Kỳ 3: Thuốc lá điện tử có độc tính

Thuốc lá điện tử - “sát thủ công nghệ”

Hút thuốc lá điện tử có thể gây ra nhiều loại bệnh, trong đó có các bệnh về phổi. Ảnh: Duy Linh

Không phải là sản phẩm giúp cai nghiện thuốc lá điếu

Thuốc lá điện tử có chứa nicotine là một chất gây nghiện cao, là nguyên nhân gây các bệnh tim, phổi cùng nhiều bệnh khác. Ngoài nicotine thuốc lá điện tử còn chứa các hóa chất khác và khoảng 20,000 loại hương liệu, trong đó có nhiều loại chưa được đánh giá toàn diện về mức độ gây hại với sức khỏe. Ngoài các tác hại giống như thuốc lá điếu thông thường, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng còn nguy cơ làm phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây nghiện khác. Trong khu vực ASEAN đã có 5 quốc gia cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử.

Dẫn thông tin của Tổ chức Y tế thế giới về việc không có sản phẩm thuốc lá nào là an toàn cho sức khỏe, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, thuốc lá điện tử không phải là sản phẩm giúp cai nghiện thuốc lá điếu thông thường và cũng không phải sản phẩm ít hại, ít nguy cơ đối với sức khỏe.

Theo thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm - Tổ chức Y tế thế giới, thuốc lá thế hệ mới chứa nhiều chất độc giống như thuốc lá truyền thống, nhiều trường hợp đã phát hiện tổn thương nhu mô phổi, viêm phổi tăng bạch cầu ái toan cấp tính…

Ngoài ra, các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới do sử dụng pin để làm nóng và tạo ra dạng hơi, vì vậy cũng làm tăng nguy cơ bỏng và các tai nạn khác, bao gồm các vụ nổ từ thiết bị sạc điện bị lỗi hoặc sử dụng sai.

Còn theo tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, ngày nào Trung tâm Chống độc cũng có bệnh nhân ngộ độc thuốc lá điện tử được điều trị tại đơn vị. Trong đó rất nhiều trường hợp là học sinh, thanh thiếu niên phải cấp cứu do ngộ độc chất ma túy trộn thuốc lá điện tử. Các ca ngộ độc thuốc lá điện tử đều vào viện với biểu hiện co giật, kích thích, vật vã, ảo giác, loạn thần, hôn mê, tổn thương não và nhiều cơ quan khác, để lại di chứng nặng nề với sức khỏe.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên thăm khám cho bệnh nhân đang điều trị tại Trung tâm Chống độc. Ảnh: BV Bạch Mai

Ảnh hưởng đến sức khỏe gấp nhiều lần thuốc lá truyền thống

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, thuốc lá điện tử thực chất là các thiết bị điện để nung nóng các hỗn hợp nguyên liệu chứa nhiều hóa chất nhân tạo bên trong, bốc hơi lên để người dùng giải trí. Trong thuốc lá điện tử có 3 nhóm nguy cơ gây hại cho sức khỏe là nicotine, hương liệu nhân tạo và ma túy.

Trong đó, nicotine là hóa chất rất độc, trước đây được sử dụng trong thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật nhưng do độc tính cao nên đã bị cấm tại nhiều quốc gia và Việt Nam cũng đã cấm sử dụng.

Độc tính của nicotine trên con người cũng tương tự hóa chất trừ sâu phospho hữu cơ. Khi dùng thuốc lá nhiều lần nicotine gây độc nhiều với tim mạch (xơ vữa mạch máu, hẹp lòng mạch, co thắt mạch máu, gây nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp,…), hô hấp (gây giãn phế nang, co thắt phế quản,…), giảm miễn dịch, trên não làm giảm trí nhớ, giảm tập trung, giảm khả năng học, tăng sớm thoái hóa thần kinh thị giác, tổn thương cầu thận, hẹp mạch thận, suy thận, nam giới bị giảm hoặc mất hoặc rối loạn cương dương, giảm tiết testosteron, giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, nữ giới rối loạn kỳ kinh, giảm tiết estrogen, progesteron, ảnh hưởng buồng trứng, ảnh hưởng trưởng thành của noãn, giảm dòng máu đến buồng trứng, với thai nhi gây chậm phát triển, thai lưu, chửa ngoài tử cung, chậm phát triển trí tuệ ở thai, tăng nguy cơ hen ở con sinh ra.

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, hàm lượng nicotine trong thuốc lá điện tử thậm chí cao gấp rất nhiều lần so với thuốc lá truyền thống, đây là nicotine dạng hóa chất tổng hợp. Ở dạng bột, nicotine hàm lượng gần như nguyên chất, được bào chế dưới dạng làm cho êm dịu khi hít, nên người dùng sẽ dễ dàng hít với lượng lớn, nhanh chóng bị ngộ độc và sớm nghiện.

Thứ hai là trong thuốc lá điện tử rất nhiều hóa chất hương liệu, rồi các chất phụ gia khác. Rất nhiều hóa chất trong hơi thuốc lá điện tử được chứng minh gây hại cho sức khỏe, gây ra các bệnh ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ho, hen, nhồi máu cơ tim, tổn thương mạch máu, giảm miễn dịch, gây tổn thương AND là các phân tử di truyền, tăng nguy cơ đái đường, bệnh tim mạch… Các hóa chất này gây nên các bệnh còn phức tạp hơn nhiều so với thuốc lá thông thường và hầu hết là các căn bệnh mới.

Thuốc lá điện tử chính là mở đầu cho xu hướng lạm dụng, nghiện các hóa chất nhân tạo tổng hợp và chính là cách nhanh chóng để con người tự hủy hoại sức khỏe của mình, dẫn tới thui chột và thoái hóa giống nòi. Chấp nhận hút thuốc lá điện tử với hàng loạt các hóa chất độc còn tệ hại không kém việc hít phải không khí bị ô nhiễm môi trường hay các chất thải từ nhà máy.

Thứ ba là hiện nay thuốc lá điện tử là môi trường thuận lợi để ma túy, cần sa thế hệ mới trà trộn vào. Có hàng trăm hóa chất cần sa, ma túy thế hệ mới trà trộn vào, rất khó phát hiện…

Từ các phân tích trên, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho biết, thuốc lá điện tử có độc tính và ảnh hưởng đến sức khỏe gấp nhiều lần thuốc lá truyền thống do được cộng hưởng từ 3 yếu tố là: nicotine, các hóa chất phụ gia và ma túy.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên nhấn mạnh, hậu quả mà thuốc lá điện tử để lại không những trước mắt mà nó còn đeo bám lâu dài như thuốc lá thông thường, để lại hậu quả còn lớn hơn nhiều so với đại dịch COVID-19 vừa qua. Vì vậy, cần cấm sản xuất và lưu hành thuốc lá điện tử ở Việt Nam để ngăn chặn những hậu quả nghiêm trọng do thuốc lá điện tử gây ra, đặc biệt là cho thế hệ trẻ, học sinh, sinh viên.

(Còn nữa)

Duy Linh