứu đang giúp tri thức hàn lâm được ứng dụng hiệu quả vào sản xuất, nâng cao giá trị và sức cạnh tranh cho sản phẩm Việt trên thị trường quốc tế.

Hồng Liên