Kinh nghiệm từ công nghệ nền móng sâu của Trung Quốc đến cơ hội bứt phá cho hạ tầng Việt Nam

Hội nghị Quốc tế Việt - Trung về giếng sâu, cọc đường kính lớn và công nghệ nền móng sâu 2025.

Nhu cầu thực tiễn của Việt Nam và Trung Quốc

Việt Nam và Trung Quốc có nhiều điểm tương đồng trong hành trình hiện đại hóa hạ tầng, nhưng đang ở hai giai đoạn phát triển khác nhau - tạo nên sự bổ sung tích cực trong hợp tác. Việt Nam bước vào giai đoạn mở rộng các tuyến metro, phát triển không gian ngầm, xây dựng các tuyến hầm kỹ thuật và các dự án ven biển nhằm đáp ứng tốc độ đô thị hóa nhanh. Trong khi đó, Trung Quốc đã trải qua chặng đường này với hệ thống metro, đường hầm và công trình nền móng sâu thuộc nhóm lớn nhất thế giới. Chính sự khác biệt về mức độ phát triển nhưng tương đồng về nhu cầu kỹ thuật khiến hợp tác giữa hai quốc gia trở nên thiết thực, có chiều sâu và “gặp nhau” đúng lúc.

Tại Hội nghị Quốc tế về giếng sâu, cọc đường kính lớn và công nghệ nền móng sâu, nhiều doanh nghiệp và viện nghiên cứu Trung Quốc bày tỏ mong muốn hợp tác sâu rộng hơn với Việt Nam. Điều này không chỉ xuất phát từ tiềm năng thị trường mà còn từ nền tảng kỹ thuật, nhu cầu đổi mới công nghệ và định hướng phát triển hạ tầng của Việt Nam đang phù hợp với thế mạnh mà Trung Quốc đã tích lũy. Việt Nam đang cần công nghệ thi công giếng sâu, cọc lớn, đường hầm đô thị và giải pháp ngầm hóa phù hợp điều kiện địa chất đặc thù; còn phía Trung Quốc có kinh nghiệm vận hành và tối ưu hóa những công nghệ này trên quy mô lớn.

Sự xuất hiện của các viện nghiên cứu lớn như Đại học Đồng Tế (Tongji University), Đại học Đông Nam và các doanh nghiệp thiết bị nền móng hàng đầu Trung Quốc tại hội nghị cũng cho thấy sự coi trọng đối với thị trường Việt Nam.

Các đại biểu trao đổi bên lề Hội nghị.

Với vai trò đơn vị đồng tổ chức, Chủ tịch HĐQT FECON Phạm Việt Khoa khẳng định: “Là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực nền móng và công trình ngầm, FECON luôn coi đổi mới công nghệ và hợp tác quốc tế là trọng tâm trong chiến lược phát triển. Chúng tôi không chỉ dừng lại ở vai trò nhà thầu, mà đang từng bước trở thành đối tác phát triển hạ tầng toàn diện, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu của ngành xây dựng”.

Ông Phạm Việt Khoa đồng thời nhấn mạnh mong muốn FECON sẽ được tiếp cận gần hơn với các công nghệ tiên tiến, mở rộng hợp tác với các tập đoàn, viện nghiên cứu hàng đầu của Trung Quốc và quốc tế, qua đó chuẩn hóa quy trình kỹ thuật, nâng cao năng lực thi công và góp phần xây dựng nền hạ tầng xanh, thông minh và bền vững.

Trong bối cảnh Việt Nam bước vào giai đoạn tăng tốc đầu tư công, mở rộng mạng lưới metro, phát triển công trình ngầm và hạ tầng ven biển, nhu cầu tiếp cận công nghệ tiên tiến là rất rõ ràng. Những giải pháp mà phía Trung Quốc mang tới không chỉ giúp Việt Nam có thêm lựa chọn, mà quan trọng hơn, tạo cơ hội để rút ngắn khoảng cách công nghệ, cải thiện năng lực thi công và nâng cao tính an toàn - hiệu quả cho nhiều dự án trọng điểm quốc gia.

Nhiều công nghệ hiện đại được giới thiệu

Khoan tuần hoàn ngược (RCD) và vận hành máy đào hầm TBM bằng trí tuệ nhân tạo (AI) là hai trong số nhiều công nghệ tiêu biểu được phía Trung Quốc giới thiệu tại hội nghị, qua đó thể hiện rõ năng lực công nghệ của họ và mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới giữa hai nước.

