Kinh tế biển sẽ tạo động lực bứt phá cho Lâm Đồng

Phóng viên: Sau gần 30 năm thực hiện Chiến lược Biển, ông đánh giá vai trò của kinh tế biển đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của Lâm Đồng như thế nào?

Ông Lê Trọng Yên: Phát triển bền vững kinh tế biển là khát vọng, mục tiêu và định hướng chiến lược trong các chính sách phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam, phù hợp với xu thế phát triển kinh tế biển xanh trên thế giới.

Trong gần 30 năm qua, tỉnh đã triển khai các chiến lược biển, chương trình hành động của Trung ương và địa phương; đồng thời, chỉ đạo các sở, ngành và địa phương ven biển xây dựng kế hoạch cụ thể để thực hiện.

Nhờ đó, nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của kinh tế biển trong phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng – an ninh được nâng lên rõ rệt, thúc đẩy các ngành kinh tế biển phát triển, cải thiện đời sống người dân và đầu tư nâng cấp hạ tầng ven biển.

Du lịch biển thu hút nhiều lượng khách đến với tỉnh Lâm Đồng

Cụ thể, về du lịch biển, tỉnh sở hữu bờ biển dài 192 km với nhiều vịnh, bãi biển và khu bảo tồn biển như đảo Phú Quý, Cù Lao Câu, Mũi Né – Hòn Rơm, biển Hàm Tiến… Trong đó, Mũi Né – Phan Thiết được biết đến là “thủ đô Resort” của cả nước.

Lượng du khách đến tỉnh tăng bình quân gần 11%/năm, doanh thu du lịch tăng 24,78%/năm, tạo việc làm cho lao động địa phương; đồng thời, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm nông – lâm – thủy sản và các ngành nghề liên quan.

Hạ tầng ven biển, từ đường sá đến điện nước, thông tin liên lạc, được cải thiện đáng kể, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Lâm Đồng có nhiều tàu công suất lớn vươn khơi với sản lượng khai thác thủy sản nằm trong TOP 5 tỉnh dẫn đầu cả nước

Về khai thác thủy sản, vùng biển của tỉnh là một trong ba ngư trường lớn nhất cả nước, với quần đảo Phú Quý có tầm quan trọng chiến lược về kinh tế và quốc phòng. Sản lượng hải sản khai thác hàng năm nằm trong nhóm 5 tỉnh dẫn đầu cả nước.

Tỉnh đã đầu tư tàu thuyền công suất lớn, khai thác xa bờ và phát triển sản xuất tôm giống, chiếm trên 25% sản lượng cả nước.

Các doanh nghiệp chế biến thủy sản đã áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến như HACCP, ISO, xây dựng chuỗi liên kết từ khai thác đến chế biến và tiêu thụ sản phẩm.

Công đoạn chế biến hải sản

Về năng lượng, khoáng sản và cảng biển, tỉnh đã đầu tư phát triển các ngành công nghiệp năng lượng ven biển, bao gồm thủy điện, nhiệt điện than, điện đi-ê-den, điện gió và điện mặt trời.

Ba mỏ dầu khí Rạng Đông, Ru Bi, Sư tử Đen được khai thác hiệu quả, cùng với chế biến khoáng sản ven biển, góp phần nâng kim ngạch xuất khẩu. Cảng Quốc tế Vĩnh Tân, đưa vào khai thác từ 2019, nâng cao năng lực vận chuyển hàng hóa, thu hút đầu tư, kết nối vùng miền và quốc tế, đồng thời tạo thêm việc làm cho người lao động.

Đường bờ biển dài 192km là lợi thể để Lâm Đồng phát triển kinh tế - xã hội

Nhìn chung, thực hiện các Nghị quyết của Trung ương và địa phương, gần 30 năm qua tỉnh đã giải quyết nhiều khó khăn, từng bước phát triển ổn định kinh tế biển.

Ngành thủy sản đóng góp khoảng 6,8% GRDP của tỉnh, nếu tính cả giá trị gia tăng từ chế biến thủy sản thì đạt khoảng 15%. Giá trị xuất khẩu thủy sản đạt 150 triệu USD, chiếm gần 40% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của tỉnh.

Những kết quả này khẳng định vai trò quan trọng của biển trong phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân và bảo đảm quốc phòng – an ninh.

