Kỳ 1: Phạm nhân mang án tử lâu nhất bang Idaho
Ở Mỹ, mỗi lần xảy ra trục trặc trong lúc hành quyết tử tù thì cuộc tranh cãi về tính nhân đạo lại được khơi dậy. Vụ mới nhất vừa xảy ra vào cuối tháng 02/2024 sau khi việc tiêm thuốc độc cho Thomas Creech - tử tù 73 tuổi đã chờ thi hành án gần 50 năm - phải tạm dừng sau 8 lần thất bại. Sẽ có nhiều người đề nghị ân xá cho những tử tù rơi vào trường hợp này, nhưng hầu hết các yêu cầu trên đều bị bác hoặc chính tử tù cũng chết vì già hoặc bệnh trước khi đối diện với cuộc hành quyết lần nữa. Nhìn lại cuộc đời và tội ác của những tử tù này mới thấy đúng là 'ác giả ác báo'!
Ngày 07/11/1974, người đi đường phát hiện xác của 2 thợ sơn bên Quốc lộ 55, gần TP.Donnelly, bang Idaho của Mỹ. Cuộc điều tra ngay sau đó cho thấy vào ngày hôm trước, 2 người thợ này có cho cặp đôi trẻ đi nhờ chiếc xe Buick Century kiểu 1956 họ đang lái...
Nạn nhân xuất hiện ở 13 bang?
Từ nhận dạng của các nhân chứng cùng thông báo truy nã của cảnh sát các bang, cơ quan điều tra ở Idaho phát hiện cặp đôi trên là Thomas Creech (24 tuổi) và Carol Spaulding (17 tuổi). Creech bị cáo buộc sát hại 2 người khác ở bang Oregon và được cho là đã gửi lời đe dọa ám sát Thượng nghị sĩ Gary Hart mới đắc cử ở bang Colorado.
Hai ngày sau, Creech - Spaulding bị bắt tại bến phà Glenns, cách Donnelly khoảng 170km về phía Nam. Quá trình điều tra về Creech, cảnh sát phát hiện quá khứ u ám của đối tượng này. Sinh năm 1950, Creech sớm bị mẹ bỏ lại cho người cha nuôi. Khi chăm sóc người cha đang hấp hối, Creech đã hành hung nhân viên y tế, sau đó sống đời lang bạt từ bang nọ qua bang kia. Năm 1969, Creech bị kết án từ 2 - 50 năm tù vì tội cướp không vũ trang, nhưng được ân xá vào năm 1971. Hai năm sau, Creech kết hôn, nhưng sau đó người vợ lại tự sát. Cùng năm, Creech bị bắt vì lấy trộm 13 thùng thuốc lá, nhưng được tạm tha nhờ vờ mắc bệnh tâm thần. Sau đó, Creech chuyển về TP. Portland, bang Oregon - nơi hắn được giao trông coi 1 nhà thờ nhỏ. Tháng 8/1974, Creech bị cáo buộc bắn chết 2 người đàn ông trong cùng 1 ngày ở Portland và Salem (cách nhau chừng 75km). Lúc này, Creech có bạn gái mới là Spaulding, cả hai cùng bỏ trốn và Creech cáo buộc 2 người đàn ông trên toan cưỡng hiếp người yêu của mình.
Tử tù Thomas Creech
Bị bắt giam, Creech liên tục gây rối: đầu tiên là dùng mảnh gương cắt mạch máu cổ tay tự sát, tấn công và làm bị thương bạn tù, kiện chính quyền bang tiết lộ chi tiết các tội ác của hắn... Quá trình điều tra xét xử Thomas Creech đã gây "bão" trong giới truyền thông thời đó khi cáo trạng nêu rõ hung thủ sát hại 42 người tại 13 bang của Mỹ. Nạn nhân đầu tiên của "sát nhân máu lạnh" Creech là người đàn ông đồng tính ở San Francisco, bị hắn xuống tay vào năm 1965. Sau đó, Creech tiếp tục sát hại thêm 5 người ở bang Ohio trong các vụ "giết người theo hợp đồng" khi hắn ở cùng các thành viên của Câu lạc bộ Hells Angels (băng nhóm mô-tô có dính dáng tới bạo lực và ma túy). Từ đây, Creech bắt đầu giết người theo "nghi lễ của Satan".
Tử tù bị hoãn thi hành án 11 lần
Mặc dù vậy, sau khi cảnh sát 13 bang được nêu tên vào cuộc thì hầu hết những vụ Creech tự nhận đều không có căn cứ. Chẳng hạn, Creech chỉ 2 bãi chôn lấp được cho là ở Los Angeles, nơi hắn tuyên bố họ có thể xác định được vị trí của 100 nạn nhân, nhưng việc tìm kiếm chỉ được mớ xương... bò! Theo cảnh sát, chỉ khoảng 9 -11 vụ là có ít nhiều chứng cứ xác thực.
Tháng 10/1975, cơ quan điều tra chỉ xác định được Creech đã sát hại 2 thợ sơn ở Idaho và 2 người có liên quan tới nhà thờ ở bang Oregon nơi hắn làm việc. Trong vụ 2 người thợ sơn, Creech mượn cớ Spaulsing đang có bầu để xin đi nhờ xe và đã bắn vào đầu 2 người thợ có lòng giúp đỡ mình, sau đó bỏ trốn và bịa chuyện để đánh lừa 1 thanh niên 26 tuổi tên Gene Hilby để chôn khẩu súng tang vật.
Trong vụ sát hại 2 thợ sơn, dù Creech cương quyết không nhận tội (trong khi hắn tự nhận trách nhiệm của hàng chục vụ giết người khác), tháng 3/1976 tòa vẫn tuyên phạt bị cáo này mức án tử hình bằng cách treo cổ và trong quá trình kháng cáo, Creech được giảm xuống chung thân. Tổng cộng, hắn "cõng" trên lưng 4 án chung thân. Cáo buộc đe dọa sát hại Thượng nghị sĩ Gary Hart bị tòa bác bỏ do sự nhầm lẫn của cảnh sát và Ban vận động bầu cử.
Quá trình thi hành án, Creech được giao gác cổng trong nhà tù, bất chấp sự phản đối của 2 công tố viên. Ngày 13/5/1981, bằng chiếc tất nhét đầy pin, Creech tiếp tục đánh chết kẻ trộm xe David Dale Jensen (23 tuổi). Trong phiên tòa xét xử mình, Creech tuyên bố các tù nhân khác trả tiền và thu xếp để mình có cơ hội và vũ khí xuống tay với Dale Jensen - 1 người dị tật và bị tòa tuyên phạt án tử hình.
Từ năm 1982 đến nay, việc thi hành án đối với tử tù Thomas Creech từng bị hoãn 11 lần. Ở lần hành quyết cuối tháng 02/2024, do nhân viên thi hành án không tìm thấy ven nên sau 8 lần thất bại, việc này bị tạm dừng. Hiện chưa biết số phận sắp tới của Creech ra sao, khả năng hắn sẽ bị tiêm thuốc độc và cũng có thể bị xử bắn theo lệnh của thống đốc bang (Idaho cho phép quay lại kiểu tử hình của thế kỷ XIX nếu xảy ra trục trặc về thuốc hay trong việc tìm ven).
(Còn tiếp...)
