Kinh tế Canada dưới nhiệm kỳ chính phủ mới - Bài 1: Những ưu tiên quan trọng
Cử tri Canada đã đặt niềm tin vào ông Carney, đánh giá ông là nhà lãnh đạo đủ năng lực để đối phó với những thách thức.
Thủ tướng Canada Mark Carney phát biểu tại lễ tuyên thệ nhậm chức ở Ottawa, ngày 14/3/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Trang The Conversation mới đây đăng bài phân tích về những ưu tiên kinh tế quan trọng của chính phủ mới sau khi Thủ tướng Mark Carney đã dẫn dắt đảng Tự do tới chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua. Nội dung chính của bài viết như sau:
Đảng Tự do do Thủ tướng Mark Carney dẫn dắt đã giành chiến thắng nhiệm kỳ thứ tư liên tiếp trong cuộc bầu cử liên bang Canada. Chiến thắng này diễn ra trong bối cảnh Canada đang đối mặt với những mối đe dọa chưa từng có về an ninh kinh tế và chủ quyền.
Có thể nói cuộc bầu cử ở Canada vừa qua chịu ảnh hưởng lớn từ những lo ngại về chính sách thuế quan của ông Trump. Cử tri Canada đã đặt niềm tin vào ông Carney, đánh giá ông là nhà lãnh đạo đủ năng lực để đối phó với những thách thức này.
Ông Carney trước đây từng là Thống đốc Ngân hàng trung ương Canada. Dưới sự dẫn dắt của ông, Canada đã vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Sau đó, ông Carney đã trở thành Thống đốc Ngân hàng trung ương Anh, giúp Vương quốc Anh vượt qua những biến động kinh tế từ cuộc khủng hoảng Brexit (Anh rời Liên minh châu Âu) - một trong những cú sốc lớn nhất đối với nền kinh tế nước này trong nhiều thập kỷ.
* Ổn định và củng cố nền kinh tế quốc gia
Chính phủ mới cần ưu tiên ổn định nền kinh tế Canada trước những cú sốc từ thuế quan. Hiện nay, nhiều quy định tại các tỉnh bang của Canada đang hạn chế dòng chảy hàng hóa và dịch vụ giữa các khu vực trong nước. Chính phủ mới cần nhanh chóng xóa bỏ những rào cản thương mại liên tỉnh vốn tồn tại dai dẳng. Theo báo cáo của Liên đoàn Doanh nghiệp độc lập Canada, việc loại bỏ các rào cản này có thể thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng thêm tới 200 tỷ CAD mỗi năm. Một nghiên cứu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng chỉ ra rằng tác động của những rào cản này tương đương với mức thuế quan 21%.
Việc tháo gỡ các hạn chế thương mại nội địa không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực từ thuế quan của Mỹ mà còn thúc đẩy phong trào “Mua hàng Canada”. Ông Carney đã thể hiện quyết tâm khi tuyên bố vào tháng 3/2025 rằng ông đặt mục tiêu đạt được “thương mại tự do giữa các tỉnh và vùng lãnh thổ” vào Ngày Quốc khánh Canada (ngày 1/7), cho thấy đây thực sự là một cam kết đầy triển vọng.
* Hợp lý hóa các dự án tài nguyên thiên nhiên
Canada sở hữu tiềm năng lớn về tài nguyên thiên nhiên. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả các nguồn tài nguyên và khoáng sản quan trọng, cần đơn giản hóa các quy trình quản lý bằng cách cắt giảm thủ tục hành chính và loại bỏ các đánh giá trùng lặp. Chính quyền liên bang và các tỉnh cần thống nhất về một quy trình đánh giá môi trường duy nhất, đáp ứng các tiêu chuẩn của cả hai cấp chính quyền.
Việc tổ chức các cuộc tham vấn chân thành và có ý nghĩa với các cộng đồng bản địa là yếu tố then chốt nhằm giải quyết các mối quan ngại, tôn trọng quyền lợi của họ và đảm bảo sự ổn định kinh tế trong quá trình phát triển các dự án tài nguyên. Ông Carney đã cam kết tuân thủ nguyên tắc đồng thuận tự nguyện và cung cấp đầy đủ thông tin khi triển khai các dự án khai thác, đồng thời tạo điều kiện để các cộng đồng bản địa trở thành đồng sở hữu các dự án này. Một cách tiếp cận tương tự cũng cần được áp dụng cho các dự án cơ sở hạ tầng, như đường ống dẫn dầu và cảng biển, vốn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy xuất khẩu của Canada.
Hàng hóa được bày bán tại siêu thị ở Toronto, Ontario, Canada, ngày 4/3/2025. Ảnh: THX/TTXVN
* Tăng năng suất thông qua đổi mới
Chính phủ mới của Canada cần hành động quyết liệt để thúc đẩy năng suất thông qua việc tăng chi tiêu trực tiếp cho nghiên cứu và phát triển (R&D). Cần phân bổ thêm ngân sách cho các cơ sở giáo dục đại học và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn vào R&D thông qua các chính sách tín dụng thuế hấp dẫn. Mặc dù chi tiêu cho R&D tại Canada đang tăng, nhưng tính theo tỷ lệ trên Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), con số này vẫn đứng thứ hai từ dưới lên trong Nhóm các nền công nghiệp tiên tiến nhất thế giới (G7). Việc thúc đẩy đầu tư vào đổi mới sẽ tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế, đảm bảo Canada duy trì vị thế cạnh tranh trên trường quốc tế.
* Ứng phó với thuế quan của Mỹ
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của chính phủ là chuẩn bị kỹ lưỡng cho các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ, nhằm giải quyết mối đe dọa từ thuế quan và đạt được một thỏa thuận thương mại đôi bên cùng có lợi. Mặc dù Tổng thống Trump có khả năng rút Mỹ ra khỏi Hiệp định Canada-Mỹ-Mexico (CUSMA), nhưng ông đã không làm điều đó, và các sản phẩm được chứng nhận có nguồn gốc từ Bắc Mỹ theo quy tắc của CUSMA vẫn được hưởng thuế suất 0%. Đây có thể là nền tảng vững chắc cho các cuộc đàm phán thương mại trong tương lai.
Thủ tướng Carney và đội ngũ của mình phải nỗ lực ổn định nền kinh tế Canada trước mối đe dọa chưa từng có từ thuế quan bằng cách củng cố nền kinh tế trong nước, đa dạng hóa xuất khẩu của Canada và giảm sự phụ thuộc của nước này vào Mỹ.
Việc giảm sự lệ thuộc vào nền kinh tế lớn nhất thế giới là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp Canada, do mức độ hội nhập sâu sắc giữa hai nền kinh tế. Tuy nhiên, việc mở rộng thương mại với Liên minh châu Âu (EU), Vương quốc Anh, châu Phi và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), cùng với việc tìm kiếm cơ hội giảm rào cản thương mại với các khu vực như châu Á, Trung Đông và Mỹ Latinh, sẽ giúp Canada mở rộng thị trường xuất khẩu. Những bước đi này không chỉ chuẩn bị cho Canada trước các cuộc đàm phán thương mại khó khăn với Mỹ mà còn định vị Canada như một đối tác thương mại toàn cầu mạnh mẽ và tự chủ hơn.