Lâm Đồng có ngư trường rộng lớn

Phóng viên: Với lợi thế về ngư trường rộng lớn và tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo trên biển, tỉnh Lâm Đồng đang triển khai những định hướng, giải pháp gì để phát triển kinh tế biển theo hướng bền vững, gắn với bảo vệ tài nguyên và môi trường sinh thái, thưa ông?

Ông Lê Trọng Yên: Lâm Đồng có chiều dài bờ biển 192 km, vùng biển trên 20.288 km², là một trong ba ngư trường trọng điểm của cả nước và có điều kiện khí hậu, gió, bức xạ mặt trời rất thuận lợi để phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi.

Trên cơ sở đó, tỉnh xác định “khai thác – nuôi trồng – chế biến hải sản” và “năng lượng tái tạo” là hai trong sáu ngành kinh tế biển ưu tiên theo Chương trình hành động số 60-CTr/TU thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Trung ương.

Tỉnh chủ động cơ cấu lại nghề khai thác theo trữ lượng, giảm dần tàu hoạt động ven bờ, kiên quyết loại bỏ tàu không đủ điều kiện và nghề cấm

Trong lĩnh vực thủy sản, tỉnh tập trung phát triển theo hướng bền vững, gắn với công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Tỉnh chủ động cơ cấu lại nghề khai thác theo trữ lượng, giảm dần tàu hoạt động ven bờ, kiên quyết loại bỏ tàu không đủ điều kiện và nghề cấm; đồng thời triển khai Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển đến năm 2030, tầm nhìn 2045 theo hướng nuôi công nghiệp, ứng dụng khoa học – công nghệ và chuyển đổi số.

Tỉnh cũng quan tâm đầu tư đồng bộ hạ tầng phục vụ hoạt động khai thác, dịch vụ hậu cần nghề cá; từng bước xây dựng đảo Phú Quý trở thành trung tâm nghề cá của khu vực.

Hiện nay, ngành thủy sản đóng góp khoảng 30% giá trị tăng thêm khu vực nông – lâm – thủy sản và khoảng 8% GRDP của tỉnh Lâm Đồng.

Những chuyến tàu ra khơi

Song song đó, công tác bảo vệ nguồn lợi và môi trường biển được triển khai thường xuyên và nghiêm túc. Tỉnh quản lý hiệu quả các khu bảo tồn biển, khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản, khu vực cấm khai thác có thời hạn; tăng cường mô hình đồng quản lý với cộng đồng; giám sát chặt chẽ chất lượng môi trường biển, phục hồi rạn san hô, thảm cỏ biển, rừng ngập mặn và tạo lập khu cư trú nhân tạo cho thủy sản.

Tỉnh cũng hỗ trợ ngư dân chuyển đổi từ các nghề gây tác động tiêu cực sang nghề khai thác thân thiện hoặc nuôi trồng thủy sản, dịch vụ – du lịch cộng đồng.

Những mẻ cá thu hoạch được sau những chuyến ra khơi

Đối với lĩnh vực năng lượng tái tạo, Lâm Đồng ưu tiên phát triển điện gió ngoài khơi, điện mặt trời và năng lượng mới như hydrogen, amoniac xanh, xác định đây là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế biển và kinh tế chung của tỉnh trong dài hạn.

Đến nay, tỉnh đã có 104 dự án nguồn điện với tổng công suất 8.242 MW, thuộc nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước. Các dự án trọng điểm như Nhà máy điện BOT Sơn Mỹ I, Sơn Mỹ II, Kho cảng LNG Sơn Mỹ và các cụm điện gió ngoài khơi đang được tỉnh tập trung hỗ trợ triển khai theo đúng quy hoạch và định hướng phát triển năng lượng quốc gia.

Đồng thời, tỉnh chú trọng cải thiện môi trường đầu tư, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ năng lượng nhằm tăng tỷ lệ nội địa hóa thiết bị, hướng tới một ngành năng lượng tự chủ và bền vững.

Cảng cá Phan Thiết nhìn từ trên cao

Cùng với phát triển kinh tế, tỉnh luôn đặt nhiệm vụ bảo vệ môi trường biển lên hàng đầu. Lâm Đồng chỉ xem xét chấp thuận những dự án sử dụng công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng; triển khai quan trắc định kỳ chất lượng nước biển và trầm tích; kiểm soát nguồn thải; thực hiện Kế hoạch quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030; giám sát chặt chẽ môi trường tại Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân và công khai kết quả đánh giá chất lượng môi trường biển hàng năm.