Công nghệ RCD là giải pháp thi công giếng đứng và cọc đường kính lớn với độ ổn định cao, đã được áp dụng rộng rãi tại Trung Quốc trong các dự án cầu vượt sông, đường hầm, metro và công trình ven biển. Thiết bị RCD hiện có thể khoan giếng đường kính tới 7 mét, sâu tới 300 mét, đảm bảo giữ ổn định thành giếng nhờ cơ chế tuần hoàn ngược - điều rất phù hợp với điều kiện địa chất phức tạp và mực nước ngầm cao ở các đô thị Việt Nam.

Đối với Việt Nam, công nghệ này có thể nhanh chóng tạo ra thay đổi trong thi công các giếng thông gió metro, giếng cứu hộ, trụ cầu lớn hoặc hố sâu trong khu vực đô thị. Không chỉ là thiết bị, đi kèm RCD là cả “gói kinh nghiệm” mà các doanh nghiệp Trung Quốc đã tích lũy qua hàng nghìn dự án. Đây chính là điểm mà hợp tác Việt - Trung có thể phát huy hiệu quả rõ rệt.

Song song đó, công nghệ AI cho vận hành TBM mở ra một hướng tiếp cận hiện đại hơn cho những tuyến metro tương lai của Việt Nam. Khi TBM vận hành bằng AI, máy có khả năng phân tích địa chất theo thời gian thực, dự báo nguy cơ và điều chỉnh thông số vận hành trước khi xảy ra sự cố. Điều này giúp quá trình thi công hầm trong đô thị trở nên an toàn hơn, hạn chế rủi ro lún nứt bề mặt và giảm phụ thuộc vào tay nghề của từng cá nhân vận hành.

Hội nghị đánh dấu bước tiến mới trong hợp tác Việt - Trung về khoa học kỹ thuật.

Theo Giáo sư Bai Yun, chuyên gia đến từ Trung Quốc chia sẻ: “AI không chỉ giúp chúng ta vận hành TBM chính xác hơn; quan trọng hơn, nó giúp con người nhìn thấy trước các nguy cơ mà mắt thường và kinh nghiệm đôi khi không thể phát hiện kịp thời. Khi AI và kỹ sư phối hợp như một hệ thống thống nhất, an toàn sẽ được nâng lên một cấp độ hoàn toàn mới”.

Ông cũng nhấn mạnh rằng AI không thay thế con người, mà hỗ trợ kỹ sư ra quyết định nhanh và chính xác hơn. Việc chuyển giao công nghệ AI cho TBM không chỉ giúp Việt Nam tiếp cận phương pháp thi công tiên tiến mà còn đặt nền móng cho sự hợp tác lâu dài trong đào tạo kỹ sư, nghiên cứu dữ liệu và phát triển ứng dụng số trong xây dựng ngầm - những lĩnh vực mà Trung Quốc đã có lợi thế rất lớn.

Giai đoạn hợp tác mới cho các dự án metro, công trình ngầm Việt Nam

Nhìn rộng hơn, những công nghệ được Trung Quốc mang đến hội nghị lần này thể hiện rõ một điều: hợp tác Việt - Trung trong lĩnh vực nền móng sâu đang đứng trước bước tiến mới. Không chỉ dừng lại ở việc trao đổi thiết bị, hai bên đang tiến tới các mô hình hợp tác thực chất như chuyển giao công nghệ, liên kết đào tạo kỹ sư, xây dựng các dự án thí điểm và đồng hành trong các hạng mục phức tạp.

Việt Nam đang bước vào thời kỳ đầu tư mạnh mẽ cho hạ tầng giao thông, đặc biệt là metro và công trình ngầm. Đây là lĩnh vực đòi hỏi kỹ thuật cao, cần sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại. Khả năng tiếp cận các công nghệ đã được thực nghiệm ở Trung Quốc - cùng nguồn dữ liệu, kinh nghiệm vận hành và đội ngũ chuyên gia giàu trải nghiệm - sẽ giúp Việt Nam rút ngắn đáng kể thời gian học hỏi.

Ngược lại, các doanh nghiệp Trung Quốc nhìn thấy tại Việt Nam một thị trường đang phát triển mạnh, có nhu cầu lớn và nhiều điểm tương đồng về điều kiện tự nhiên.

Hội nghị lần này vì thế không chỉ mang ý nghĩa học thuật, mà còn là bước tiến mới trong hợp tác Việt - Trung về khoa học kỹ thuật.

Minh Hải