Kỹ thuật mới nâng cao chất lượng sống cho người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối
Can thiệp tái thông tổn thương hẹp, tắc cầu nối động tĩnh mạch (AVF) cho nhiều người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối đang chạy thận chu kỳ là kỹ thuật mới giúp nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Cầu nối AVF đóng vai trò như “đường dẫn máu” đối với người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối phải lọc máu chu kỳ. (Ảnh BVCC)
Người bệnh L.T.T (nữ, 36 tuổi, Yên Bái) bị suy thận mãn 4 năm, đã được tạo cầu nối AVF tại cánh tay trái. Trước 5 ngày nhập viện để chạy thận, chị xuất hiện sưng vùng cầu nối AVF, gây đau nhức và ảnh hưởng đến hiệu quả lọc máu.
Bệnh nhân đến khám tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E, các bác sĩ phát hiện huyết khối gây tắc hoàn toàn tĩnh mạch cánh tay đầu bên trái lan vào tĩnh mạch dưới đòn. Hình ảnh cầu nối AVF động mạch quay - tĩnh mạch đầu bên phải, đoạn tĩnh mạch phía sau miệng nối xơ vữa vôi hóa, giãn 10x12mm. Người bệnh được chỉ định nong bóng tái thông dòng chảy.
Tương tự, bệnh nhân M.T.D (nữ, 53 tuổi, Lào Cai) cũng đã chạy thận nhân tạo suốt 10 năm. Bảy ngày trước khi nhập viện, chị bị sưng đau tay trái sau lọc máu, cơn đau lan ra lưng và hai chân. Điều trị 7 ngày tại một cơ sở y tế không đỡ, chị được chuyển về Bệnh viện E. Siêu âm phát hiện cầu nối AVF bị hẹp tĩnh mạch, cần nong bóng tái thông.
Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Nam, Phó khoa Phẫu thuật tim mạch và lồng ngực, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E, nhấn mạnh, cầu nối AVF đóng vai trò như “đường dẫn máu” đối với người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối phải lọc máu chu kỳ.
Đây là cầu nối giữa động mạch và tĩnh mạch được tạo ra nhờ phẫu thuật, giúp tạo ra một đường tiếp cận mạch máu có lưu lượng đủ lớn để bảo đảm hiệu quả lọc máu.

Việc theo dõi và can thiệp sớm giúp duy trì chức năng cầu nối, bảo đảm hiệu quả lọc máu.
Ưu điểm nổi bật của cầu nối AVF là độ bền cao, có thể sử dụng trong nhiều năm, ít nguy cơ nhiễm trùng, đông máu, hẹp hoặc tắc nghẽn. Nhờ đó, nó cung cấp lưu lượng và tốc độ máu ổn định, giúp quá trình chạy thận an toàn và hiệu quả hơn so với các phương pháp tiếp cận mạch máu khác.
Tuy nhiên, trong quá trình lọc máu người bệnh có thể gặp một số biến chứng của cầu nối như: hẹp, phồng, giả phồng, nhiễm trùng, vỡ… cầu nối AVF. Hẹp đường về tĩnh mạch hiệu dụng cầu AVF rất thường gặp, gây ảnh hưởng đến lưu lượng máu và hiệu quả của quá trình lọc máu.
Do đó, việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời nhằm duy trì chức năng của cầu nối là rất quan trọng.
Nguyên nhân gây hẹp cầu nối AVF có thể do: quá sản nội mạc, xơ hóa thành mạch, xơ vữa thành mạch, huyết khối bám thành. Khi tình trạng hẹp xảy ra, lưu lượng máu qua cầu nối giảm, làm suy giảm hiệu quả lọc máu, dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn và nguy cơ nhiễm độc do quá trình đào thải chất thải không được bảo đảm.
Khi xảy ra tình trạng hẹp cầu nối AVF thì can thiệp là một phương pháp tiếp cận hiệu quả. Can thiệp nong bóng hoặc đặt stent giúp tái thông máu, duy trì độ bền của cầu nối, giảm chi phí và hạn chế can thiệp phẫu thuật.
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thế Huy, Khoa Nội tim mạch người lớn, Trung tâm Tim mạch cho hay, việc theo dõi và can thiệp sớm giúp duy trì chức năng cầu nối, bảo đảm hiệu quả lọc máu.
Để xử lý tình trạng hẹp cầu nối AVF, các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E đã áp dụng kỹ thuật can thiệp nong bóng tái thông mạch để điều trị. Đây là phương pháp can thiệp nội mạch xâm lấn tối thiểu, giúp tái thông dòng chảy bằng cách sử dụng bóng nong mạch hoặc đặt stent để mở rộng vị trí bị hẹp.
"Kỹ thuật này giúp người bệnh duy trì liệu trình chạy thận ổn định, giảm thiểu nguy cơ phải tạo cầu nối mới, giúp họ có một cuộc sống chất lượng hơn và đem lại nhiều lợi ích như: giúp cải thiện lưu lượng máu ngay lập tức, bảo đảm quá trình lọc máu không bị gián đoạn.
Bên cạnh đó, người bệnh không cần phải trải qua phẫu thuật lớn, giảm nguy cơ biến chứng và thời gian hồi phục nhanh chóng; giúp kéo dài tuổi thọ của cầu nối, hạn chế việc phải tạo cầu nối mới; tránh các can thiệp phẫu thuật phức tạp, giảm thời gian nằm viện và gánh nặng tài chính cho người bệnh", bác sĩ Huy cho biết.
Các bác sĩ Trung tâm tim mạch khuyến cáo, đối với người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối và có cầu nối AVF, cần được chăm sóc và theo dõi định kỳ để bảo bảo đảm hiệu quả điều trị.