Công tác tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, phòng ngừa và xử lý sự cố môi trường cũng được tỉnh chú trọng triển khai đồng bộ.

Với những định hướng và giải pháp nêu trên, tỉnh Lâm Đồng quyết tâm phát triển kinh tế biển theo hướng bền vững, hiệu quả, gắn với bảo vệ môi trường sinh thái và giữ vững chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Đồng chí Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lâm Đồng (bên phải) kiểm tra công trình khu neo đậu tránh trú bão kết hợp cảng cá Phú Quý

Phóng viên: Trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh mô hình kinh tế biển xanh và tăng cường hội nhập quốc tế, tỉnh Lâm Đồng sẽ tăng cường liên kết vùng với các tỉnh Nam Trung Bộ như thế nào để hình thành các cực tăng trưởng mới từ biển, vừa phục vụ phát triển kinh tế địa phương, vừa góp phần khẳng định vị thế địa chính trị – kinh tế của khu vực, thưa ông?

Ông Lê Trọng Yên: Trong bối cảnh cả nước hướng tới phát triển kinh tế biển xanh và hội nhập quốc tế sâu rộng, Lâm Đồng xác định tăng cường liên kết với các tỉnh Nam Trung Bộ là hướng đi chiến lược nhằm hình thành các cực tăng trưởng mới từ biển, phục vụ phát triển kinh tế địa phương và nâng cao vị thế địa chính trị – kinh tế của khu vực.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lâm Đồng nhiệm kỳ 2025 – 2030 nhấn mạnh ưu tiên quy hoạch, bố trí không gian kinh tế biển; phát triển các ngành kinh tế biển mới gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo và bảo tồn hệ sinh thái.

Vùng biển Lâm Đồng có khả năng phát triển thủy sản, du lịch biển – đảo, dịch vụ vận tải – logistics, năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới như sinh học biển, dược liệu biển

Lâm Đồng có nhiều lợi thế để tham gia vào chuỗi giá trị kinh tế biển của vùng, với đường bờ biển dài 192 km, là hạt nhân phát triển kinh tế biển Tây Nguyên – Nam Trung Bộ. Vùng này có khả năng phát triển thủy sản, du lịch biển – đảo, dịch vụ vận tải – logistics, năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới như sinh học biển, dược liệu biển.

Hạ tầng chiến lược đang được đẩy mạnh với Cảng hàng không Phan Thiết, cảng biển Vĩnh Tân – Sơn Mỹ, Khu kinh tế ven biển phía Nam, cao tốc Bắc – Nam, cao tốc Nha Trang – Liên Khương, đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Đây là yếu tố quan trọng giúp Lâm Đồng kết nối hiệu quả với Nam Trung Bộ, tạo cú hích cho phát triển kinh tế biển.

Thời gian đến, Lâm Đồng sẽ có nhiều cơ hội phát triển liên vùng biển - rừng - cao nguyên

Chủ trương sáp nhập ba tỉnh Bình Thuận – Lâm Đồng – Đắk Nông mở ra không gian phát triển toàn diện. Sự kết hợp này hình thành vùng kinh tế tổng hợp với lợi thế bổ sung: Lâm Đồng mạnh về nông nghiệp công nghệ cao và du lịch; Bình Thuận về cảng biển, logistics, năng lượng tái tạo; Đắk Nông về đất đai, khoáng sản và kết nối biên giới.

Từ đây, nhiều cơ hội phát triển liên vùng xuất hiện: Du lịch với sản phẩm biển – rừng – cao nguyên độc đáo; Logistics với cảng biển Bình Thuận là cửa ngõ xuất khẩu nông sản, khoáng sản của Lâm Đồng – Đắk Nông; công nghiệp – năng lượng, năng lượng tái tạo Bình Thuận phục vụ chế biến sâu; chuỗi giá trị liên kết nông nghiệp công nghệ cao với chế biến – xuất khẩu.

Với chiến lược liên kết vùng chặt chẽ, phát huy tổng hợp lợi thế từng địa phương, Lâm Đồng có cơ hội trở thành trung tâm động lực của cực tăng trưởng kinh tế biển mới, đóng góp vào phát triển kinh tế biển xanh quốc gia và nâng cao vị thế chiến lược của Việt Nam trên Biển Đông.

Xin cảm ơn ông!

Thanh Nhàn - Hiểu Lam